Εστω και οριακά, το υπάρχον ασφαλιστικό σύστημα αντέχει να διατηρήσει τη συνταξιοδοτική δαπάνη στα ίδια επίπεδα. Αναλογιστική μελέτη, που δόθηκε πριν από ένα έτος στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δείχνει ότι έως το 2020, που αποτελεί το πλέον κρίσιμο ...
διάστημα, η συνταξιοδοτική δαπάνη δεν υπερβαίνει το 16% του ΑΕΠ, που είναι το ανώτατο όριο που έχει τεθεί, αλλά φτάνει έως το 15,7% στο χειρότερο σενάριο. Παρά τη γήρανση του πληθυσμού τα επόμενα 45 χρόνια, έως το 2060, το ασφαλιστικό σύστημα, θεωρητικά, θα μπορούσε να αντέξει να καταβάλλει ίδιες συντάξεις.
Πάντως, πρόκειται για «ισορροπία τρόμου», αφού προϋποθέτει ότι έως το 2060 η πορεία της οικονομίας θα έχει θετικό πρόσημο, κάτι που ουσιαστικά είναι ανέφικτο. Επίσης, η συγκεκριμένη αναλογιστική μελέτη έχει ξεπεραστεί από την ίδια την πορεία της ελληνικής οικονομίας, αφού ειδικά μετά την έξαρση του Προσφυγικού τη χρονιά που μας πέρασε, προκύπτει δημοσιονομική απόκλιση, που μπορεί να φτάσει έως και τα 700.000.000 ευρώ, αριθμός που σαφώς επηρεάζει αρνητικά την πορεία του ΑΕΠ και άρα και το ποσοστό της συνταξιοδοτικής δαπάνης. Επίσης, με δεδομένο ότι το προσφυγικό πρόβλημα δεν έχει λυθεί, αλλά θα συνεχιστεί, η αλλαγή στα στοιχεία της αναλογιστικής μελέτης και η επικαιροποίησή της κρίνεται πολύ σημαντική, αν όχι απαραίτητη. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που το υπουργείο Εργασίας έχει ζητήσει να υπάρξει νέα αναλογιστική μελέτη, που θα αξιολογεί και το νέο σχέδιο νόμου Κατρούγκαλου.
Οι δαπάνες
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η τελευταία επίσημη αναλογιστική μελέτη που προέκυψε για να δείξει τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας κατέδειξε ότι έως το 2020 οι δαπάνες για βασική και αναλογική σύνταξη, αλλά και για το ΕΚΑΣ, όσο αυτό θα συνεχίσει να χορηγείται, κυμαίνονται μεταξύ 15,5% και 15,7% του ΑΕΠ, στη χειρότερη περίπτωση. Σημειώνεται ότι ο «κόφτης» από την Ε.Ε. έχει τοποθετηθεί στο 16% του ΑΕΠ. Επί της ουσίας, η δέσμευση που έχει αναλάβει η ελληνική πολιτεία είναι η συνταξιοδοτική δαπάνη να μην αυξάνεται πάνω από 2,5 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, με έτος αναφοράς το 2009, χρονιά που η δαπάνη για συντάξεις έφτανε στο 13,5% του ΑΕΠ.
Για την εκπόνηση της αναλογιστικής μελέτης έχουν αξιοποιηθεί στοιχεία των πληροφοριακών συστημάτων Εργάνη, Ηλιος και Ατλας, με στόχο να υπάρξει η όσο καλύτερη γίνεται επεξεργασία των στοιχείων από το σύνολο των φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης. Επίσης, για την καλύτερη αξιοπιστία της μελέτης έχουν ληφθεί υπόψη συντηρητικές δημογραφικές και μακροοικονομικές προϋποθέσεις, οι οποίες είχαν δοθεί στην ελληνική πλευρά από το Ageing Working Group - Ecofin (AWG) της Ε.Ε. Με αυτά ως δεδομένα η συγκεκριμένη μελέτη επιβεβαιώνει ότι τα Ταμεία κινούνται σε περιβάλλον βιωσιμότητας, όπως δείχνουν οι μακροπρόθεσμες προβολές έως το 2060.
Το baby boom
Αναλυτικότερα, η μελέτη καταγράφει την πορεία των συνταξιοδοτικών δαπανών από το 2015 έως το 2060. Τα πρώτα πέντε χρόνια, έως το 2020, έτος που σύμφωνα και με τους μελετητές αναμένεται να ολοκληρωθεί το λεγόμενο «συνταξιοδοτικό baby boom», οι δαπάνες ξεκινούν από 15,7% του ΑΕΠ, ποσοστό που μεταφράζεται σε 29,6 δισ. ευρώ, μειώνονται ελάχιστα το 2016 (15,6% του ΑΕΠ ή 29,3 δισ. ευρώ), πέφτουν στο 15,3% το 2018 και καταλήγουν σε 15,5%, δηλαδή 31,4 δισ. ευρώ, το 2020. Κινούνται δηλαδή επικίνδυνα κοντά στην περιοχή του +2,5% από το 13,5% του ΑΕΠ που ήταν το 2009, χωρίς όμως να αγγίζουν το σημείο επιβολής μέτρων, δηλαδή το 16%. Το 2025 οι δαπάνες για κάθε είδους συντάξεις (βασικές και ανταποδοτικές) εκτιμώνται σε 34,6 δισ ευρώ με ΑΕΠ της τάξης των 230 δισ. ευρώ, δηλαδή 15%. Αντίστοιχα, το 2035 οι δαπάνες εκτιμώνται σε 14,1% του ΑΕΠ, αγγίζοντας τα 45,6 δισ. ευρώ (με ΑΕΠ όμως στα 324,1 δισ. ευρώ). Αναφορικά με το μακρινό 2060, οι δαπάνες του κράτους προς τα ασφαλιστικά ταμεία για την κάλυψη των υποχρεώσεων σε συντάξεις υπολογίζεται ότι θα αντιστοιχούν στο 14,3% του ΑΕΠ, δηλαδή 101,4 δισ. ευρώ, όταν όμως το ΑΕΠ θα ανέρχεται σε 709 δισ. ευρώ.
Ο πολύ σημαντικός ρόλος της υλοποίησης του (εύθραυστου) νόμου Λοβέρδου
Η αναλογιστική μελέτη, όμως, για να μπορέσει να ισχύσει και στην πράξη θα πρέπει να συμπεριλάβει την υλοποίηση του νόμου Λοβέρδου - Κουτρουμάνη (Ν. 3863/2010), που περιλαμβάνει το μοντέλο της βασικής και της αναλογικής σύνταξης. Επίσης, θεωρητικά θα πρέπει να υπάρξει εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος τόσο στο σκέλος της επικουρικής ασφάλισης όσο και στο σκέλος των εφάπαξ βοηθημάτων, ένα μέτρο όμως που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν εφάρμοσε ποτέ.
Μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι ειδικοί της Κοινωνικής Ασφάλισης επισημαίνουν πως η συγκεκριμένη μελέτη είναι τόσο εύθραυστη, που μια ενδεχόμενη αύξηση των συντάξεων, σαν και αυτή που υποδεικνύει το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), θα μπορούσε να αλλάξει εντελώς το αναλογιστικό αποτέλεσμα προς το χειρότερο. Το ίδιο θα μπορούσε να συμβεί στο ενδεχόμενο χορήγησης της 13ης σύνταξης ή αύξησης της χρηματοδότησης για την επικουρική ασφάλιση ή ακόμα και μικρότερης μείωσης των εφάπαξ βοηθημάτων και των μερισμάτων στο Δημόσιο. Πρόκειται για μέτρα που επεδίωξε να λάβει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ πριν από την υπογραφή του τρίτου Μνημονίου και τα οποία θα μπορούσαν να προκαλέσουν ανατροπή της τελευταίας αναλογιστικής μελέτης και του αποτελέσματος που είχε καταγράψει.
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου