Οι 7 αλήθειες πίσω από τη διαπραγμάτευση για τους πλειστηριασμούς

Σφίγγει  η θηλιά  γύρο από τον λαιμό των δανειοληπτών

Της Νένας Μαλλιάρα

Συνεργάσιμος και δυνάμενος. Αυτές θα είναι οι δύο παράμετροι που θα κρίνουν εφεξής την παροχή ή μη προστασίας προς τους δανειολήπτες που δεν εξυπηρετούν τα στεγαστικά τους δάνεια και οι οποίοι δεν θα πρέπει να προσδοκούν σε "κάλυψη" αν ανήκουν στους ασυνεπείς, αλλά δυνάμενους να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους....

Η συμφωνία στην οποία έχουν καταλήξει κυβέρνηση και "θεσμοί" έχουν καταλήξει προστατεύει την "λαϊκή" κατοικία σε ποσοστό έως 60% των σημερινών οφειλετών, προβλέπει δικλείδες για την προστασία των νοικοκυριών που ενώ ήταν συνεπή στην εξόφληση των δανείων τους περιήλθαν εκ των υστέρων σε οικονομική αδυναμία, ενώ σοβαρό κριτήριο προστασίας αποτελεί η διάθεση συνεργασίας με την τράπεζα. Στον αντίποδα, αυστηρά μέτρα προβλέπονται για όσους μπορούν, αλλά σκοπίμως δεν πληρώνουν τις δόσεις των δανείων τους. Σημειώνεται δε, ότι τα κριτήρια για την ένταξη στο νόμο Κατσέλη πλέον θα αφορούν μόνο τις υποχρεώσεις προς τις τράπεζες και όχι τα συνολικά χρέη του οφειλέτη. 

Εν αναμονή των επίσημων ανακοινώσεων για τους επιμέρους όρους της συμφωνίας, πρέπει να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση επιτυγχάνει να πείσει τους "θεσμούς" για την ανάγκη νομοθετικής ρύθμισης που θα διέπει το καθεστώς των πλειστηριασμών, "κλείνοντας" ένα "καυτό" θέμα μέχρι να υπάρξει ανάπτυξη και αύξηση του εισοδήματος των νοικοκυριών. Τότε, το ζήτημα θα μπορεί να αντιμετωπιστεί εκ νέου και να διαφοροποιηθεί στη βάση των νέων δεδομένων με νομοθετική ρύθμιση.

Οι λύσεις που αναμένεται να δοθούν στο θέμα της προστασίας της πρώτης κατοικίας, έχουν τη σύμφωνη γνώμη και στήριξη των τραπεζών. Μαζί δε με τις αλλαγές που αναμένονται στους νόμους Κατσέλη και Δένδια, καθώς επίσης και την δημιουργία της Υπηρεσίας Πίστωσης και Πλούτου θα διαμορφώσουν το νέο πλαίσιο που θα κρίνει ποιοι είναι οι έχοντες πραγματική αδυναμία να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. Πρόκειται για ένα πλαίσιο πίσω από το οποίο βρίσκονται όλες οι αλήθειες για το ζήτημα των πλειστηριασμών, και για το πώς πρόκειται να αντιμετωπιστεί σε κοινωνικό και πρακτικό επίπεδο.

Ειδικότερα:

Αλήθεια 1η: Σημείο εκκίνησης της λογικής συζήτησης και διαπραγμάτευσης του θέματος είναι: α) η ρεαλιστική παραδοχή: όταν έχεις ένα δάνειο και μέχρι να το αποπληρώσεις, το σπίτι δεν σου ανήκει, αλλά ανήκει στην τράπεζα (κατ΄ επέκτασιν στους δικούς της πιστωτές: μετόχους, ομολογιούχους, καταθέτες), και β) η κοινωνική παραδοχή: επιβάλλεται η προστασία για τον αδύναμο, αλλά εξίσου και στον ίδιο βαθμό η προστασία για τον συνεπή, ώστε να επιτυγχάνεται κοινωνική δικαιοσύνη.

Αλήθεια 2η: Οι τράπεζες δεν έχουν κανένα λόγο να θέλουν πλειστηριασμούς. Ξαφνικά θα βρίσκονταν με 50.000 ακίνητα να επλειστηριάσει η καθεμία, με προφανές υψηλότατο κόστος τόσο για τη συντήρηση, φύλαξη, πληρωμή φόρων  μέχρι τον πλειστηριασμό αυτών, όσο και επειδή θα πιέζονταν δραματικά οι ήδη χαμηλές τιμές των ακινήτων. Όπως έχει γράψει το Capital.gr, το κόστος μόνο για τη διακράτηση των ακινήτων μέχρι τον πλειστηριασμό τους είναι της τάξεως πολλών εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, καθώς κινείται στο 4% - 4,5% του book value των ακινήτων των τραπεζών. 

Πέραν της οικονομικής παραμέτρου, οι τράπεζες δεν θα υιοθετούσαν μία πρακτική που θα τις έφερνε αντιμέτωπες με την κοινωνία σε μία χρονική στιγμή που το τραπεζικό σύστημα επιδιώκει να ανακτήσει την εμπιστοσύνη του.

Αλήθεια 3η: Μέσω του Κώδικα Δεοντολογίας η προστασία από πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας ισχύει ουσιαστικά μέχρι το 2017. Για την ακρίβεια περίπου για ένα δεκάμηνο ακόμη, αν υπολογιστεί το εξάμηνο που δίνουν περιθώριο οι διαδικασίες του Κώδικα μέχρι να κριθεί ο δανειολήπτης μη συνεργάσιμος, το τρίμηνο που θα τον καταστήσει υπερήμερο άνω των 90 ημερών και το χρονικό διάστημα που θα χρειαστεί η τράπεζα για να καταγγείλει το δάνειο και να εκδοθεί διαταγή πληρωμής. 

Με τη νομοθετική ρύθμιση του θέματος που εξασφαλίζει η κυβέρνηση, η προστασία της κύριας κατοικίας μπορεί να έχει θεωρητικά μεγαλύτερη διάρκεια (μέχρι να αλλάξει με νεότερη νομοθετική ρύθμιση), αλλά αφορά μόνο τους πραγματικά αδύναμους. 

Αλήθεια 4η:  Το δικαστικό σύστημα έχει συγκεκριμένες "αντοχές" αναφορικά με την διεξαγωγή πλειστηριασμών. Αυτές, όπως έχει γράψει το Capital.gr, δεν ξεπερνούν τους 5.000 – 6.000 πλειστηριασμούς ετησίως. Σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, το πλαφόν που θα μπει στους πλειστηριασμούς ετησίως αναμένεται στους 3.000 – 4.000.

Αλήθεια 5η: Το θέμα των πλειστηριασμών τυγχάνει μεγάλης εκμετάλλευσης από επιτήδειους. Από τις 120.000 – 140.000 περιπτώσεις του νόμου Κατσέλη (σημειώνεται ότι πρόκειται για εκτίμηση των τραπεζών, καθώς ο αριθμός δεν αντιστοιχεί σε μοναδικά φυσικά πρόσωπα επειδή πολλοί οφειλέτες μιας τράπεζας χρωστούν και σε άλλες), ποσοστό 15% - 20% εκμεταλλεύονται την "ομπρέλα" του νόμου. Σημειώνεται ότι το σύνολο των δανείων των τραπεζών που αφορούν περιπτώσεις του νόμου Κατσέλη ανέρχεται σε 10 – 12 δισ. ευρώ.

Αλήθεια 6η: Τα νέα οικονομικά και περιουσιακά στοιχεία που θα ζητήσουν οι τράπεζες από τους οφειλέτες μετά την ολοκλήρωση του νομικού πλαισίου περί αφερεγγυότητας, θα "ξεσκεπάσουν" τουλάχιστον 10.000 – 15.000 στρατηγικούς κακοπληρωτές εκ των οποίων 5.000 – 6.000 θα βρεθούν άμεσα αντιμέτωποι με πλειστηριασμούς. Οι τράπεζες έχουν εντοπίσει 28.000 – 30.000 δανειολήπτες που ανήκουν στην κατηγορία των στρατηγικών κακοπληρωτών και οι οποίοι αρνούνται συστηματικά να προβούν σε ρύθμιση με την τράπεζά τους, ισχυριζόμενοι ότι δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν ούτε σε μία αμελητέα δόση. 

Αλήθεια 7η: Οι τράπεζες δεν σκοπεύουν να πουλήσουν σε funds στεγαστικά δάνεια. Θα συνεργαστούν όμως με εξειδικευμένες ξένες εταιρίες στη διαχείριση των "κόκκινων" στεγαστικών δανείων, προκειμένου να επιταχύνουν τις διαδικασίες ρύθμισης και είσπραξης οφειλών. Σε κάθε περίπτωση, το τοπίο στην αγορά των μη εξυπηρετούμενων στεγαστικών δανείων θα είναι διαφορετικό μετά τον προσεχή Μάρτιο, με προφανείς τους πλειστηριασμούς για όσους θα αρνούνται τη συνεργασία με την τράπεζα.

Πηγή