Η (σκληρή) τιμωρία όλων όσοι αμείβονται με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών!

Ο νεοσύστατος ΕΦΚΑ αρχίζει να αποστέλλει από αύριο σταδιακά έως τις 20 Φεβρουαρίου (ανά 80.000 ημερησίως) τα πρώτα ραβασάκια σε ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολουμένους

Από την Αγγελική Μαρίνου
Αναδρομική «επίθεση» σε 1.500.000 ασφαλισμένους που εργάζονται με μπλοκάκι εξαπολύει το υπουργείο Εργασίας,....
απαιτώντας εισφορές που αντιστοιχούν στο 26,95% του εισοδήματος, ακόμη και από όσους δεν ασκούν πλέον δραστηριότητα ή εμφανίζουν ζημιές.
Ο παραλογισμός του νέου τρόπου υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών θα αποτυπωθεί στα πρώτα «ραβασάκια» που ετοιμάζεται να στείλει από αύριο ο Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) σε ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολουμένους.

Τα ειδοποιητήρια θα εκδοθούν τμηματικά και θα αναρτηθούν στην ιστοσελίδα του ΕΦΚΑ, ενώ παράλληλα θα σταλούν ταχυδρομικά σε 80.000 ενδιαφερομένους την ημέρα, προκειμένου η όλη διαδικασία να ολοκληρωθεί ως τις 20 Φεβρουαρίου.
Η πρώτη εγκύκλιος του ΕΦΚΑ, που δημοσιεύτηκε την περασμένη εβδομάδα και αναφέρεται στη μεθοδολογία υπολογισμού των εισφορών για τους αυτοαπασχολουμένους -γιατρούς, δικηγόρους, μηχανικούς του πρώην ΕΤΑΑ- και τους ελεύθερους επαγγελματίες (πρώην ΟΑΕΕ), δημιουργεί σύγχυση και πολλά ερωτήματα, αντί να «φωτίζει» τα προβληματικά σημεία του νέου συστήματος.

Επί της ουσίας «τιμωρεί» τους εργαζομένους που αμείβονται με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών (ΔΠΥ ή «μπλοκάκι»), καθώς τους αναγκάζει να πληρώσουν αυξημένες εισφορές και να κοντραριστούν με τους εργοδότες τους αν δεν αποδεχθούν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο μια μείωση των εισοδημάτων τους.

Οι εν λόγω ασφαλισμένοι, παρότι εισπράττουν χαμηλούς μισθούς και συχνά δεν έχουν ωράριο και δεν παίρνουν τα επιδόματα των μισθωτών (εορτών - καλοκαιρινής άδειας), μένουν εκτεθειμένοι και καλούνται να συμβάλουν στη ρευστότητα του ΕΦΚΑ από το δικό τους «πορτοφόλι».
Ουσιαστικά δημιουργούνται τέσσερις κατηγορίες επαγγελματιών με διαφορετικές εισφορές, που το μόνο κοινό σημείο τους είναι ότι διαθέτουν μπλοκάκι. Ειδικότερα:

1 Ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι με έναν ή δύο εργοδότες. Ο ασφαλισμένος θα καταβάλλει το ένα τρίτο των εισφορών για κύρια ασφάλιση (6,67%) και για υγεία (2,55%), ενώ, εάν προβλέπεται υποχρεωτική εισφορά για επικούρηση και εφάπαξ, θα καταβάλλει επιπλέον 3,50% και 2% αντίστοιχα.
Αντίστοιχα, ο εργοδότης του θα καταβάλλει εισφορές κύριας ασφάλισης 13,33%, εισφορές υγείας 4,55% και, αν υπάρχει επικούρηση και εφάπαξ, 3,5% και 2% αντίστοιχα.
Ο εργαζόμενος θα πρέπει να αναγράφει στο δελτίο του ότι υπάγεται στο καθεστώς επιμερισμού των εισφορών, ώστε ο ΕΦΚΑ να το γνωρίζει και να ζητά εισφορές και από τα δύο μέρη. Αντίστοιχα υποχρέωση του εργοδότη είναι να υποβάλει Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (ΑΠΔ), με την κατανομή της συμφωνηθείσας αμοιβής ανά μήνα, με βάση τη διάρκεια της σύμβασης.
Στην περίπτωση που ο εργοδότης δεν δεχτεί να καταβάλει το μερίδιο των δικών του εισφορών και θελήσει να τις μετακυλίσει στον εργαζόμενο (μειώνοντας τον μισθό του), τότε ο εργαζόμενος πρέπει να τον «καρφώσει» στον ΕΦΚΑ, υποβάλλοντας υπεύθυνη δήλωση και δηλώνοντας τον ΑΦΜ του. Ωστόσο ως τότε θα πληρώνει ο ίδιος το σύνολο των εισφορών του.

2 Ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι με περισσότερους από δύο εργοδότες. Σε αυτή την περίπτωση η εγκύκλιος ξεκαθαρίζει ότι ο ασφαλισμένος θα καταβάλλει το σύνολο των εισφορών μόνος του, πληρώνοντας το 26,95% του εισοδήματός του, που ενδέχεται να ανέλθει και στο 33,95%, εάν προβλέπεται στον κλάδο υποχρεωτική επικουρική ασφάλιση, και να εκτιναχθεί στο 37,95%, εάν υπάρχει και εισφορά για εφάπαξ.
Οπως επισημαίνεται στην εγκύκλιο, στην περίπτωση που ο ασφαλισμένος στη διάρκεια ενός έτους απέκτησε περισσότερους από δύο εργοδότες, είτε τους έχασε και δεν έχει κανέναν, τότε για το διάστημα αυτό θα καταβάλλει εισφορές στο 20% του εισοδήματός του για κύρια σύνταξη και 6,95% για την υγεία.
Εάν για παράδειγμα προκύψει και τρίτος εργοδότης (αντισυμβαλλόμενος) στη διάρκεια ενός έτους, ο ασφαλισμένος πρέπει να υποβάλλει σχετική αίτηση - δήλωση στον ΕΦΚΑ, που θα ενημερώνει για την αλλαγή αυτή, έτσι ώστε να μεταβληθεί το μητρώο του και να αλλάξει ο τρόπος καταβολής εισφορών και το ύψος τους.
Σε κάθε περίπτωση, στο τέλος κάθε έτους θα πραγματοποιείται εκκαθάριση και συμψηφισμός μεταξύ των καταβληθεισών και των οφειλόμενων εισφορών, με βάση το πραγματικό εισόδημα που προκύπτει από την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας (όπως αυτό προκύπτει από το τελευταίο εκκαθαρισμένο φορολογικό έτος, δηλαδή το 2015).

3 Μισθωτοί με παράλληλη απασχόληση για την οποία αμείβονται με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών (ΔΠΥ). Πρόκειται για την απόλυτη παράνοια! Σε αυτή την περίπτωση ο ασφαλισμένος πληρώνει διπλές εισφορές, χωρίς να δικαιούται και διπλή σύνταξη.
Συγκεκριμένα θα καταβάλλει κανονικά εισφορές ως μισθωτός, που ανέρχονται σε 16%. Το υπόλοιπο 25,06% θα καταβάλλει ο εργοδότης του, καθώς συνολικά οι εισφορές για κύρια ασφάλιση, υγεία και επικούρηση ανέρχονται πλέον σε 41,06% (μαζί με τις εισφορές υπέρ ΛΑΕΚ, ανεργίας, ΟΕΚ, ΟΕΕ, ΕΚΛΑ κ.λπ.). Θα καταβάλλει όμως ο ίδιος τις επιπλέον εισφορές για το μπλοκάκι του. Υπενθυμίζεται ότι οι εισφορές κύριας ασφάλισης και υγείας για τον ελεύθερο επαγγελματία ανέρχονται στο 26,95% επί του καθαρού φορολογητέου εισοδήματός του από το ΔΠΥ. Στην περίπτωση που ο κλάδος στον οποίον ανήκει προβλέπει υποχρεωτική ασφάλιση σε επικουρικό ταμείο ή εφάπαξ, οι εισφορές διαμορφώνονται αντίστοιχα σε 33,95% ή 37,95%. Υπενθυμίζεται ότι, αν κάποιος ασφαλισμένος δεν έχει κόψει μπλοκάκι για το 2015, δεν θα πληρώσει καθόλου εισφορές το πρώτο εξάμηνο του έτους, ενώ μόλις εκκαθαριστεί το εισόδημα του 2016 θα γίνουν οι απαραίτητοι συμψηφισμοί.

4 Μισθωτοί που στην ίδια επιχείρηση εργάζονται ως μισθωτοί και αμείβονται και με δελτίο παροχής υπηρεσιών. Οπως τονίζεται στην εγκύκλιο, ο ασφαλισμένος αυτής της κατηγορίας θα μοιράζεται τις εισφορές με τον εργοδότη του καταβάλλοντας το 6,67% των εισφορών του και ο εργοδότης το υπόλοιπο 13,33% για το ποσό που κόβεται στο μπλοκάκι.

Ποιες κατηγορίες υπάγονται στο νέο καθεστώς εισφορών
Η «καμπάνα» των νέων ασφαλιστικών εισφορών χτυπάει δυνατά για εκατοντάδες χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολουμένους, δικηγόρους, εργαζομένους στον κλάδο υγείας, μέλη διοικητικών συμβουλίων ανώνυμων εταιριών και μετόχους που έχουν πάνω από 3% καθώς και διαχειριστές ΙΚΕ. Σύμφωνα με την εγκύκλιο, οι κατηγορίες των αυτοαπασχολούμενων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων είναι οι εξής:
■ οι αυτοαπασχολούμενοι και ελεύθεροι επαγγελματίες που έως την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016 είχαν υποχρέωση ασφάλισης σε ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ και ΤΑΝΤΠ
■ οι υγειονομικοί που αμείβονται κατά πράξη και περίπτωση καθώς και οι δικηγόροι που βρίσκονται σε αναστολή άσκησης της επαγγελματικής δραστηριότητας
■ οι ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων
■ μέλη ή μέτοχοι οργανισμών, κοινοπραξιών ή κάθε μορφής εταιρίας, που έως σήμερα υπάγονται στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ. Ειδικότερα:
1. Τα μέλη Δ.Σ. Α.Ε. σε όλη την επικράτεια με ποσοστό συμμετοχής τουλάχιστον 3%.
2. Οι μέτοχοι των Α.Ε. με σκοπό τη μεταφορά προσώπων/πραγμάτων με αυτοκίνητα δημόσιας χρήσης, εφόσον είναι κάτοχοι ονομαστικών μετοχών.
3. Διαχειριστές ΙΚΕ που έχουν οριστεί με καταστατικό ή απόφαση εταίρων.
4. Ο μοναδικός εταίρος μονοπρόσωπης ΙΚΕ.

Ποιοι θα πληρώσουν τα περισσότερα!
Στα 167,95 ευρώ τον μήνα καθορίζεται η κατώτατη εισφορά υπέρ του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) για ελεύθερους επαγγελματίες (πρ. ΟΑΕΕ) και αυτοαπασχολούμενους (πρ. ΕΤΑΑ) με δραστηριότητα άνω της πενταετίας. Οι κατώτατες εισφορές για νέους επιστήμονες με δραστηριότητα 0-2 ετών ορίζονται στα 108,17 ευρώ τον μήνα και 3-5 ετών στα 120,47 ευρώ. Η ανώτατη μηνιαία εισφορά φτάνει στα 1.589,49 ευρώ.

Μεγάλοι χαμένοι του νέου τρόπου υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών είναι οι μισθωτοί με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, νέοι ασφαλισμένοι (μετά την 1/1/1993) που διαθέτουν παράλληλα μπλοκ παροχής υπηρεσιών. Αυτοί μέχρι πρότινος απαλλάσσονταν από την ασφάλιση στον ΟΑΕΕ εφόσον είχαν σταθερή ασφάλιση (25 ημέρες τον μήνα) ΙΚΑ.
Ωστόσο από 1/1/2017 αυτή η απαλλαγή καταργήθηκε.
Οσο για τους αυστηρά ελεύθερους επαγγελματίες που έχουν εισόδημα στο «μπλοκάκι» από έναν ή δύο εργοδότες, ο νέος νόμος τούς ευνοεί αν έχουν χαμηλά εισοδήματα και υπό την προϋπόθεση ο εργοδότης να μη μετακυλίσει το κόστος της εισφοράς στις αποδοχές τους.
Δύο εργοδότες
Για παράδειγμα ελεύθερος επαγγελματίας με μπλοκάκι σε δύο εργοδότες, ο οποίος παλαιά ασφαλιζόταν στην 3η κατηγορία του ΟΑΕΕ και πλήρωνε 314,99 ευρώ, πλέον, αν δηλώνει εισόδημα από 2.500 ευρώ και πάνω, θα πληρώνει εισφορά 318 ευρώ. Αντίστοιχα παλαιός ασφαλισμένος στην 4η κατηγορία ΟΑΕΕ που πλήρωνε 335,37 ευρώ θα καταβάλλει εισφορά 343,44 ευρώ, αν δηλώνει εισόδημα από 2.700 ευρώ και πάνω.

Οταν οι εργοδότες είναι περισσότεροι από δύο, ο εργαζόμενος επωμίζεται όλη την εισφορά. Εστω ελεύθερος επαγγελματίας που ανήκε στην 1η κατηγορία του ΟΑΕΕ και πλήρωνε 245,20 ευρώ τον μήνα. Αν το 2015 δήλωσε εισόδημα από 950 ευρώ και πάνω, θα πληρώσει εισφορά 256 ευρώ.
Νέοι ασφαλισμένοι που ανήκαν στην 3η κατηγορία του ΟΑΕΕ και πλήρωναν 307,19 ευρώ, αν το 2015 δήλωσαν εισόδημα μεγαλύτερο των 1.200 ευρώ, θα καταβάλλουν εισφορά ύψους 323,4 ευρώ τον μήνα.

Παραδείγματα που δείχνουν τον παραλογισμό
Στα ακόλουθα παραδείγματα φαίνεται ξεκάθαρα η κατηγορία στην οποία υπάγονται οι κατεξοχήν ελεύθεροι επαγγελματίες και οι μισθωτοί που ασκούν παράλληλα και ελεύθερο επάγγελμα.

1 Γιατρός, παρέχει υπηρεσίες σε ιδιωτική κλινική, με σύμβαση ετήσιας διάρκειας, και αμοιβή ύψους 80.000 ευρώ, για την οποία εκδίδει τρία ΔΠΥ. Η κλινική αποτελεί τον μόνο αντισυμβαλλόμενο του συγκεκριμένου ασφαλισμένου-ιατρού, επομένως αυτός υπάγεται στη διάταξη της παρ. 9 του άρθρου 39. Ανεξαρτήτως του αριθμού των ΔΠΥ στις οποίες επιμερίζεται η συμφωνηθείσα αμοιβή, καταβάλλονται εισφορές με βάση το ανώτατο ετήσιο όριο των 70.320 ευρώ, με δεδομένο ότι η σύμβαση είναι ετήσιας διάρκειας.
Αν η σύμβαση ήταν διάρκειας 10 μηνών, τότε η συμφωνηθείσα αμοιβή θα αντιστοιχούσε σε 8.000 ευρώ τον μήνα, συνεπώς οι εισφορές θα υπολογίζονται επί της ανώτατης μηνιαίας βάσης υπολογισμού των 5.860,8 ευρώ. Στην τελευταία περίπτωση, όμως, ο ασφαλισμένος θα καταβάλλει κανονικά εισφορές (ως μη μισθωτός) για τους υπόλοιπους δύο μήνες του έτους.

2 Γιατρός παρέχει υπηρεσίες σε ιδιωτική κλινική, με σύμβαση διάρκειας 10 μηνών για την οποία εκδίδει ΔΠΥ αξίας 5.000 ευρώ. Με δεδομένο ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις, το ποσό της συμφωνηθείσας αμοιβής επιμερίζεται στους μήνες που διαρκεί η σύμβαση, επομένως σε κάθε μήνα αντιστοιχεί αμοιβή ύψους 500 ευρώ.
Επ’ αυτής υπολογίζονται εισφορές αντιστοίχως κατανεμημένες εις βάρος του ασφαλισμένου και εις βάρος του αντισυμβαλλόμενου κατά τα ως άνω αναφερθέντα. Επιπροσθέτως, για το ποσόν που υπολείπεται της ελάχιστης μηνιαίας βάσης υπολογισμού των αυτοαπασχολουμένων (586,08-500=86,08 ευρώ) ο ασφαλισμένος καταβάλλει εισφορές με βάση το άρθρο 39 (ως μη μισθωτός).

3 Λογιστής εργάζεται ως μισθωτός σε εταιρία και παρέχει παράλληλα υπηρεσίες σε άλλη εταιρία με ΔΠΥ. Ο εν λόγω ασφαλισμένος υπάγεται στη διάταξη περί πολλαπλής δραστηριότητας. Επομένως, για τις αποδοχές του από τη μισθωτή εργασία υπολογίζονται εισφορές με βάση το άρθρο 38, για το δε εισόδημά του από την ελεύθερη άσκηση επαγγέλματος (ΔΠΥ) καταβάλλει εισφορές με βάση το άρθρο 39 (ως μη μισθωτός).
Αν ο ίδιος ως μισθωτός σε εταιρία λαμβάνει και επιπλέον αποδοχές από την ίδια εταιρία με ΔΠΥ, επί του εισοδήματος αυτού υπολογίζονται εισφορές μισθωτού και, επομένως, η εταιρία καταβάλλει τις εισφορές εργοδότη που αντιστοιχούν στο σύνολο του εισοδήματος (αποδοχές από μισθωτή εργασία και εισόδημα από ΔΠΥ).
Πηγή