Τι πραγματικά συμβαίνει με τα φορο-μέτρα Τσίπρα

Του Σπύρου Δημητρέλη

Με οφθαλμαπάτη αλλά και κοροϊδία των φορολογούμενων ισοδυναμούν τα περισσότερα μέτρα φορολογικής ελάφρυνσης που περιλαμβάνονται στο πακέτο που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός. Αρκετά από τα μέτρα ίσχυαν μέχρι και το καλοκαίρι του 2015 όταν η κυβέρνηση έφερε το τρίτο Μνημόνιο, ενώ ορισμένα μέτρα που περιλαμβάνονται στο πακέτο απλώς ακυρώνουν εν μέρει και κάνουν δυσμενέστερα μέτρα ελάφρυνσης τα οποία έχουν ήδη ψηφιστεί για να τεθούν σε ισχύ από το 2020...

Στην πράξη, το όφελος των φορολογούμενων από το πακέτο των ελαφρύνσεων που τίθεται άμεσα σε εφαρμογή θα εξαρτηθεί και από το κατά πόσο θα περάσουν οι τελικές μειώσεις φόρων στον καταναλωτή και δεν θα απορροφηθούν εν μέρει ή στο σύνολό τους από τις επιχειρήσεις –και δικαιολογημένα– οι οποίες έχουν δοκιμαστεί από την εξοντωτική υπερφορολόγηση και τις τσουχτερές ασφαλιστικές εισφορές.

Ας δούμε αναλυτικά τα φορολογικά μέτρα ελάφρυνσης που πρόκειται να τεθούν σε εφαρμογή εντός του Μαΐου ή το αργότερο την 1η Ιουνίου:

- Μετατάσσονται από τον συντελεστή ΦΠΑ 24% στο 13% οι υπηρεσίες εστίασης και τα τυποποιημένα μη νωπά τρόφιμα. Αυτά τα τρόφιμα και η εστίαση ήταν στον μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ έως και τον Αύγουστο του 2015. Η μείωση του συντελεστή στην εστίαση ήταν μία από τις παρεμβάσεις φορολογικής ελάφρυνσης που είχε κάνει στα μέσα του 2014 η τότε κυβέρνηση Σαμαρά.

Ωστόσο, ένα από τα μέτρα που ήρθε με το τρίτο Μνημόνιο ήταν η μετάταξη της εστίασης και των τυποποιημένων μη νωπών τροφίμων από το 13% στο 23% και στη συνέχεια στο 24% με την αύξηση του κανονικού συντελεστή το καλοκαίρι του 2016. 

Ωστόσο, δεν πρόκειται να περάσει όλη η εστίαση και τα τρόφιμα στον μειωμένο συντελεστή. Ο καφές και όλα τα δημοφιλή ροφήματα όπως το τσάι αλλά και οι χυμοί και τα αναψυκτικά για δημοσιονομικούς λόγους, δηλαδή μεγάλη απώλεια εσόδων, πρόκειται να παραμείνουν στο 24%.

Έτσι, οι φορολογούμενοι θα έχουν ψαλιδισμένη ελάφρυνση από τη μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση και στο ράφι του σούπερ-μάρκετ καθώς προϊόντα ευρείας κατανάλωσης, όπως ο καφές, θα συνεχίσουν να πωλούνται στις σημερινές τους τιμές. Εφόσον η μείωση του ΦΠΑ περάσει στο σύνολό της στους φορολογούμενους οι λιανικές τιμές στα τυποποιημένα μη νωπά τρόφιμα καθώς και το κόστος της εστίασης πρόκειται να μειωθούν κατά 9%.

- Μετατάσσεται από το 13% στο 6% ΦΠΑ το ηλεκτρικό ρεύμα και το φυσικό αέριο. Πρόκειται για παρέμβαση που θα ελαφρύνει νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Αρκεί βέβαια να μην ακολουθήσει αύξηση των τιμολογίων του ηλεκτρικού ρεύματος. Με τη μετάταξη στον χαμηλότερο συντελεστή ΦΠΑ η τιμή του ρεύματος και του φυσικού αερίου πρόκειται να περιοριστούν κατά περίπου 6%. Το μέτρο έχει μηδενική επίπτωση για τις επιχειρήσεις, τους επαγγελματίες και τη βιομηχανία, που ούτως ή άλλως συμψηφίζουν τον ΦΠΑ.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι από το καλοκαίρι του 2015 έως και το 2018 η κυβέρνηση επέβαλε ούτε έναν, ούτε δύο, αλλά 27 νέους φόρους και φορολογικές επιβαρύνσεις. Πρόκειται για έναν μακρύ κατάλογο μέτρων, ο οποίος αφορά όλο το φάσμα της φορολογίας, είτε της άμεσης είτε της έμμεσης. Είναι χαρακτηριστικό ότι αυξήθηκαν όλοι οι φόροι κατανάλωσης (π.χ. καύσιμα, οινοπνευματώδη, καπνικά), ενώ αυξήθηκε και ο κεντρικός ΦΠΑ κατά μία μονάδα, από το 23% στο 24%.

Επίσης, επιβλήθηκαν νέοι φόροι κατανάλωσης, όπως για παράδειγμα στη συνδρομητική τηλεόραση, στο τηλέφωνο και το Internet.

Το φορο-πακέτο 2020

Το πακέτο φορολογικών ελαφρύνσεων που ανακοίνωσε η κυβέρνηση περιλαμβάνει και παρεμβάσεις οι οποίες προβλέπεται να τεθούν σε εφαρμογή από το 2020 αν και εφόσον οι Ευρωπαίοι δεχτούν την περίπλοκη πρόταση της κυβέρνησης για έμμεση μείωση του δημοσιονομικού στόχου πρωτογενών πλεονασμάτων από το 3,5% στο 2,5%. Το πακέτο των μέτρων αυτών περιλαμβάνει την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τα εισοδήματα έως 20.000 ευρώ και τη μείωση των υψηλότερων συντελεστών. Θα πρέπει να σημειωθεί, όμως, ότι στο πλαίσιο των αντιμέτρων της λιτότητας που έχει ήδη ψηφίσει η κυβέρνηση για το 2020, η εισφορά αλληλεγγύης θα καταργούνταν για εισοδήματα έως 30.000 ευρώ. Αυτό όμως θα γινόταν παράλληλα με τη μείωση του αφορολόγητου ορίου, το οποίο η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι δεν πρόκειται να γίνει. Έτσι, η μη μείωση του αφορολόγητου οδηγεί σε μικρότερη μείωση της εισφοράς αλληλεγγύης. Ειδικότερα, η εισφορά αλληλεγγύης από 1/1/2020 διαμορφώνεται ως εξής:

- Έως 12.000 ευρώ ο συντελεστής ήταν και παραμένει μηδενικός.

- Γίνεται 0% (από 2,2% που είναι σήμερα) για εισοδήματα 12.000 έως 20.000 ευρώ.

- 2% (από 5%)  για το τμήμα του εισοδήματος από 20.001 έως 30.000 ευρώ.

- 4% (από 6,5%) για το τμήμα του εισοδήματος από 30.001 έως 40.000 ευρώ.

- 6% (από 7,5%)  για το τμήμα του εισοδήματος από 40.001 έως 65.000 ευρώ.

- 8% (από 9%)  για εισοδήματα ως 65.001 έως 220.000 ευρώ.

- 10% (ο συντελεστής παραμένει αμετάβλητος) για εισοδήματα άνω των 220.000 ευρώ.

Από τη μείωση των συντελεστών της εισφοράς αλληλεγγύης οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι θα δουν άμεσο όφελος και αύξηση αποδοχών από τον Ιανουάριο λόγω της μείωσης της παρακράτησης φόρου. Οι φορολογούμενοι με άλλες πηγές εισοδήματος, όπως, για παράδειγμα, οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι ιδιοκτήτες ακινήτων, θα δουν το όφελος στο εκκαθαριστικό σημείωμα του 2021. Για παράδειγμα, μισθωτός με ετήσιο εισόδημα 15.000 ευρώ θα έχει ένα ετήσιο όφελος της τάξης των 66 ευρώ. Φορολογούμενος με ετήσιο εισόδημα ύψους 25.000 ευρώ θα έχει μια μείωση φορολογικού βάρους 326 ευρώ καθώς από 426 ευρώ που είναι σήμερα η εισφορά αλληλεγγύης θα μειωθεί στα 100 ευρώ.

- Θα αυξηθεί ο συντελεστής απόσβεσης των επενδύσεων στο 150%.

- Θα μειωθεί ο μεσαίος συντελεστής του ΦΠΑ από 13% στο 11%.

- Μείωση του ΕΝΦΙΑ σε νησιά με πληθυσμό έως 1.000 κατοίκους.

- Επιτάχυνση της μείωση του εταιρικού φορολογικού συντελεστή έτσι ώστε να διαμορφωθεί από 28% που είναι σήμερα στο 25% το 2021 (αντί για το 2022).

- Έκπτωση 10% στο φορολογητέο εισόδημα των συνεταιρισμένων αγροτών.

- Έκπτωση των τόκων στεγαστικών δανείων. Η έκπτωση ήταν μέτρο το οποίο ίσχυε, έστω και ψαλιδισμένο, τα προηγούμενα χρόνια, αλλά καταργήθηκε.

- Μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης για τους ορεινούς οικισμούς.

Πηγή