Διαδίκτυο και κινητή τηλεφωνία: Η σκοτεινή πλευρά

Πρόλογος
Ήταν περίπου στα μέσα της δεκαετίας του 90' όταν εμφανίστηκαν στη χώρα δύο νέες τεχνολογίες που έμελλαν να αλλάξουν για πάντα τη ζωή μας. Το διαδίκτυο και η κινητή τηλεφωνία. Το διαδίκτυο έχει μια μακρά ιστορία που ξεκινά με την έναρξη από ένα στρατιωτικό δίκτυο άμυνας, το ARPANET, την γέννηση και την εξέλιξη του πρωτοκόλλου για LAN Ethernet, και άλλων παρόμοιων πρωτοκόλλων IP, PPP, TCP σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα, παράλληλα με το λειτουργικό σύστημα Unix...

Στην Ελλάδα, και στους οικιακούς χρήστες γίνεται γνωστό αρχικά μέσω του ForthNet, και της πρώτης υπηρεσίας διαδικτύου ISP από την Compulink, έναν όμιλο περιοδικών για υπολογιστές, που εξέδιδε τα περιοδικά Pixel, CΓO, PC Master. Άλλοι φορείς όπως νεολαίες, είχαν προσφέρει δωρεάν χρήση διαδικτύου στα μέλη τους, και στη συνέχεια οργανισμοί για τους υπαλλήλους. Οι εξελίξεις ήρθαν γρήγορα, κυρίως με το λειτουργικό σύστημα Windows 95 της ΜΣ, και τη δημιουργία και άλλων ISPs, καθώς επρόκειτο για μια τεράστια αγορά που θα συμπλήρωνε αυτή των προσωπικών υπολογιστών και φορητών.
Όλα πλέον έγιναν πολύ γρήγορα, ολοένα περισσότερος κόσμος συμμετείχε, καθώς οι γραμμές εξελίσσονταν και εκείνες από τις πρώτες dial up αναλογικές, σε ψηφιακές, ISDN και αργότερα ADSL. Τα Λ/Σ προσπαθούσαν με υπηρεσίες και νέους φυλλομετρητές να ακολουθούν τις εξελίξεις.
Το κοινό γνώρισε τα επόμενα Λ/Σ της ΜΣ, αλλά και τις διανομές του νέου Λ/Σ GNU Linux. Μια παράλληλη πορεία, πιο νεότερη, ακολούθησε η τεχνολογία των κινητών τηλεφώνων. Αρχικά στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, το εξωτερικό, και στη συνέχεια στην Ελλάδα. Τα μοντέλα των κινητών τηλεφώνων προχώρησαν, μαζί με την διάδοση των δικτύων της κινητής, με σκοπό την πλήρη κάλυψη της χώρας.
Από απλές φορητές τηλεφωνικές συσκευές, έγιναν έξυπνες, υποστήριζαν πλοήγηση στο διαδίκτυο, ηλεκτρονικά μηνύματα και συνομιλίες. Σήμερα οι κυψέλες υπάρχουν παντού. Όλα μαρτυρούσαν πως υπήρχαν μόνο θετικά από τις παραπάνω τεχνολογίες που έμοιαζαν συναρπαστικές.
Το διαδίκτυο έδινε μια ελευθερία κινήσεων, άμεσες ειδήσεις, καιρό, αναζήτηση και συζητήσεις με ομοϊδεάτες, εγκυκλοπαιδικές γνώσεις, ηλεκτρονικά έντυπα, βιβλία, πολυμέσα, τραγούδια, βίντεο, γνώσεις. Δημιουργία κοινοτήτων, επικοινωνία, ηλεκτρονικές αγορές και υπηρεσίες. Την δημιουργία και εξέλιξη τεχνολογιών όπως του Λ/Σ GNU Linux που αναφέραμε και προηγουμένως.
Η πραγματικότητα όμως μας απέδειξε πως οι όψεις του νομίσματος ήταν δύο. Αρνητικά φαινόμενα άρχισαν να κάνουν την εμφάνιση τους, και οι χρήστες, βρεθήκαμε αντιμέτωποι με μια κατάσταση, που δεν μπορούμε να αλλάξουμε, την ακολουθούμε, συμμετέχουμε.
Ποια είναι τα αρνητικά σημεία του διαδικτύου και της τεχνολογίας της κινητής τηλεφωνίας; Τι μπορεί ο χρήστης να κάνει για αυτά; Πως θα ζήσει μαζί τους και τι να αποφύγει; Είναι θέματα που θα διαπραγματευτεί με συντομία το άρθρο.

Εντατικοποίηση της εργασίας και εξάντληση
Όσοι έζησαν, θυμούνται και μπορούν να συγκρίνουν τα χρόνια πριν την έκρηξη διάδοσης του διαδικτύου, μπορούν να περιγράψουν τη ζωή τους σαν πιο ήρεμη, διέθεταν περισσότερο ελεύθερο χρόνο για να απολαύσουν πράγματα, χωρίς να τους ενοχλούν οι εργοδότες πέρα από το ωράριο εργασίας τους. Αυτό ήρθε να αλλάξει με την εισαγωγή της κινητής τηλεφωνίας και του διαδικτύου. Οι εργοδότες φρόντισαν να προμηθεύσουν στους εργαζόμενους κινητά τηλέφωνα, μάλιστα σε μεγαλύτερες εταιρίες υπάρχουν τα ενδογενή εταιρικά κινητά στα οποία μπορείς να επικοινωνείς με άλλους συναδέλφους σου, χωρίς χρέωση η με πολύ χαμηλότερη τιμή. Έτσι, ο οργανισμός προωθούσε την συνεργασία μεταξύ των τμημάτων, των υπαλλήλων, αλλά και τις γνωριμίες.
Σημαντικό ήταν πως προϊστάμενοι θα μπορούσαν να έβρισκαν υφισταμένους ανά πάσα στιγμή στα κινητά, πέρα από το ωράριο εργασίας, για να δώσουν κάποιες υπενθυμίσεις, εντολές, οδηγίες και να αναθέσουν εργασίες. Για να αποφύγουν όλο αυτό τον μπελά, εργαζόμενοι έκλειναν πλέον τα κινητά τηλέφωνα, όμως την επόμενη μέρα ήταν δέκτες παρατηρήσεων όπως “που ήσουν σε έπαιρνα, γιατί είχες κλειστό το κινητό, αγανάκτησα, θέλω να σου πω αυτό η το άλλο, απάντα επιτέλους”.
Οι υπάλληλοι διαπίστωσαν από κάποια στιγμή και μετά, πως ναι μεν τα κινητά τηλέφωνα, και το διαδίκτυο με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο αποτελούσαν διευκόλυνση στη δουλειά, από την άλλη ένιωθαν πως ο ελεύθερος χρόνος τους δεν τους ανήκε πια. Οι μεγάλοι οργανισμοί εντατικοποίησαν τους ρυθμούς τους με την εισαγωγή του διαδικτύου και των κινητών, αφού ανταγωνιστές τους ήρθαν στο προσκήνιο, η έγιναν πιο επιθετικοί στην αγορά. Είδαν και μια ευκαιρία για να επεκτείνουν την επιχειρηματικότητα τους.
Οι δικτυακοί τόποι τους πρόσφεραν ένα νέο μέσο για να αναζωογονήσουν τα καταστήματα τους και να αυξήσουν την πελατεία. Όλα αυτά σήμαναν την εντατικοποίηση της εργασίας, και το τέλος του ελεύθερου χρόνου. Οι εργαζόμενοι προσπαθώντας να προλάβουν τις εξελίξεις και να προσαρμοστούν, προσπαθούσαν πολύ περισσότερο, με αποτέλεσμα να εξαντλούνται.

Ραδιορύπανση
Οι όροι ηχορύπανση και φωτορύπανση μας είναι γνωστοί. Η ηχορύπανση είναι πρόβλημα στις μεγάλες πόλεις, κομπρεσέρ, αυτοκίνητα, κατασκευές. Έχουν θεσπιστεί όρια ασφαλείας στα dB, όμως αυτά καταστρατηγούνται από αεροσκάφη, και άλλες πηγές θορύβου. Οι γιατροί λένε πως η ηχορύπανση επηρεάζει τους κατοίκους μιας πόλης με αρνητικές επιπτώσεις στο ψυχολογικό τους. Ανάλογα ένα νέο φαινόμενο ήταν και η φωτορύπανση. Πλέον η νύχτα δεν είναι ακριβώς νύχτα, αφού οι φωτεινές πηγές όπως φωτισμοί δρόμων ή καταστημάτων την μετατρέπουν σε μέρα. Αν δει κανείς μια χειμωνιάτικη νύχτα στον ουρανό, θα παρατηρήσει πως τα σύννεφα είναι πορτοκαλί, από τον δυνατό φωτισμό των φανοστατών δρόμου. Ορισμένα ζώα όπως οι κουκουβάγιες άρχισαν να εξαφανίζονται με αιτία την φωτορύπανση, και άλλα πουλιά χάλασαν τον βιολογικό τους κύκλο. Οι άνθρωποι αισθάνονται άβολα, πεθυμώντας μια σκοτεινή νύχτα, και τον έναστρο ουρανό. Χομπίστες αστροπαρατηρητές, λένε πως η κατάσταση είναι απελπιστική, και πως δεν μπορούν να παρατηρούν σωστά τον γαλαξία με το κιάλι τους στην ταράτσα. Όμως η πολιτεία επιμένει στον καλό φωτισμό, με γνώμονα, όπως λέει, την δημόσια ασφάλεια, την αστυνόμευση, και την ελαχιστοποίηση του εγκλήματος τη νύχτα.
Ανάλογα μπήκε στη ζωή μας και η ραδιορύπανση. Τι είναι αυτή; Πρόκειται για την ραδιοφωνική ακτινοβολία από ιδιωτικά κανάλι και ραδιοφωνικούς σταθμούς με μεγάλη ισχύ (σε βατ), αλλά και τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας. Αν πει κανείς πως μέσα στα σπίτια ο κόσμος προστατεύεται λόγω του μπετόν που απορροφά τα ραδιοκύματα, στο εσωτερικό του σπιτιού υπάρχουν ραδιοφωνικές πηγές όπως τα routers των WiFi, τα ίδια τα κινητά τηλέφωνα, έγχρωμες οθόνες CRT, ψηφιακά ρολόγια, λαμπτήρες CFL, φούρνοι μικροκυμάτων, υπολογιστές και άλλες εκπέμπουσες συσκευές. Οι περισσότερες από αυτές έχουν κάποια ασφαλή όρια σύμφωνα με ένα ευρωπαϊκό πρότυπο εκπομπής ακτινοβολίας, και έτσι θεωρούνται ασφαλείς. Δεν παύουν όμως να δίνουν ραδιοκύματα. Αυτά, τι κινδύνους περιέχουν;
Στο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα, η ακτινοβολία κατατάσσεται στην μη ιονίζουσα και την ιονίζουσα. Στην μη ιονίζουσα ταξινομείται η ραδιοφωνική ακτινοβολία. Αυτή, λόγω του μήκους κύματος δεν έχει την δυνατότητα να αλλοιώνει ιστούς, άρα δεν είναι επικίνδυνη. Η ιονίζουσα είναι ραδιενεργή ακτινοβολία, σε αυτήν ανήκουν ακτίνες Χ, άλφα, βήτα και γάμμα. Είναι η επικίνδυνη ακτινοβολία με πολύ μικρό μήκος κύματος, έχει την δυνατότητα να αλλοιώνει τους ιστούς. Αυτό οφείλεται στο ότι τα σωματίδια που την αποτελούν έχουν μεγάλη ενέργεια, και μπορούν έτσι να μετακινούν ηλεκτρόνια από τα άτομα.
Όμως, στην μη ιονίζουσα (ραδιοφωνικά κύματα), όλα αυτά δεν συμβαίνουν, καθότι έχει μεγάλο μήκος κύματος. Πάραυτα, όσο πλησιάζουμε σε μικρότερα μήκη κύματος και σε μεγάλες ισχείς, όπως μέσα στον φούρνο μικροκυμάτων, εκεί, τα ραδιοκύματα έχουν την ιδιότητα να ταλαντεύουν μόρια νερού, και άρα να θερμαίνουν το φαγητό. Ανάλογα, εργαζόμενοι στα ραντάρ, λένε πως είναι μια δουλειά που δεν την θέλουν, αφού τα ραδιοκύματα έχουν μεγάλη ισχύ και διεισδυτικότητα, ειδικά στις κεραίες.
Επειδή οι συχνότητες λειτουργίας των κινητών, βρίσκονται σε μικρά (ραδιοφωνικά πάντα) μήκη κύματος, μερικοί χρήστες παραπονούνταν πως το αυτί τους η το κεφάλι τους στο μέρος του αυτιού θερμαίνονταν. Το θέμα συζητήθηκε εκτεταμένα, και εφευρέθηκε το hands free, μια λύση που θα επέτρεπε η κεραία του κινητού να είναι μακριά από το κεφάλι. Οι εταιρίες είπαν πως δεν υπάρχουν κίνδυνοι, και γίνεται έρευνα. Για τις κεραίες της κινητής έγιναν ανάλογες κινητοποιήσεις, μερικές έφτασαν σε δικαστήρια, αλλά οι επιστήμονες και οι δικηγόροι των εταιριών κινητής ισχυρίζονται το περί μη ιονίζουσας άρα και ασφαλούς. Στα νέα μοντέλα βελτιώθηκαν οι κεραίες και μίκρυνε η ισχύς. Παρόμοια για τους routers των υπολογιστών. Η ισχύς είναι χαμηλή, άρα και λόγω του μήκους κύματος, υπάρχει η ασφάλεια.
Όμως η ραδιορύπανση εξακολουθεί να υπάρχει, και για μερικούς είναι ενοχλητική. Οι χομπίστες ακρόασης ραδιοφώνου μεσαίων, βραχέων και μακρών κυμάτων συνηθίζουν να σβήνουν routers, ασύρματα τηλέφωνα, ασύρματα δίκτυα, Access Points, και να βάζουν λαμπτήρες πυρακτώσεως ή LED αντί για CFL στο δωμάτιο ακρόασης, αφού οι παρεμβολές είναι πολύ μεγάλες σε βαθμό να τους παρεμποδίζεται το χόμπι. Ραδιοερασιτέχνες ΗΑΜ λένε πως όλα αυτά (ασύρματοι routers και άλλες ραδιοπηγές) είναι μια θάλασσα ηλεκτρονικών παρεμβολών που τους κωλύει στην ενασχόληση, και έτσι θα ήθελαν να ζούσαν σε ένα χωριό στην επαρχία.
Τα ραδιοκύματα έχουν την τάση να διαδίδονται με επαγωγή μέσα σε καλώδια, και οι χρήστες PC γνωρίζουν την ύπαρξη δακτυλίων από φερρίτη (ντόνατ) στα καλώδια του τροφοδοτικού, προκειμένου να αποπνίγονται ραδιοκύματα. Πάντως καλό είναι, λένε καθηγητές δικτυακών σχολών, να αποφεύγει κάποιος τα wireless και τα ασύρματα τηλέφωνα, και να πηγαίνει σε ενσύρματα όσο μπορεί, αποφεύγοντας την περιττή ραδιοφωνική ακτινοβολία αλλά και τις χακιές.

Εθισμός
Στη ζωή πολλών χρηστών διαδικτύου, και συσκευών κινητών ήρθε ο εθισμός. Έτσι, σαν μια εξαρτησιογόνα ουσία, ανάλογα το διαδίκτυο και τα έξυπνα τηλέφωνα έθισαν τους χρήστες, με αποτέλεσμα η μη χρήση να προκαλεί αδιαθεσία, νευρικότητα και περίεργες συμπεριφορές. Σε καπνιστές η χρήση διαδικτύου αύξησε τα καπνιζόμενα τσιγάρα, αφού εργαζόμενοι εντατικά και μη μπορώντας να κάνουν κάτι άλλο, κάπνιζαν περισσότερο. Φαινόμενα στον δρόμο όπως δύο άνθρωποι που είναι απορροφημένοι στα έξυπνα τηλέφωνα, να κουτουλούν μεταξύ τους, νέοι και νέες να παίζουν μέσα στα λεωφορεία η να μιλούν ακατάπαυστα, σε βαθμό οι υπόλοιποι επιβάτες να ενοχλούνται και να μαθαίνουν αναγκαστικά τα προβλήματα και τη βασανισμένη ζωή των ομιλούντων. Νοσοκομεία, αρρώστιες, τραυματισμοί, φτώχεια, χωρισμοί ζευγαριών. Όλα ήταν εκεί.
Οι μπόμπιρες παιχνιδάδες εθίστηκαν σε διαδικτυακά παιχνίδια, αφήνοντας άλλες καλύτερες αθλητικές δραστηριότητες όπως μπάσκετ, βόλλευ, για να το ρίξουν σε ατελείωτες ώρες μπροστά από τις οθόνες. Άλλοι με πρόβλημα επιληψίας, πάθαιναν κρίση από ρυθμούς σβησίματος της οθόνης. Εργαζόμενες γυναίκες η μητέρες εγκατέλειπαν παιδιά, ξεχνούσαν να τα πάρουν από το σχολείο, η πατεράδες εθίστηκαν στον διαδικτυακό τζόγο, έχασαν μεγάλα ποσά χρημάτων. Έπαιρναν μέρος σε στοιχήματα και παίγνια.
Το πράγμα προχώρησε τόσο, ειδικά σε νεαρές ηλικίες, που ψυχολόγοι αποφάσισαν να ασχοληθούν, μερικοί μάλιστα πρόσθεσαν στην ειδικότητα τους την απεξάρτηση από διαδίκτυο η κινητά. Ορισμένοι εργοδότες εκνευρίζονταν καθώς έβλεπαν εργαζόμενους να ρεφάρουν σε δικτυακούς τόπους στοιχημάτων. Πολλοί, ζήτησαν από τους διαχειριστές συστήματος να κόψουν ορισμένους δικτυακούς τόπους, για να αποτρέψουν παρόμοια φαινόμενα.

Απώλεια της ιδιωτικότητας, facebook, twitter
Υπάρχει ένας τίτλος τραγουδιού που λέγεται “βγήκε η ζωή μας στο σφυρί”, ενώ μια παλιά παροιμία ανέφερε πως “τα εν οίκω μη εν δήμω”. Τα παραπάνω σημαίνουν πως καλό είναι να μην δημοσιοποιεί κάποιος στοιχεία του εαυτού του. Μέχρι τα πρώτα χρόνια της διάδοσης του διαδικτύου, το πρόβλημα αυτό δεν υπήρχε. Αργότερα εμφανίστηκαν (και έγιναν μόδα) οι προσωπικές ιστοσελίδες. Σε αυτές μπορούσε κάποιος να εκφραστεί καλλιτεχνικά όσον αφορά την δημιουργία τους. Ήταν πολλές από αυτές ρομαντικές, και διηγούνταν ευχάριστες ιστορίες.
Διάφορα κλαμπ έφτιαξαν ιστότοπους για τα μέλη τους. Αργότερα ήρθαν οι μηχανές αναζήτησης, που επέτρεπαν την αναζήτηση πληροφοριών, άρα κατασκεύαζαν βάσεις δεδομένων Ήταν σαφές εδώ, πως πληροφορίες αναρτημένες στο διαδίκτυο αποθηκεύονταν και ταξινομούνταν. Εφαρμογές επικοινωνίας όπως η ICQ εφευρέθηκαν, ενώ ακολούθησαν οι λεγόμενοι messengers όπως ο MSN. Υπήρχε ακόμα από παλαιότερα το IRC. Σίγουρα σε όλα αυτά γίνονταν επικοινωνίες, όμως αυτές θα μπορούσαν πλέον να καταγραφούν (αν ήταν μη κρυπτογραφημένες). Ένας σταθμός σε όλα τα παραπάνω ήταν τα λεγόμενα blogs, ιστότοποι που ανανεώνονταν, και κατασκευάζονταν από δημοσιογράφους κυρίως, αλλά και χομπίστες.
Ακολούθησαν το Facebook, μια εφαρμογή καθαρά ανάρτησης και συλλογής προσωπικών στοιχείων, και το Twitter για ανταλλαγή μηνυμάτων. Το κοινό ανταποκρίθηκε με ενθουσιασμό, δίνοντας το ίδιο τα προσωπικά του στοιχεία για ανάρτηση (αλλά και για αποθήκευση με την μορφή του φακελώματος, η προς επεξεργασία). Υπηρεσίες όπως ανάρτησης video, You Tube παρελάμβαναν και αναρτούσαν προσωπικά videos από χρήστες, με σκοπό δημιουργία profile για διάφορους σκοπούς, ενασχολήσεις των μελών τους. Πλέον τίποτα δεν ήταν ίδιο με πριν, και πρόσωπα που βρίσκονταν γύρω μας, γνώρισαν περισσότερα για εμάς μέσω των fb, και παρόμοιων. Πολλοί λένε πως είναι κοινωνικοί, άρα επιθυμούν να αναρτούν όλες αυτές τις πληροφορίες, και οι άλλοι να τους γνωρίσουν καλύτερα.
Για ποιο λόγο οι χρήστες έκαναν όλα αυτά; Ο κυριότερος λόγος ήταν μια κατάσταση που υπήρχε διάχυτη στη δεκαετία του 80, η απομόνωση. Η έλλειψη φίλων, γνωριμιών και δεσμών. Ήταν μια εποχή που στιγματίστηκε από την διάδοση των ναρκωτικών, και οι άνθρωποι παραπονούνταν για έλλειψη επικοινωνίας και μοναξιά. Ίσως η έλευση των υπηρεσιών του διαδικτύου ήταν ένα ξέσπασμα για όλους εκείνους που πιο νέοι αισθάνονταν απομονωμένοι, ενώ παράλληλα οι έφηβοι της εποχής μας μπορούσαν να γνωριστούν πιο εύκολα για να δημιουργήσουν δεσμό, να βρουν εργασία τραβώντας την προσοχή ενός εργοδότη, ή να συμμετέχουν σε ομάδες.
Αθλητικές η άλλων ενασχολήσεων, φιλοζωικές, οτιδήποτε. Άλλος λόγος, όπως σχολιάζουν χρήστες, είναι για να γνωριστούν καλύτερα μεταξύ τους άνθρωποι που συνομιλούν. Πράγματι, αν με τον συνομιλητή σου δεν ανταλλάξετε και κάποιες βασικές πληροφορίες που σας αφορούν, δεν θα μπορείτε να μιλήσετε σε ένα προχωρημένο επίπεδο, η στη συνομιλία κάποιος αισθάνεται πως όταν φέρνει παραδείγματα και βιώματα, εμπειρίες μέσα από την ίδια του τη ζωή, μπορεί να στηρίξει καλύτερα το επιχείρημα του. “Ξέρεις, μου συνέβη, είναι αληθινό”. “Εγώ, ήμουν έτσι”. “Τώρα, αν δεν πούμε και δύο πράγματα ο ένας στον άλλον, θα είμαστε δύο ουδέτερες οντότητες, σαν bots. Ας μιλήσουμε”, λένε.
Άλλοι, προχωρούν περισσότερο, αφού σκοπό έχουν ακόμα και τον γάμο. Παραδείγματα ανθρώπων που ενώθηκαν (ακόμα και ηλικιωμένα ζευγάρια) μέσω facebook αναφέρουν πως γνώρισαν τον έρωτα της ζωής τους, και βρήκαν το ταίρι τους, τον σύντροφό τους, από τον υπολογιστή. Όμως τα πράγματα δείχνουν να εξελίσσονται ζοφερά, και μεγάλες εταιρίες προσπαθούν να υποκλέψουν προσωπικά δεδομένα, τηλέφωνα, διευθύνσεις ονόματα, για να τα καταγράψουν σε καταλόγους, και να προωθήσουν στη συνέχεια διαφημίσεις η προϊόντα. Η κατάσταση από ένα σημείο και μετά έγινε πολύ ενοχλητική με τα spam mails, spam calls (telemarketing), ενώ τράπεζες προσπαθούσαν να προωθήσουν καταχρηστικά δάνεια σε συμπολίτες (που φυσικά τους κατέστρεψαν). Πολλοί έπεσαν σε παρόμοιες παγίδες.
Υποκλοπές γίνονταν και σε αριθμούς πιστωτικών καρτών, σε mails, σε συνομιλίες, και γενικά σε πολλά είδη επικοινωνιών. Ακόμα άνθισε η βιομηχανική κατασκοπεία ανάμεσα σε οργανισμούς. Τέλος, κυβερνητικές υπηρεσίες ασφαλείας σε διάφορες χώρες εκμεταλλεύθηκαν την κατάσταση παρακολουθώντας και εκείνες φυσικά πρόσωπα, με δικαιολογία την δημόσια ασφάλεια.
Για να αμυνθούν οι χρήστες χρησιμοποίησαν VPNs, τούνελ, κρυπτογραφία, ενώ πολλοί διέγραψαν profiles που είχαν σε YT, fb, όταν αντιλήφθηκαν τους κινδύνους. Άλλοι, που συνήθιζαν να γράφουν σε blogs άλλων βρέθηκαν προ απροόπτου, καθώς αργότερα δεν μπορούσαν να διαγράψουν στοιχεία τους, η οι ιδιοκτήτες bloggers εξαφανίστηκαν, πέθαναν, η άλλο. Τι συμβαίνει ανάλογα στην κινητή τηλεφωνία; Και εδώ, ανάλογα όπως και στο διαδίκτυο έχουμε παρακολουθήσεις τηλεφώνων, και μάλιστα εταιρίες πωλούν επίσημα λογισμικά παρακολούθησης, με την αιτιολογία των γονέων που θέλουν να παρακολουθούν το παιδί τους, η ένα ηλικιωμένο άτομο με άνοια. Ακόμα, για ζευγάρια που θέλουν να παρακολουθήσουν το ταίρι τους για απιστία.
Όλα τα παραπάνω έμμεσα (δια του καλού σκοπού) νομιμοποιούν τις παρακολουθήσεις, ενώ πάντα υπάρχουν και υπηρεσίες που αναφανδόν παρακολουθούν υπαλλήλους η το κοινό. Πέρα από το διαδίκτυο και τα κινητά, εφαρμογές όπως καταγραφείς πληκτρολογίου ακόμα και σε επίπεδο hardware, είναι εφικτοί, ενώ η διάδοση των καμερών διαμέσου των κινητών τηλεφώνων έφερε στο προσκήνιο ένα νέο εφιάλτη.
Είναι πλέον πολύ εύκολη η καταγραφή, φωτογράφιση, μαγνητοσκόπηση, και αποθήκευση γεγονότων μέσω των κινητών τηλεφώνων. Η αποστολή υλικού σε άλλους είναι πλέον εύκολη υπόθεση, ενώ με την χρήση ασυρμάτων δικτύων WiFi οι παραβιάσεις, κατά συνέπεια οι παρακολουθήσεις και καταγραφές είναι ευκολότερες λόγω των αδυναμιών των ασύρματων πρωτοκόλλων και τεχνολογιών. Τα προηγούμενα χρόνια, το κοινό έγινε μάρτυρας παρακολουθήσεων και καταγραφών κινητών τηλεφώνων σε κυβερνητικό επίπεδο, όπως στη Γερμανία.

Καταιγίδα υπέρ πληροφόρησης, αλλά και παραπληροφόρηση
Για να κατανοήσουμε την πρώτη έννοια, θα πρέπει πάλι να ανατρέξουμε στο παρελθόν, και να θυμηθούμε τα νεανικά μας χρόνια. Ήταν καιροί που ο καθένας δεν μάθαινε πολλά για το τι συνέβαινε γύρω, αλλά και στον κόσμο. Ειδικά για γεγονότα που δεν ήταν σημαντικά. Έτσι, η ζωή κυλούσε με λιγότερο άγχος, αφού ζούσαμε στη δική μας προσωπική σφαίρα. Το μεσημέρι μετά την δουλειά, κάποιος αγόραζε μια εφημερίδα, και την διάβαζε, τις ώρες ανάπαυσης η του φαγητού.
Αυτό αποτελούσε και μια απόλαυση. Τα άρθρα ήταν προσεγμένα, τόσο σε εφημερίδες όσο και σε περιοδικά. Τα έντυπα ασχολούνταν με τα κυριότερα θέματα, και αναλύσεις. Οι αρθρογράφοι ήταν επώνυμοι, ενώ ανώνυμοι πολίτες σπάνια έγραφαν πέρα από τη στήλη της αλληλογραφίας. Τα παραπάνω καθιστούσαν τα έντυπα φερέγγυα. Η τηλεόραση και τα ραδιόφωνα περιορίζονταν στα κρατικά μέσα, με τα κλασσικά μέρη από μουσικές και εκπομπές. Σπάνια υπήρχαν καλεσμένοι από το κοινό, αν αυτοί υπήρχαν ήταν κάποιοι σημαντικοί στο επάγγελμα τους. Υπήρχε λοιπόν μια ήρεμη κατάσταση όσο αφορούσε την πληροφόρηση. Δεν μάθαινε κάποιος εύκολα και με κάθε λεπτομέρεια το τι συνέβαινε στην Άπω Ανατολή, στη Μέση Ανατολή, στην Αμερική.
Επίσης το τηλέφωνο του σπιτιού του σπάνια χτυπούσε. Το σκηνικό συμπλήρωναν κάποιοι πειρατικοί σταθμοί, όμως αυτοί μετέδιδαν μόνο μουσική. Οι ειδήσεις μεταδίδονταν με πιο πρωτόγονα μέσα όπως το τηλέτυπο η τα τηλεγραφήματα. Δεν υπήρχε καν η τηλεομοιοτυπία (φαξ), ενώ συγγενείς αλληλογραφούσαν μέσω ταχυδρομείου. Η πληροφόρηση ήταν λοιπόν συντηρητική, έγκυρη, και συγκρατημένη. Μερικοί λένε πως ήταν ελλιπής, και πως δεν υπήρχε πληροφόρηση σε θέματα που τους αφορούσαν και τους απασχολούσαν.
Οι ρυθμοί ζωής σαν αποτέλεσμα ήταν πάλι αργοί, και ευνοούσαν τον ελεύθερο χρόνο, και ενός είδους ανεμελιά. “Μα τι μας ενδιαφέρει εμάς τι γίνεται στον υπόλοιπο κόσμο; Εμείς δεν μπορούμε να σώσουμε τον κόσμο”, έλεγαν ορισμένοι. Τα κρατικά ΜΜΕ και οι ραδιοσταθμοί, έκλειναν τα μεσάνυχτα. Ήταν όντως άλλες εποχές. Στη συνέχεια όλα άλλαξαν.
Η έλλειψη πληροφόρησης, η αυτή η συντηρητική πληροφόρηση, έδωσε την θέση της σε μια καταιγίδα πληροφοριών που ερχόταν από πολλά νέα έντυπα, τις ιστοσελίδες, αλλά και μέσω των κινητών τηλεφώνων. Όλα αυτά πρόσθεσαν ένα απότομο άγχος. Το άγχος αυτό, χαρακτηρίστηκε σαν η μάστιγα της εποχής, και συνάνθρωποι μας παραπονούνται πως αισθάνονται “πνιγμένοι” μαθαίνοντας και διαβάζοντας τραγικά γεγονότα από τον υπόλοιπο κόσμο. Ειδήσεις που διαφορετικά δεν θα μαθαίναμε ποτέ, έρχονται να γεμίζουν τη μνήμη μας, να μας δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα, ανησυχία, φοβίες. Υπήρξαν ακόμα θέματα με ανθρώπους σε σχέση με τον ψυχισμό από αυτή τη νέα καταιγίδα πληροφοριών. Τι να πρωτοδιαβάσεις πια, που να στρέψεις το βλέμμα σου. Τα πάντα μοιάζουν κορεσμένα από πληροφορίες, που καλούν τον άνθρωπο να τις επεξεργαστεί και να συμπεράνει.
“Όλα αυτά με κουράζουν αφάνταστα”, λένε μερικοί. “Καλύτερα να μην μάθαινα ποτέ πως τόσα παιδιά σκοτώθηκαν στην Ουγκάντα, η για τον πόλεμο στην Αιθιοπία. Μα τι μπορώ να κάνω εγώ εξάλλου γι' αυτό”; Λένε αγανακτώντας. “Παθαίνω κατάθλιψη μαθαίνοντας όλα αυτά! Εμείς, είμαστε πολύ μακριά”. Τα ΜΜΕ, μοιάζουν πλέον να μας βομβαρδίζουν.
Το διαδίκτυο, και οι ειδήσεις από τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα. Πέραν αυτού, ήρθε και η προπαγάνδα, από ιδιοκτήτες μέσων, που στοχεύει στην αλλαγή της πληροφορίας (παραπληροφόρηση), την επιλεκτική μετάδοση πληροφοριών, την απόκρυψη ορισμένων και τονισμό άλλων, εξυπηρετώντας ιδιωτικά συμφέροντα. Κάποιος που προσπαθεί να προστατευτεί λέει πως πλέον δεν παρακολουθεί τηλεόραση, δεν διαβάζει ιστοσελίδες ειδήσεων, δεν βάζει RSS στο κινητό, και κλείνεται στον εαυτό του για να αποφύγει όλα αυτά.
“Όχι, δεν θα τρελαθούμε κιόλας”, συνεχίζουν. Ψυχολόγοι ήρθαν και εδώ να εξετάσουν το θέμα, συμβουλεύοντας ευαίσθητους ανθρώπους να μην παρακολουθούν δυσάρεστες ειδήσεις, και μέσω ΜΜΕ, και διαδικτύου. Στα κινητά, οι κλήσεις από την εργασία ενός ανθρώπου, τις επαφές του, το ίδιο και τα μηνύματα. Ευτυχώς η οικονομική κρίση έβαλε κάποιον περιορισμό στην αποστολή SMS, και στις ανούσιες κλήσεις, αλλά και τα φίλτρα των ISPs σταματούν τυχόν ενοχλητικά mail. Συμπερασματικά, υπάρχει μια υπερχείλιση πληροφοριών που κουράζει τον σύγχρονο άνθρωπο.

Κακόβουλο λογισμικό
Η επικοινωνία και η σύνδεση στο διαδίκτυο δεν είναι πάντοτε ασφαλής. Για κάποιους λόγους κυκλοφορούν λογισμικά κακόβουλου κώδικα που σκοπό έχουν να κάνουν ζημιά στη συσκευή, υπολογιστή η κινητό τηλέφωνο του χρήστη. Σαν αντιστάθμισμα υπάρχουν τεχνολογίες τειχών προστασίας, αντί-ιικών, αντί-κακόβουλου λογισμικού προστασίας, και τέλος η χρήση Λ/Σ όπως GNU Linux. Οι λόγοι που τα προγράμματα αυτά κυκλοφορούν μελετούνται. Από απλές φάρσες, στόχευση παρακολούθησης, εχθρικότατα, ανταγωνισμός, βιομηχανικός ανταγωνισμός.

Λανθασμένες πληροφορίες εγκυκλοπαιδικής φύσης
Ένας από τους λόγους που πιο πολύ μαθητές απαίτησαν να συνδεθούν με το διαδίκτυο, ήταν για την ανάκτηση πληροφοριών εγκυκλοπαιδικής φύσεως, λέγοντας στους γονείς πως χρειάζονταν όλα αυτά για τα μαθήματα του σχολείου. Παλαιότερα, και πριν την έλευση του διαδικτύου, αλλά και των προσωπικών υπολογιστών, τον ρόλο της ενημέρωσης έπαιρνε μια εγκυκλοπαίδεια. Πολλές οικογένειες δεν μπορούσαν καν να την αγοράσουν, ενώ οι “καλές εγκυκλοπαίδειες” είχαν πολλούς τόμους (Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια, Λαρούς Μπριτάνικα, Δομή, Υδρία).
Η αλήθεια είναι πως σαν πολύτομες, οι εγκυκλοπαίδειες ήταν βαριές και δύσχρηστες, ειδικά όσες δεν είχαν ευρετήρια. Τι συμβαίνει ακριβώς με τις πληροφορίες που υπάρχουν στο διαδίκτυο; Η αλήθεια είναι, και το έχουμε συνειδητοποιήσει πολλοί πλέον, πως στο διαδίκτυο κάθε πληροφορία δεν είναι απαραίτητα έγκυρη, ανάλογα με τον δικτυακό τόπο, πολλοί λένε πως είναι κάτω από ερωτηματικό. Γι' αυτό, σε πρώτη φάση είχαν βγει εγκυκλοπαίδειες σε ηλεκτρονική μορφή σε DVD. Φυσικά ήταν και ακριβές, ενώ on line εγκυκλοπαίδειες ίσως απαιτούσαν συνδρομή.
Οι καλοθελητές ιδιοκτήτες δικτυακών τόπων βλέποντας την ανάγκη του κοινού για πληροφορίες εγκυκλοπαιδικής φύσης, ζητούν πολλές φορές εγγραφή στον δικτυακό τόπο έναντι αντιτίμου. Μια προσπάθεια για έγκυρη πληροφόρηση ήταν η εγκυκλοπαίδεια ανοικτής μορφής Wikipedia που θα γράφονταν από εθελοντές.
Πράγματι, η προσπάθεια πέτυχε, και έτσι αποτελεί σήμερα μια εξαιρετική πηγή πληροφοριών, (αλλά όχι πάντα έγκυρων), αφού υπόκειται σε αλλαγές, και η ορθότητα των στοιχείων είναι υπό ερώτηση. Το συμπέρασμα, είναι πως σήμερα, πληροφορία από το διαδίκτυο, πέραν φυσικά των εγγυημένων πληροφοριών από δικτυακούς τόπους εγκυκλοπαιδειών, η εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, βιβλιοθηκών, και υπεύθυνων σοβαρών δικτυακών τόπων, που λαμβάνουν ευθύνες για τα γραφόμενα τους, είναι εν μέρει αμφισβητήσιμη.

Άνοδος νεοναζιστικών οργανώσεων
Ένα φαινόμενο της εποχής, που έχει επαναληφθεί στο παρελθόν σε εποχές κρίσης, είναι άνοδος ακροδεξιών η νεοναζιστικών οργανώσεων. Πολλές από αυτές διαθέτουν οργανωμένα δίκτυα και δικτυακούς τόπους με σκοπό την προσέλκυση νέων μελών και την διάδοση ιδεολογιών μίσους.
Το διαδίκτυο αλλά και η ευκολία της κινητής τηλεφωνίας, συνέβαλαν σίγουρα στην ενίσχυση του προφίλ τους, αφού τους έδωσαν την δυνατότητα να οργανωθούν καλύτερα, και να προβάλλουν τις απόψεις τους σε ανίδεο κόσμο, να ανοίξουν κανάλια επικοινωνίας με ομοιωματικές οργανώσεις παγκόσμια, συντονίζοντας καλύτερα τη δράση τους.

[τέλος πρώτου μέρους του άρθρου, θα ακολουθήσει το δεύτερο μέρος και τελευταίο, εντός σύντομου χρονικού διαστήματος]
Πηγή