Τουρκία, στα ίχνη της Βενεζουέλας

Το γεγονός πως το κυβερνητικό κόμμα έχασε τις δημοτικές εκλογές στην Κωνσταντινούπολη, στην οποία παράγεται πάνω από το 30% του ΑΕΠ ολόκληρης της χώρας, καθώς επίσης στην πρωτεύουσα, στην Άγκυρα, εκτός από τη Σμύρνη συν τα παράλια του Αιγαίου, θα αυξήσει τις πιέσεις των αγορών – οπότε θα επιταχυνθεί η ύφεση και η κατάρρευση της οικονομίας...

Άρης Οικονόμου

Επενδύσεις & Αγορές

Όταν η 14ετής κυριαρχία του προέδρου Chavez τελείωσε με το θάνατό του το 2013, η Βενεζουέλα κατευθυνόταν προς την οικονομική αστάθεια. Ο διάδοχος του όμως, αντί να προβεί στη μεταρρύθμιση της οικονομίας έτσι ώστε να γίνει πιο αποτελεσματική, παύοντας να εξαρτάται αποκλειστικά και μόνο από το πετρέλαιο, επικεντρώθηκε στην εδραίωση της εξουσίας του – ερχόμενος ταυτόχρονα σε σύγκρουση τόσο με τις Η.Π.Α., όσο και με άλλες χώρες της Δύσης.

Το τελικό αποτέλεσμα ήταν η ραγδαία επιδείνωση της οικονομίας της χώρας, ο ασταμάτητος υπερπληθωρισμός, οι τρομακτικές ελλείψεις σε είδη πρώτης ανάγκης, η κλιμάκωση της εγκληματικότητας και της βίας, τα συνεχή «black out» λόγω αδυναμίας εξασφάλισης των πόρων για τη χρηματοδότηση της ηλεκτροδότησης κοκ.

Χωρίς τώρα να υποτιμούμε την περίπτωση της Ελλάδας, οι κυβερνήσεις της οποίας μετά το 2009 προσπαθούν να τη μετατρέψουν σε Βενεζουέλα παρά τις τεράστιες δυνατότητες και τον πλούτο της, ο Τούρκος δικτάτορας συμπεριφέρεται ανάλογα – δολοφονώντας το νόμισμα της χώρας με λανθασμένες πολιτικές, όπως ήταν ασφαλώς η αντιμετώπιση της κρίσης του 2008 με την αύξηση της ρευστότητας και με την παροχή εγγυήσεων στις επιχειρήσεις για να δανειστούν σε ξένο συνάλλαγμα, επενδύοντας σε μη κερδοφόρα έργα υποδομής.

Κρατικές εγγυήσεις που κάποια στιγμή θα εκπέσουν λόγω της αδυναμίας των ιδιωτών να εξυπηρετήσουν τα δάνεια τους, μετατρεπόμενες σε δημόσιο χρέος – μίας αδυναμίας που μεταξύ άλλων προέρχεται από την κατάρρευση της λίρας, η οποία αυξάνει κατακόρυφα τα εξωτερικά χρέη σε όρους εγχωρίου νομίσματος.

Παρά τα θηριώδη τώρα προβλήματα της τουρκικής οικονομίας ο πρόεδρος της, ακριβώς όπως ο διάδοχος του Chavez, ενδιαφέρεται μόνο για την εδραίωση της εξουσίας του – ενώ την ίδια στιγμή συγκρούεται τόσο με τις Η.Π.Α., όσο και με την Ευρώπη, αναζητώντας λύσεις στη Ρωσία που θυμίζουν έντονα τις επιλογές της Βενεζουέλας. Αδυνατεί λοιπόν να καταλάβει πως μία χώρα με ΑΕΠ της τάξης των 1,57 τρις $, όταν της Γερμανίας είναι 3,57 τρις $ ή της Ιταλίας 1,93 τρις $, πόσο μάλλον 19,39 τρις $ των Η.Π.Α., είναι αδύνατον να τον βοηθήσει οικονομικά, ακόμη και αν θέλει – ενώ είναι φανερό πως η Ρωσία δεν είναι σε θέση να ανταγωνιστεί ούτε στρατιωτικά τις Η.Π.Α. με τόσο χαμηλό ΑΕΠ, παρά τις πολύ φιλότιμες προσπάθειες της.

Με 5,5% του ΑΕΠ έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της, με εξωτερικά χρέη περί τα 460 δις $ εκ των οποίων τα 175 δις $ λήγουν εντός ενός έτους, με πλήρη εξάρτηση από τις εισροές συναλλάγματος, με βασικό επιτόκιο στο 24,5% (εμποδίζει το δανεισμό οπότε την ανάπτυξη, ενώ δημιουργεί όλο και περισσότερα κόκκινα δάνεια), με πληθωρισμό 19,71% αν και στα τρόφιμα πολύ υψηλότερο, με υπερχρεωμένες τράπεζες, με τα συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής της τράπεζας σε ελεύθερη πτώση κοκ., η πρώτη ασχολία του προέδρου της χώρας θα έπρεπε να είναι η Οικονομία – αν και για τις αγορές είναι ανάλογα σημαντική η πολιτική σταθερότητα, αδιαφορώντας για το εάν η κυβέρνηση λειτουργεί με δικτατορικές μεθόδους ή μη.

Από την άλλη πλευρά δεν έχει μόνο αντιθέσεις με τις Η.Π.Α. αλλά, επί πλέον, με την ΕΕ – παρά το ότι ο ίδιος ήταν αυτός που κατάφερε να γίνει η χώρα του επίσημη υποψήφια ένταξης το 2004, δύο χρόνια μετά την εκλογή του ισλαμικού κόμματος του στην εξουσία. Η Κομισιόν όμως αναγκάσθηκε να ζητήσει το Φεβρουάριο την επίσημη αναστολή των ενταξιακών συνομιλιών με την Τουρκία – λόγω των ανησυχιών της όσον αφορά το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την κυβέρνηση της μετά τις συλλήψεις δημοσιογράφων, το Κράτος Δικαίου, την ελευθερία των ΜΜΕ που είναι πια ανύπαρκτη, τη διαφθορά, καθώς επίσης τις εκτεταμένες εξουσίες του προέδρου που έχει μετατραπεί σε πανίσχυρο δικτάτορα.

Η Τουρκία βέβαια θεωρεί πως είναι σε θέση να εκβιάσει την ΕΕ, αφενός μεν με το άνοιγμα των μεταναστευτικών «κρουνών», αφετέρου με τα υπέρογκα χρέη της απέναντι στις ευρωπαϊκές τράπεζες (γράφημα) – κυρίως στις ισπανικές που επιπλέον συμμετέχουν μετοχικά σε τουρκικές τράπεζες (ενώ η Ισπανία είναι ύποπτη για την παραποίηση των στατιστικών της στοιχείων όσον αφορά το ΑΕΠ, αφού είναι αδύνατον να αυξάνεται πολύ περισσότερο από ότι οι επί μέρους δείκτες της οικονομίας της, όπως οι κατασκευές).

Κλείνοντας η κατάσταση αυτή, σε συνδυασμό με τις απειλές του Τούρκου προέδρου εναντίον των κερδοσκόπων για παραπληροφόρηση, πρόκληση αστάθειας και ενθάρρυνση απομάκρυνσης από τη λίρα, ιδίως εναντίον της J.P. Morgan και άλλων τραπεζών, εντείνει τα προβλήματα της οικονομίας – η οποία, μετά από ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 7% που όμως στηριζόταν στις πιστώσεις και στα έργα υποδομών, έχει βυθιστεί στην ύφεση. Το γεγονός δε πως το κυβερνητικό κόμμα έχασε τις δημοτικές εκλογές στην Κωνσταντινούπολη, στην οποία παράγεται πάνω από το 30% του ΑΕΠ ολόκληρης της χώρας, καθώς επίσης στην πρωτεύουσα, στην Άγκυρα, εκτός από τη Σμύρνη στα παράλια του Αιγαίου κλπ., θα αυξήσει τις πιέσεις των αγορών – οπότε θα επιταχυνθεί η ύφεση.

Εύλογα λοιπόν συμπεραίνει κανείς πως ακολουθεί πιστά τα βήματα της Βενεζουέλας – ενώ δεν πρόκειται να ζητήσει τη στήριξη του ΔΝΤ τουλάχιστον όσον αφορά το νόμισμα και τα εξωτερικά χρέη, όπως η Αργεντινή. Επομένως θα ακολουθήσουν ακόμη μεγαλύτερες πωλήσεις της λίρας, των μετοχών των εισηγμένων εταιριών και ειδικά των τραπεζών – οπότε οι Πολίτες της χώρας θα βιώσουν πολύ πιο επώδυνες καταστάσεις, από ότι υποθέτουν, εκτός εάν αλλάξει τακτική ο πρόεδρος τους.

Πηγή