Google+ To Φανάρι : Τι κρύβεται πίσω από το ελληνο-ρωσικό επεισόδιο

Τετάρτη 11 Ιουλίου 2018

Τι κρύβεται πίσω από το ελληνο-ρωσικό επεισόδιο

Όλο το παρασκήνιο της απέλασης των Ρώσων διπλωματών
Του Κώστα Ράπτη
Η συγκυρία στην οποία έγινε γνωστή η απέλαση από την Ελλάδα δύο Ρώσων διπλωματών (και η απαγόρευση εισόδου άλλων δύο), λόγω "πληροφοριακών δραστηριοτήτων” αλλά και προσπαθειών ανάμειξης στα εσωτερικά πολιτικά πράγματα της χώρας, δεν είναι διόλου αθώα....

Και αυτό διότι δραστηριότητες τέτοιου είδους, κάθε άλλο παρά ασυνήθεις για τους επιτετραμμένους των περισσότερων χωρών, εκτυλίσσονται σε βάθος χρόνου, συνήθως με τη γνώση και τη σιωπηρή ανοχή του φιλοξενούντος κράτους. Η επιλογή του χρόνου και του είδους της αντίδρασης της θιγόμενης πλευράς, καθώς και του τρόπου δημοσιοποίησής της, είναι μια πολιτική επιλογή που υπαγορεύεται από πολλούς ταυτόχρονους υπολογισμούς.
Λόγου χάρη, σε ό,τι αφορά τις ελληνορωσικές σχέσεις, πρόσφατο είναι το παράδειγμα όσων δημοσιοποιήθηκαν στις αρχές του 2017 και αφορούσαν την άρνηση της Ελλάδας να δώσει την τελική της έγκριση στον διορισμό γνωστής προσωπικότητας των μυστικών υπηρεσιών της Ρωσίας σε πόστο της πρεσβείας της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Αθήνα. Η εν λόγω οιονεί απέλαση είχε πραγματοποιηθεί αθόρυβα λίγους μήνες νωρίτερα και απαντήθηκε με ανάλογη απομάκρυνση του στελέχους της ελληνικής πρεσβείας που επρόκειτο να αναλάβει το Γραφείο Τύπου της. Η καθυστερημένη δημοσιοποίηση αποτύπωνε τότε τη διάθεση των δύο πλευρών να μην δοθεί συνέχεια τέτοια που να θίγει τις διμερείς σχέσεις.
Στην τωρινή περίπτωση, η απέλαση Ρώσων διπλωματών (και η ανεπίσημη γνωστοποίησή της, μέσω διαρροής στην εφημερίδα "Καθημερινή”) αποτελεί ένα μήνυμα που η Αθήνα επιθυμεί να στείλει στη Μόσχα, μετά από μακρά περίοδο συσσώρευσης δυσαρέσκειας για την πολυπραγμοσύνη ημικρατικών ρωσικών μορφωμάτων, όπως το "Ίδρυμα Ανδρέου του Πρωτοκλήτου" και η "Αυτοκρατορική Εταιρεία Παλαιστίνης", που, υπό την σκέπη εκδηλώσεων πολιτιστικού, θρησκευτικού ή τουριστικού χαρακτήρα, οικοδομούσαν επιρροή μεταξύ κρατικών αξιωματούχων, δημάρχων, μητροπολιτών κτλ., πάντοτε ερήμην των ελληνικών διπλωματικών αρχών. Σύμφωνα με ασφαλείς πηγές, η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ήταν η καταγγελλόμενη προσπάθεια χρηματισμού στρατιωτικών.
Ωστόσο, δεν μπορεί να θεωρηθεί τυχαίο ότι το εν λόγω διπλωματικό επεισόδιο ξεσπά την ημέρα ακριβώς κατά την οποία συνέρχεται η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ, η οποία και θα δρομολογήσει, σε συνέπεια της συνυπογραφής της Συμφωνίας των Πρεσπών, την πρόσκληση της πΓΔΜ στην Ατλαντική Συμμαχία – προς μεγάλη ενόχληση της Μόσχας.
Συμπίπτει επίσης το διπλωματικό επεισόδιο με την πρόσφατη προβολή από την πλευρά της κυβέρνησης σεναρίων "πολιτικής αποσταθεροποίησης” και "νέας αποστασίας” με την εμπλοκή και επιχειρηματικών συμφερόντων με ισχύ στη Βόρεια Ελλάδα και ισχυρές ρωσικές διασυνδέσεις.
Σε αυτό το φόντο, οι καταγγελίες ότι στελέχη της ρωσικής πρεσβείας επιδόθηκαν, κατά τη δημοσίευμα της "Καθημερινής”, σε "συστηματική προσπάθεια παραβίασης της κυριαρχίας της χώρας” και "παρέμβασης σε ιδιαίτερα ευαίσθητα εθνικά ζητήματα, όπως το θέμα της ονοματολογικής διαφοράς με την πΓΔΜ", δίνουν περαιτέρω τροφή στους κυβερνητικούς ισχυρισμούς, καλλιεργώντας ιδίως την υποψία της έξωθεν υποκίνησης των αντιδράσεων που συναντά η Συμφωνία των Πρεσπών. Γνωστή είναι άλλωστε και η επίσης πρόσφατη φιλολογία περί σχεδιαζόμενης από διάφορα εγχώρια και ξένα συμφέροντα "Λέγκας του Βορρά”.
Η ελληνική πλευρά επιχειρεί μέσω "διπλωματικών κύκλων” να οριοθετήσει το συμβάν, επικαλούμενη, ως τεκμήριο καλής θέλησης, το γεγονός ότι η Αθήνα δεν ακολούθησε τις άλλες δυτικές πρωτεύουσες στην απέλαση Ρώσων διπλωματών για την υπόθεση Σκριπάλ.  Επισημαίνει δε ότι το είδος της ρωσικής απάντησης (που όμως, όπως μπορούσε να προβλεφθεί, επιβεβαιώνεται ήδη ότι θα δοθεί "με το ίδιο νόμισμα") θα κρίνει και την συνολική επίπτωση που θα έχει το συγκεκριμένο επεισόδιο στις διμερείς σχέσεις. Άλλωστε, προστίθεται, δεν είναι οι Έλληνες επιτετραμμένοι που κατηγορούνται (ή θα μπορούσαν ποτέ να κατηγορηθούν) για "πληροφοριακές δραστηριότητες”.
Στην πραγματικότητα, βέβαια, τα ανωτέρω δεν αποτελούν παρά προκαταβολικό blame game για μια κρίση των ελληνορωσικών σχέσεων η οποία προκύπτει ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Άλλωστε, οι σχέσεις αυτές διακρίνονται τα τελευταία χρόνια από μία συνολική αποδυνάμωση, η οποία πάει πέρα και από τους περιορισμούς που θέτει η συμμετοχή της Ελλάδας στο δυτικό πλαίσιο ασφαλείας. Ελλείψει αξιοσημείωτων κοινών πρότζεκτς, η χώρα μας δεν αποτελεί πλέον για το Κρεμλίνο παρά προορισμό τουριστών και αντικείμενο στερεότυπων αναφορών περί Ορθοδοξίας. Τα πράγματα μοιάζει να εξαντλούνται στο Άγιον Όρος ως "σκηνικό” της επίσκεψης του "προστάτη των Χριστιανών της Μέσης Ανατολής” Βλαντίμιρ Πούτιν.
Από αυτή την άποψη, κεντρική θέση στο τωρινό διπλωματικό επεισόδιο φαίνεται πως κατέχουν τα θέματα εκκλησιαστικής διπλωματίας. Οι έντονες διεκκλησιαστικές και πολιτικές ζυμώσεις γύρω από την τεράστια σύγκρουση που απειλείται λόγω των σχεδίων του Οικουμενικού Πατριάρχη για απόδοση αυτοκεφαλίας στην αποσχισθείσα Εκκλησία των Ουκρανών εθνικιστών δίνουν ένα ερμηνευτικό κλειδί. Η πρόσφατη επίσκεψη του πρεσβευτή των ΗΠΑ Τζέφρι Πάιατ στο Βατοπέδι του Αγίου Όρους δίνει ένα άλλο.

Την εικόνα συμπληρώνει η επανεμφάνιση των φωνών που ζητούν την αυτοκεφαλία της Ελληνορθόδοξης Αρχιεπισκοπής Αμερικής και αναστατώνουν το Φανάρι, καθώς και η τεταμένη κατάσταση στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, όπου το παλαιστινιακό ποίμνιο μαίνεται εναντίον της ολιγάριθμης ελληνικής ιεραρχίας, κυρίως για τις πωλήσεις εκκλησιαστικών ακινήτων σε ισραηλινά συμφέροντα.
Η εμφάνιση προ μηνών στο έγκυρο Pew Institute των ΗΠΑ μιας (μεθολογικά προβληματικής) έρευνας σχετικά με τις πεποιθήσεις των Ορθόδοξων κατοίκων της Ευρώπης, με κεντρικό το ερώτημα αν αναγνωρίζουν ως ανώτατη εκκλησιαστική τους αρχή τον Κωνσταντινουπόλεως, τον Μόσχας ή κάποιον τρίτο, αποτυπώνει χαρακτηριστικά την ανησυχία που προκαλούν στη Ουάσιγκτον, μεσούντος του "νέου Ψυχρού Πολέμου”, οι πνευματικοί δεσμοί της Ρωσίας με πληθυσμούς χωρών της Ε.Ε και του ΝΑΤΟ.
Θα αποτελεί βέβαια ειρωνεία της ιστορίας αν αυτός ο "νέος Ψυχρός Πόλεμος” ενδεχομένως εκτονωθεί (πρβ. την επικείμενη συνάντηση Πούτιν-Τραμπ), αλλά οι ελληνορωσικές σχέσεις και η ενότητα των Ορθόδοξων Εκκλησιών έχουν εν τω μεταξύ τραυματισθεί, λόγω του υπερβάλλοντος ζήλου εκπροσώπων της παλαιότερης σχολής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Πηγή


Όλο το παρασκήνιο της απέλασης των Ρώσων διπλωματών
Νίκος Γεωργιάδης
Εδώ και μήνες εξελίσσεται μία διαδικασία που θυμίζει κατασκοπευτικό θρίλερ των περασμένων δεκαετιών και στην οποία εμπλέκονται οι αμερικανικές και ελληνικές υπηρεσίες πληροφοριών, η «Πατριαρχική» ομάδα της Εκκλησίας, η Ιεραρχία της Κύπρου σε συνεργασία με την κυβέρνηση της Λευκωσίας. Στόχος ο «ρωσικός παράγων» και η δραστηριότητά του στη Βόρειο Ελλάδα, το Άγιον Όρος, επιχειρηματικοί όμιλοι και Ιερές  Μητροπόλεις που ελέγχονται από αυτές τις ρωσικές δραστηριότητες και βεβαίως η «βιτρίνα» η οποία εξαγόρασε το λιμάνι της Θεσσαλονίκης.
Η αποκλειστική είδηση η οποία δημοσιεύθηκε στην «Καθημερινή» της Τετάρτης 11 Ιουλίου περί απέλασης 2 ρώσων διπλωματών είναι η κορυφή του παγόβουνου. Η ιστορία εκτυλίσσεται εδώ και πολύ καιρό με τις αμερικανικές υπηρεσίες, καθώς και τους μηχανισμούς του ΝΑΤΟ σε συνεργασία με την ΕΥΠ να χαρτογραφούν με λεπτομέρειες τις επαφές, τις χρηματοδοτήσεις, τα δρομολόγια ρώσων πρακτόρων στην Ελλάδα, αλλά και να εξιχνιάζουν τις υπόγειες διαδρομές μεταξύ αυτών των επαφών και συγκεκριμένων πολιτικών και κοινωνικών όσο και οικονομικών δραστηριοτήτων στο εσωτερικό της χώρας.
Πριν από καιρό και με συντονισμένη διαρροή από την ηγεσία της ΕΥΠ, η κοινή γνώμη πληροφορήθηκε για ένα «σχέδιο αποσταθεροποίησης» με αιχμή τους μηχανισμούς της ΕΥΠ η οποία αποδόθηκε σε εσωτερικές διαμάχες στην ελληνική υπηρεσία πληροφοριών, αλλά… κάπου στα «ψιλά γράμματα» της διαρροής θα μπορούσε ο καθένας να «διαβάσει» για τον ύποπτο ρόλο τρίτης χώρας η οποία δραστηριοποιείται στην Ελλάδα αλλά και «την ευρύτερη περιοχή». Ήταν προφανές το υπονοούμενο.
Όμως το «σενάριο» ήταν πολύπλοκο. Ο «ρωσικός παράγων» έπαιζε με «άσους στο μανίκι» και μάλιστα «εντός παιδιάς». Η εξαγορά από γαλλο-γερμανικό κονσόρτσιουμ του λιμανιού της Θεσσαλονίκης, αλλά με τη συμμετοχή του ρώσου επιχειρηματία Ιβάν Σαββίδη με ένα διψήφιο μεν αλλά μειοψηφικό ποσοστό, προκάλεσε την άμεση παρέμβαση της Αμερικανικής Πρεσβείας και προσωπικά του αμερικανού πρέσβη στην Αθήνα. Στο Υπουργείο Εξωτερικών και το Μαξίμου έφθασαν σημειώματα οι συντάκτες των οποίων ισχυρίζονταν πως πίσω από το «κονσόρτσιουμ» κρύβεται η ρωσική μαφία και πως το όλο εγχείρημα δεν είναι παρά μία καλοστημένη βιτρίνα. Το προηγούμενο διάστημα ο επιχειρηματίας Ιβάν Σαββίδης αντιμετωπιζόταν ως «Δούρειος Ίππος» της κυβέρνησης και προσωπικά του κ. Νίκου Παππά με σκοπό τη διεμβόλιση του μετώπου διαπλοκής στα ΜΜΕ. Τότε, γιατί αμέσως μετά τα πράγματα άλλαξαν. Από τον Ιανουάριο του 2018 άρχισε η διαδικασία επίλυσης του «Μακεδονικού». Ο ρωσικός παράγων σε ανώτατο επίπεδο και διά στόματος του υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ τάχθηκε κατά της επίλυσης του ζητήματος. Η παρέμβαση της Μόσχας ήταν διπλής κατεύθυνσης. Επιρροή σε εθνικιστικούς κύκλους της Ελλάδας και κυρίως της Βόρειας αλλά και η ενεργοποίηση στα Σκόπια της αξιωματικής αντιπολίτευσης με το κόμμα του VMRO, του οποίου η δομή αποτελεί ενεργό βραχίονα της ρώσικης διπλωματίας από τα τέλη του 19ου αιώνα. Στη Βόρεια Ελλάδα ενεργοποιήθηκαν επιχειρηματίες, μητροπολίτες, συλλογικότητες όπως Πανμακεδονικές οργανώσεις, πολιτικές κινήσεις που δραστηριοποιούνται στον χώρο της Άκρας ή της Ακραίας Δεξιάς αλλά και Μονές στο Άγιον Όρος. Η υπόθεση απέκτησε και άλλες διαστάσεις, αφού χρονικά οι εξελίξεις συνέπεσαν με το εγχείρημα του Οικουμενικού Πατριαρχείου να αναβαθμίσει σε Αυτοκέφαλη την Εκκλησία της Ουκρανίας και να την εντάξει στο Φανάρι, εγχείρημα που εξόργισε τον ρωσικό παράγοντα. Συνάμα ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος αναλάμβανε να επιλύσει μέρος του προβλήματος με την ΠΓΔΜ που αφορούσε την εκκλησιαστική διάσταση του ζητήματος. Τα κατάφερε και η Εκκλησία της FYROM ως Αρχιεπισκοπή Αχριδών ή Αχρίδος ενετάχθη στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και άρα αποσπάσθηκε για τα καλά από το Πατριαρχείο της Σερβίας. Στην Κύπρο την ίδια περίοδο άρχισαν τα όργανα, όταν η Ιεραρχία αντελήφθη πως η «εισβολή» του ρωσικού παράγοντα έφθασε στο σημείο να αλώσει Μητροπόλεις και να τις μετατρέψει ορισμένες από αυτές σε «μικρό Κρεμλίνο», όπως γράφτηκε χαρακτηριστικά. Μόνο που η Εκκλησία της Κύπρου είναι (κυρίως) ένας βασικός πολιτικός εταίρος και βασικός οικονομικός παράγων στο νησί. Η προοπτική των υδρογονανθράκων κινητοποίησε την Ιεραρχία η οποία, όταν πρόκειται για την «οικονομική επιβίωση της Εκκλησίας», μετατρέπεται με απίστευτη ευκολία από αμνός σε λύκο. Τότε θορυβήθηκαν εκκλησιαστικοί κύκλοι στην Ελλάδα οι οποίοι εδώ και δεκαετίες διατηρούν «άριστες σχέσεις» με το Πατριαρχείο της Μόσχας και έχουν ταχθεί κατά του Φαναρίου, ακολουθώντας και την πνευματική κληρονομία του Χριστόδουλου του Μακαριστού. Ένα από τα κέντρα λήψης αποφάσεων για όλες τις δραστηριότητες που έχουν αναφερθεί εντοπίστηκε στο Άγιον Όρος όπου με πρόσχημα το προσκύνημα, γνωστοί ακροδεξιοί ή υπερδεξιοί από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, βουλευτές της Χρυσής Αυγής, ισχυροί εκκλησιαστικοί παράγοντες, επιχειρηματίες και ρώσοι, πολλοί ρώσοι όλων των ειδικοτήτων, έκλειναν ασφαλή ραντεβού σε Σκήτες και Μετόχια.

Άρχισαν και τα συλλαλητήρια, μισθώθηκαν τα λεωφορεία - μεταφορείς πατριωτισμού ανά την επικράτεια, επιστρατεύθηκαν οι εφεδρείες και επιφανείς προσωπικότητες από όλους του χώρους. Στήθηκε το πατριωτικό σκηνικό. Το χρήμα έρρεε άφθονο ένθεν κακείθεν των συνόρων, αφού ο «πατριωτισμός» ως γνωστόν χρειάζεται υπεραφθονία «καυσίμων» ως τελευταίο καταφύγιο του κάθε απατεώνα, όπως περιγράφει και ο γνωστός Εγγλέζος, καλή του ώρα.
Ξαφνικά το Μαξίμου με μία ανακοίνωση «φωτογραφίζει» τον Ιβάν Σαββίδη ως έναν εκ των δύο επιχειρηματιών που εργάζονται για την υπονόμευση της κυβέρνησης και την αποσταθεροποίηση της χώρας. Αυτό συνέβη προ δύο εβδομάδων. Είχε προηγηθεί η επίσης αιφνιδιαστική πώληση των επιχειρήσεων Σαββίδη στο Ροστώφ της Ρωσίας που περιελάμβανε και την πώληση της ελληνικής «ΣΕΚΑΠ». Έμεινε δηλαδή ο επιχειρηματίας με το ξενοδοχείο «Μακεδονία», που έχει νοικιαστεί για ένα χρονικό διάστημα, τη μικρομεσαία «Σουρωτή», το υπό κατάρρευση «Έθνος» και το υπό αναδιάταξη ακριβό τηλεοπτικό κανάλι «Ε», αλλά και τον ΠΑΟΚ. Α ναι... Και το 15% του λιμανιού της Θεσσαλονίκης. Τίποτε από τα παραπάνω δεν παράγει «πλούτο». Αντίθετα παράγουν έξοδα. Πολλά έξοδα. Ευτυχώς υπάρχουν τα αποθέματα από την πώληση της επένδυσης στο Ροστώφ. Μόνο που στη Ρωσία του Πούτιν τα πάντα ανήκουν ή ελέγχονται επί της ουσίας από τον «Τσάρο».
Ο κόμπος έφθασε στο χτένι. Το Μαξίμου αποφάσισε να ενεργήσει με προσοχή μεν αλλά με μία διάθεση ξεκαθαρίσματος του σκηνικού. Έδωσε τη συγκατάθεσή του στην απέλαση δύο ρώσων διπλωματών και την απαγόρευση εισόδου στη χώρα δύο άλλων επίσης ρώσων (Ρεπορτάζ της Καθημερινής). Αναμένονται τα επόμενα βήματα που θα είναι διακριτικά μεν, αποτελεσματικά δε. Κάτι έλεγχοι τραπεζικών λογαριασμών, κάποια ξεκαθαρίσματα σε εκκλησιαστικούς χώρους, κάποιες ανακατατάξεις σε πρόσφατες ιδιωτικοποιήσεις, κάποια κινητικότητα στα ΜΜΕ. Η Αμερικανική Πρεσβεία στην Αθήνα διαδραματίζει ρόλο «Κέρβερου». Άλλωστε δεν είναι τυχαίο το ότι η αποκάλυψη της απέλασης των δύο ρώσων διπλωματών συνέπεσε χρονικά με την έναρξη της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες. Το μήνυμα της Αθήνας προς διάφορους αποδέκτες είναι ξεκάθαρο. Δεν ανήκομεν εις την Δύσιν μόνον. Είμεθα Δύσις (ευτυχώς).

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου