Η «απειλή» από τα κλιματιστικά

Οι ομάδες κινδύνου, τα συμπτώματα αλλά και η θεραπεία της νόσου των λεγεωναρίων

Τα πρόσφατα περιστατικά βαρύτατης πνευμονίας από το βακτήριο της legionella φέρνουν ξανά στο προσκήνιο τη λεγόμενη νόσο των λεγεωναρίων ή, αλλιώς, «νόσο των air conditions», όπως έχει επικρατήσει να αποκαλείται. ...

Η νόσος ονομάστηκε έτσι επειδή η πρώτη επιδημία με το βακτήριο έλαβε χώρα το 1976 σε ξενοδοχείο στη Φιλαδέλφια των ΗΠΑ, όπου συνεδρίαζε η Λεγεώνα της Αμερικής.

Η νόσος χαρακτηρίζεται από εκτεταμένη λοίμωξη των πνευμόνων και οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στα επικίνδυνα βακτήρια που μπορεί να συσσωρευτούν στο εσωτερικό των κλιματιστικών, λόγω της ελλιπούς ή της κακής συντήρησής τους (κυρίως των κεντρικών μονάδων κλιματισμού που χρησιμοποιούν νερό για την ψύχρανση του αέρα), τα οποία στη συνέχεια περνούν στον αέρα που αναπνέει κανείς.

Πιο επιρρεπείς στην εμφάνιση της νόσου είναι τα άτομα άνω των 50 ετών, οι καπνιστές και οι πρώην καπνιστές, τα άτομα που πάσχουν από χρόνιο νόσημα των πνευμόνων (όπως η ΧΑΠ), τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό, οι καρκινοπαθείς, τα άτομα με διαβήτη και οι πάσχοντες από νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια.

Ποια είναι, όμως, εκείνα τα συμπτώματα που θα πρέπει να μας οδηγήσουν άμεσα στον γιατρό; Η νόσος των λεγεωναρίων εκδηλώνεται συνήθως σε διάστημα 2-10 ημερών από την έκθεση στο μικρόβιο και ξεκινάει με πονοκέφαλο, μυϊκούς πόνους, ρίγη και πυρετό, που μπορεί να φτάσει ή και να ξεπεράσει τους 40oC.

Η πρώτη φάση της νόσου, που μοιάζει πολύ με γρίπη, είναι γνωστή ως «πυρετός Pontiac» και μπορεί να ξεπεραστεί χωρίς θεραπεία. Στη συνέχεια, η νόσος προσβάλλει τους πνεύμονες.

Εκτός από τα συμπτώματα της πνευμονίας, ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει και άλλα συμπτώματα, τα οποία περιλαμβάνουν βήχα, ο οποίος μπορεί να συνοδεύεται από βλέννα ή και αίμα, δύσπνοια, ναυτία, έμετο και διάρροια, ακόμη και σύγχυση.

Εκτός από τους πνεύμονες, η λοίμωξη μπορεί να προσβάλει και άλλα μέρη του σώματος, ακόμη και την καρδιά. Η έγκαιρη θεραπεία με αντιβιοτικά συνήθως θεραπεύει τη νόσο, ωστόσο δεν σπανίζουν και τα περιστατικά θανάτων από αυτή. Η θνητότητα από τη νόσο υπολογίζεται σε 5%-10%.

Το ΚΕΕΛΠΝΟ χτυπά καμπανάκι και επισημαίνει τους κινδύνους. Πώς μεταδίδεται και ποιοι οι κατάλληλοι τρόποι αποφυγής της

Μετά τον πρόσφατο θάνατο του δημοσιογράφου Μάνου Αντώναρου από τη νόσο των λεγεωναρίων και το περιστατικό του δημοφιλούς ηθοποιού Ακη Σακελλαρίου, ο οποίος παραμένει διασωληνωμένος στο Κέντρο Αναπνευστικής Ανεπάρκειας του Νοσοκομείου Σωτηρία με πνευμονία που οφείλεται στο βακτήριο λεγιονέλλα, το Κέντρο Ελέγχου Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ) επισημαίνει τους κινδύνους που μπορεί να προκαλέσει η νόσος. 

Σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ, το 2017 παρατηρήθηκε αύξηση στα κρούσματα της νόσου των λεγεωναρίων σε ταξιδιώτες σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Ελλάδα. Ειδικότερα, η λεγεωνέλλωση είναι μία οξεία λοίμωξη του αναπνευστικού, που προκαλείται από τα βακτηρίδια του γένους Legionella και εμφανίζεται με δύο μορφές.

Τον πυρετό Pontiac, που αποτελεί αυτοπεριοριζόμενη λοίμωξη που μοιάζει με γριπώδη συνδρομή, και τη νόσο των λεγεωναρίων, που εκδηλώνεται κυρίως ως πνευμονία και είναι δυνητικά θανατηφόρος περίπου σε 5%-30% των κρουσμάτων. Η λεγιονέλλα είναι ένα βακτηρίδιο ευρέως διαδεδομένο στη φύση, που απαντάται στο υδάτινο περιβάλλον και δύναται να αποικίσει όλα τα συστήματα ύδρευσης, τόσο το δίκτυο παροχής θερμού όσο και κρύου νερού, με ιδανικές συνθήκες πολλαπλασιασμού τη θερμοκρασία μεταξύ 20 έως 50 βαθμούς Κελσίου.

Η μετάδοση της νόσου γίνεται με εισπνοή του βακτηριδίου, όταν νερό που είναι μολυσμένο διασκορπίζεται στον αέρα υπό μορφή σταγονιδίων (αεροζόλ, ντους). Η νόσος των λεγεωναρίων δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, ενώ η συνήθης θεραπεία περιλαμβάνει την ενδοφλέβια χορήγηση αντιβιοτικών. Για την πρόληψη εμφάνισης της νόσου απαιτείται η συστηματική λήψη κατάλληλων μέτρων για τη σωστή λειτουργία των υδραυλικών και κλιματιστικών εγκαταστάσεων με υδρόψυκτους πύργους ψύξης, ιδιαίτερα σε χώρους όπως ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, αθλητικές εγκαταστάσεις, υδάτινα πάρκα, νοσοκομεία, ιαματικά λουτρά, κρουαζιερόπλοια, αλλά και η αποφυγή δημιουργίας εστίας μόλυνσης στα σημεία των δικτύων όπου παρατηρείται συχνή αυξομείωση της θερμοκρασίας και εμφανίζονται εναποθέσεις αλάτων και ξένων σωμάτων γενικότερα.

Σημειώνεται ότι για την τουριστική περίοδο 2018, το ΚΕΕΛΠΝΟ, μεταξύ άλλων, έχει αποστείλει στο Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδας ενημερωτικό υλικό για τα μέτρα πρόληψης από τη νόσο των λεγεωναρίων.

Πηγή