Τὸ χθόνιο σύμβολο στὴν θρακικὴ θρησκεία…

Οἱ λαξευτοὶ τάφοι τῆς Θράκης, ποὺ θυμίζουν καὶ συμβολίζουν σπήλαια, οἱ κόγχες στὰ βράχια τῶν βουνῶν καὶ οἱ μεγαλιθικοὶ τάφοι (Dolmens), εἶναι μνημεῖα ποὺ ἐκφράζουν τὴν πίστη τῶν Θρακῶν στὴν ἀθανασία τῆς ψυχῆς καὶ δηλώνουν συγχρόνως τὸν οὐράνιο – ἡλιακὸ καὶ χθόνιο χαρακτῆρα τῆς θρησκείας τους, ὅπως κορυφώνεται στὴν διδασκαλία καὶ στὰ μυστήρια τοῦ ὀρφισμοῦ. Στὴν μυθολογία ἀπεικονίζονται ἀληθινὰ συμβάντα αὐτῆς τῆς μεταβατικῆς περιόδου, ποὺ πιθανότατα συμπίπτει μὲ τὸ τέλος τῆς ὕστερης ἐποχῆς τοῦ Χαλκοῦ καὶ τὴν ἀρχὴ τῆς πρώιμης ἐποχῆς τοῦ Σιδήρου.
Οἱ Ὀδρύσες ἀναφέρονται γιὰ πρώτη φορὰ ἀπὸ τὸν Ἡρόδοτο(*), σύμφωνα μὲ τὸν ὁποῖο κατοικοῦσαν στὴ νοτιοανατολικὴ Θράκη, περίπου στὸ τρίγωνο ποὺ σχηματιζόταν ἀπὸ τοὺς ποταμοὺς Τούντζα, Ἄρδα καὶ Ἔβρο, κοντὰ στὴν Ἀδριανούπολη. Πρόκειται χωρὶς ἀμφιβολία γιὰ τὴν καρδιὰ τοῦ μεγαλιθικοῦ πολιτισμοῦ, μαρτυρίες τοῦ ὁποίου ἀποτελοῦν τὰ Dolmens καὶ οἱ λαξευμένοι τάφοι στοὺς βράχους τῶν βουνῶν τῆς σημερινῆς Στράντζια τῆς ὀροσειρᾶς Ροδόπης.

Ἡ ἐξάπλωση τοῦ ὀνόματος τῶν Ὀδρυσῶν σὲ ὅλο καὶ περισσότερες περιοχὲς τῆς Θράκης ἦταν ἀποτέλεσμα ἐπιβολῆς τῆς ἡγεμονικῆς πολιτικῆς τους στὴν περιοχὴ ποὺ βρισκόταν κάτω ἀπὸ τὸν στρατιωτικό τους ἔλεγχο. Θραύσματα κεραμικῆς ποὺ βρέθηκαν στὸ ἐσωτερικὸ καὶ στὴν κοντινὴ περιοχὴ μεγαλιθικῶν μνημείων – Dolmens, τάφων λαξευμένων στὸν βράχο ἢ κογχῶν, δίνουν μία χρονολόγηση μεταξὺ τοῦ 11ου καὶ τοῦ 6ου αἰ. π.Χ. Μερικοὶ τάφοι ἦταν λαξευμένοι στὰ βραχώδη πόδια τῆς Ροδόπης, σὲ ἀρκετὰ μεγάλο ὕψος, προσανατολισμένοι στὴν Ἀνατολή, ἐκτεθειμένοι στὶς εὐεργετικὲς ἀκτίνες τοῦ ἡλίου ὅλη τὴν ἡμέρα.

Τὰ ἐπτακόσια περίπου Dolmens τῆς ἀρχαίας Θράκης (σημερινὴ Βουλγαρία) καὶ μερικὲς κοιλότητες ἢ δωμάτια λαξευμένα στοὺς βράχους τῆς Ροδόπης ἀποτελοῦσαν τὴν τελευταία κατοικία τῶν βασιλιάδων ἢ ἀρχηγῶν καὶ συμβόλιζαν τὴν ἔνωση τῶν δύο λατρειῶν, τῆς ἡλιακῆς καὶ τῆς χθονίου, καὶ ἦταν παράλληλα κέντρα τελετουργικῶν προσφορῶν καὶ λατρείας.

(*) [4.92.1] «Δαρεῖος δὲ ἐνθεῦτεν ὁρμηθεὶς ἀπίκετο ἐπ᾽ἄλλον ποταμὸν τῷ οὔνομα Ἀρτησκός ἐστι, ὃς διὰ Ὀδρυσέων ῥέει»

Δηλαδὴ: [4.92.1] «Κι ὁ Δαρεῖος ξεκινῶντας ἀπὸ ‘κεῖ ἔφτασε σ᾽ἄλλον ποταμό, ποὺ ὀνομάζεται Ἀρτησκὸς καὶ διασχίζει μὲ τὸ ρέμα του τὴν χώρα τῶν Ὀδρυσῶν».

Πληροφορίες ἀπὸ Ἀρχαιολογία καὶ Τέχνες, τ. 87, τμῆμα ἄρθρου τοῦ Σταύρου Δ. Κιοτσέκογλου, Ἱστορικοῦ – Ἀρχαιολόγου, Μέλους ΕΤΕΠ τοῦ Τμήματος Ἱστορίας – Ἐθνολογίας τοῦ ΔΠΘ.

Τὸ ἀρχαῖο κείμενο ποὺ συνοδεύει τὴν ἀνάρτηση καθῶς καὶ ἡ μετάφραση, εἶναι ἀπὸ τὸν ἱστότοπο http://www.greek-language.gr/

Στὴν εἰκόνα βλέπουμε λαξευμένες ταφικὲς κόγχες στὴν ἀνατολικὴ Ροδόπη, κοντὰ στὸ σημερινὸ χωριὸ Κάρτζαλι (Βουλγαρία).

Θράκη

πηγη