Το τέρας που καταβροχθίζει τις ανθρωπιστικές ιδέες

«Η δημοκρατία είναι μια ισχυρή οικονομική δύναμη από μόνη της. Και μια επιτυχημένη οικονομία έχει ως επίκεντρο τους ανθρώπους. Δεν μπορείτε να κάνετε μια οικονομία να ανακάμψει κάνοντας τους ανθρώπους να υποφέρουν. Πιστεύω ότι είναι διανοητικά, οικονομικά και πολιτικά λάθος».

2011- Ólafur Ragnar Grímsson- 5 φορές εκλεγμένος Πρόεδρος της Ισλανδίας

 Άποψη

Παρακάτω παρουσιάζονται δύο λεξικά βασικών πολιτικών εννοιών, καθώς οι έννοιες μεταλλάσσονται και αποδομήθηκαν από το τέρας του νεοφιλελευθερισμού, προκειμένου να υποβοηθηθεί η κατανόηση του κειμένου....

 Λεξικό (1900-περίπου 2000 μ. Χ)

Αριστερά= αντιλήψεις που αντιμάχονται την ταξική ανισότητα με ταξική πάλη

Σοσιαλισμός= οικονομικό σύστημα με δημιουργία συλλογικών σχέσεων παραγωγής, διανομής των προϊόντων και κατανομής του κοινωνικού πλούτου, αποτέλεσμα ταξικής πάλης

Καπιταλισμός= οικονομικό σύστημα με κυρίαρχο κίνητρο το κέρδος και ύπαρξη μεσαίων στρωμάτων

Δημοκρατία= σύστημα διακυβέρνησης όπου η εξουσία πηγάζει από και εξυπηρετεί τα συμφέροντα του λαού

Σοσιαλδημοκρατία= συνδυασμός σοσιαλισμού με μεταρρυθμίσεις και δημοκρατίας

Ελευθερία = η δυνατότητα του ανθρώπου να δρα κατά βούληση, ατομικά, κοινωνικά, πολιτικά, εθνικά

Εθνική Κυριαρχία= ανεξαρτησία αλλά και αυτονομία ενός Κράτους, επί των σχέσεών του με άλλα Κράτη

Άνθρωπος= είδος της γνώσης (πέρασε από το στάδιο της σοφίας), με μεγάλη κοινωνική αλληλεπίδραση, έχει καθιερώσει μία μεγάλη ποικιλία αξιών, κοινωνικών θεσμών και διαδικασιών, οι οποίες σχηματίζουν τα θεμέλια μίας κοινωνίας.

Νέο ουργουλιανό Λεξικό (2000-  ): 

Αριστερά= πολιτικό σύστημα για την εξυπηρέτηση των θεσμών των ισχυρών και την ένταση της ταξικής ανισότητας (βλέπε το λήμμα «ΣΥΡΙΖΑ),

Σοσιαλισμός= οικονομικό σύστημα των πλουσίων, η υπεράσπιση των λίγων και η θεσμική διασφάλιση των συμφερόντων των ισχυρών (βλέπε το λήμμα «PSI– ΠΑΣΟΚ»)

Καπιταλισμός= οικονομικό  σύστημα των φτωχών, η εξαθλίωση των πολλών και η κατάργηση των μεσαίων στρωμάτων (βλέπε το λήμμα «νεοφιλελευθερισμός»),

Δημοκρατία= συγκέντρωση εξουσίας, κακιστοκρατία που πηγάζει από και εξυπηρετεί τους λίγους (βλέπε το λήμμα «βουλή των ελλήνων-κόμματα 2017»,

Σοσιαλδημοκρατία= συνδυασμός σοσιαλισμού και δημοκρατίας

 Άνθρωπος= μοναχικό μονοαξιακό είδος της πληροφόρησης (πέρασε από τα στάδια της σοφίας και της γνώσης), κυνηγός προϊόντων και ευκαιριών στο e-bay ή όπου αλλού

Ελευθερία (η λέξη δεν βρέθηκε στο λεξικό, εναλλακτικά βλέπε «Ελευθερία των αγορών», «νεοφιλελευθερισμός»  ή αναζητείστε τη στο παλιό λεξικό υπό το παρωχημένο λήμμα «Ελευθερία ή Θάνατος»).

Εθνική Κυριαρχία= ορίζεται ως το αντίθετο της υπόστασης κρατών εντός της Ε.Ε- 27 επί των σχέσεων τους με τη Γερμανία

To ιστορικό και οι συντελεστές μιάς μετάλλαξης: ο πονηρός και οι χειροκροτητές

Το κυβερνόν κόμμα ξεκίνησε πρόσφατα να περιφέρει και να διαλαλεί τη δημοκρατία, σαν πραμάτεια,  επικαλούμενο τη δημοκρατία σχετικά με το θέμα της δέσμευσης της για λήψη προληπτικών μέτρων μετά το 2018 που ζητούν οι θεσμοί -στη δημοκρατία αναφέρθηκαν ο υπουργός οικονομίας, η υπουργός εργασίας και πολύ πιθανόν να την προβάλλει ο ΣΥΡΙΖΑ στην επόμενη προεκλογική περίοδο. Το ζήτημα όμως έχει σχέση με τη δημοκρατία; Κατά το παλιό λεξικό αφορά στην εθνική κυριαρχία, δηλαδή την ανεξαρτησία- την οποία τεχνιέντως παρακάμπτει καθώς η κυριαρχία αποτελεί την πρώτη αναγκαία συνθήκη για να ακολουθήσει η πλήρωση της δεύτερης, που είναι η δημοκρατία.

 Με την παρατήρηση ότι η παραχώρηση της αυτονομίας σε ξένες οντότητες, υλοποιείται σε φάσεις και την έχουν επιτρέψει οι ψηφοφόροι-καταναλωτές κομμάτων με πρώτους τους λαϊκιστές ηγέτες τους και τους βουλευτές τους. Ορίζουμε ως λαϊκιστές ηγέτες αυτούς που εμφανίζονται ως μεσσίες, χωρίς να θέτουν προ της ευθύνης τους πολίτες και δεν προσδιορίζουν συλλογική δράση για την επίλυση των προβλημάτων.  Επομένως, σε τι διαφοροποιείται το 2020 από το 2018, από το 2010, το 2011, το 2014, το 2015 κ.ο.κ, αφού έτσι κι αλλιώς άλλοι θα αποφασίζουν και τα τρισέγγονα μας -αν υπάρχουν, δεδομένης της οξείας δημογραφικής μείωσης και της μετανάστευσης-  θα στερούνται τα αναγκαία για τη ζωή για να πληρώνουν ένα δυσβάσταχτο επαχθές χρέος με εξαντλητικούς και εξοντωτικούς όρους αποπληρωμής (αναφέρεται το έτος 2070, 53 χρόνια μετά από σήμερα, δηλαδή περισσότερο από 2 γενιές- αφού η κάθε γενιά είναι 25 χρόνια).

Μετά την αποσαφήνιση των εννοιών, ανακύπτουν  δύο ερωτήματα που αν και φαίνονται άσχετα μεταξύ τους, θεωρούμε ότι σχετίζονται με τη λύση του προβλήματος: γιατί η κυβέρνηση προβάλλεται τώρα και με τι κίνητρο, σαν υπερασπιστής της δημοκρατίας και αν εμείς αγαπάμε πραγματικά τους ανθρώπους και τα παιδιά μας (καθόλου αυτονόητο κατά τους ψυχολόγους,) ζητήματα με τα οποία θα καταπιαστούμε παρακάτω.

Αρχικά, η παραπλανητική υπεράσπιση της δημοκρατίας  θα μπορούσε να γίνει πιστευτή και να μη φαντάζει κραυγαλέα υποκριτική, αν χαρακτηριστικά της δημοκρατίας οικοδομούνταν από την πρώτη μέρα της ανάληψης καθηκόντων των κρατούντων, κάτι που δεν επιβεβαιώνεται από την επίδειξη υπεροψίας, κομπορημοσύνης, αυταρέσκειας, αλαζονείας , αναξιοκρατίας, ευνοιοκρατίας, δεσποτικής εγωκεντρικής διακυβέρνησης μιας εξουσίας που δεν λειτουργεί για τα συμφέροντα του «δήμου», που διαστρέβλωσε τη λαϊκή βούληση όπως εκφράστηκε στο δημοψήφισμα. Αλλιώς, όπως αποδείχθηκε είναι πασιφανώς αναληθής, επιτηδευμένη και σκηνοθετημένη απόπειρα πλάνης, ευθυγραμμιζόμενη με την ερμηνεία του σύγχρονου λεξικού.

Ας σκεφτούμε τώρα για ποιο λόγο, οι θεσμοί επιμένουν να ληφθούν τώρα τα μέτρα για μετά το 2018 και γιατί το κυβερνόν κόμμα ρίχνει ως προπέτασμα καπνού την ιδέα της δημοκρατίας, αδιαφορώντας αν είναι μια ακόμα ιδέα που θα κάψει, δίνοντας βηματισμό στην αυταρχική εξουσία. Σε αυτό το σημείο αξίζει να βάλουμε μια παρένθεση αναφέροντας τμήμα από συνέντευξη του Νόαμ Τσόμσκι, που στερεί από την κυβέρνηση κάθε άλλοθι:

«Φυσική εξέλιξη της συγκέντρωσης του πλούτου είναι η συγκέντρωση της εξουσίας, και έχει ως επακόλουθο τη θεσμική διασφάλιση των συμφερόντων των πλουσίων και ισχυρών, η οποία αυξάνει ακόμα περισσότερο τη συγκέντρωση πλούτου και εξουσίας. Σειρά πολιτικών μέτρων, όπως η φορολογική πολιτική, η απορρύθμιση, η θεσμοθέτηση της εταιρικής διακυβέρνησης αποσκοπούν στη συγκέντρωση πλούτου και εξουσίας. Και αυτό είδαμε να συμβαίνει την περίοδο του νεοφιλελευθερισμού. Πρόκειται για ένα φαύλο κύκλο, ο οποίος συνεχώς εκσυγχρονίζεται. Ρόλος του κράτους είναι η παροχή ασφάλειας και στήριξης στα συμφέροντα των προνομιούχων και ισχυρών παραγόντων αυτής της κοινωνίας, την ώρα που ο υπόλοιπος πληθυσμός αφήνεται έρμαιο της βαρβαρότητας του καπιταλισμού. Ο σοσιαλισμός είναι για τους πλούσιους και ο καπιταλισμός για τους φτωχούς….»

Επανερχόμενοι  στον συλλογισμό, θα ξεκινήσουμε με μια κοινοτυπία, για να δούμε το παράδειγμα αποδόμησης των εννοιών, από το Σύριζα. Για το κυβερνών κόμμα, το πουλόβερ ξηλώθηκε και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Στο εσωτερικό περιβάλλον, οι εκλογές είναι προ των πυλών, το αριστερό αφήγημα τελείωσε και ο πρωθυπουργός είναι ένα ακόμα κουστούμι (χωρίς δανεικά για να προσποιείται το ζιβάγκο).

Στο εξωτερικό περιβάλλον, ο πρωθυπουργός δεν είναι πια ο εκλεκτός της Δύσης, δεν είναι μονόδρομος και ολοκλήρωσε το σκοπό του, να κατευνάσει το θυμό, ώστε να περάσει ένα ακόμα μνημόνιο (όπως και έγινε). Για τους θεσμούς, χρήσιμο εργαλείο τώρα είναι ο επόμενος (αφού στο μεταξύ ο κόσμος ξέχασε ποιος ψήφισε τι στη βουλή) που δε θα μετέρχεται χειρισμούς τύπου ήξεις- αφήξεις, με μια βραχύχρονη μεν κι αυτός, αλλά σχετική σταθερότητα (μέχρι να ξαναξεχάσουμε), ώστε να μην προκληθεί ανεξέλεγκτη ανωμαλία.

Η κυβέρνηση, πάνω που άρχισε να μαθαίνει πως παίζεται το παιχνίδι της εξουσίας και προσπορίζονται τα ίδια οφέλη, ωθείται να αδειάσει τον πρωθυπουργικό θώκο. Δεν θέλει να το πιστέψει ότι ήταν απλά μια επιλογή για παροδικά οφέλη (μια αρπαχτή, όπως λέμε) ή ακόμα, πάσχει από ψυχολογική σύγχυση αν είναι παίχτης ή πιόνι, σύμφωνα με τους λεονταρισμούς του ‘μέντορα’ του πρωθυπουργού, σε μια πρόσφατη αναλαμπή.

 Και τι κάνει;  ταμπουρώνεται πίσω από τη σημαία της δημοκρατίας, που την κρατούσε «καβάντζα», ώστε να συσπειρώσει τις μάζες στην ερμηνεία της λέξης του παλιού λεξικού, που υπάρχει στο υποσυνείδητο των εκλογέων.  Ο προσχηματικός λόγος που αρνείται να ληφθούν τα μέτρα είναι η δημοκρατία, ο πραγματικός λόγος είναι ότι αν  έχει υπογράψει, δεν θάχει λιχουδιά να προσφέρει προεκλογικά και η  αγέλη θα τρέξει πίσω από το κοκκαλάκι – υπόσχεση άλλου μεσσία και θα χάσει την εξουσία.

Για τους ξένους τώρα, αν ο επόμενος πρωθυπουργός, αναγκαστεί αμέσως μετά τις εκλογές να τα υπογράψει, το οικοδόμημα αποκτά επικίνδυνη αστάθεια και μάλιστα τη χρονιά που κρίνεται ως δοκιμασία για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης: διαπραγμάτευση BREXIT  υπό τη σκιά των διαφαινόμενων νέων συμμαχιών και νέων συνθηκών στον κόσμο, εκλογές στη Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία, πιθανόν στην Ιταλία, επέτειος 60 χρόνων από την Ιδρυτική Συνθήκη της Ρώμης και επέτειος 500 χρόνων από την ίδρυση του προτεσταντισμού, που κληροδότησε βαθιές ρωγμές στις σχέσεις των χωρών του Βορρά.

Υπ’ αυτό το πρίσμα ερμηνεύεται γιατί οι  θεσμοί έθεσαν τον όρο της δέσμευσης για μετά το 2018 και δεν διάλεξαν κάποιον ηπιότερο, όπως το να τεθούν μέτρα στην πορεία εκτέλεσης των όρων της συμφωνίας, όπως πρότεινε ο υπουργός οικονομικών της Γαλλίας.  Αφενός, ακριβώς για να καταδείξουν ότι την προδοσίαν πολλοί ηγάπησαν, τον προδότην ουδείς- να τελειώνουν με το ελληνικό αγκάθι για να καταπιαστούν με τις δικές τους εκλογές και προβλήματα και αφετέρου, για να αυξήσουν τον πεσιμισμό στην κοινωνία ώστε να βάλει κι άλλο κάτω το κεφάλι και να αποδεχθεί τα όποια μέτρα, τον όποιο αρχηγό, προκειμένου οι δανειστές να πάρουν πίσω τα λεφτά τους χωρίς να νοιάζονται φυσικά για τις παράπλευρες απώλειες (μολονότι το ΔΝΤ βλέπει μακροπρόθεσμα, ενώ η Γερμανία άμεσα).

Ο Σύριζα που έμαθε πόσο οι άσπιλες ιδέες συσπειρώνουν, προετοιμάζεται για τη σωτηρία του και προβάλλει τη δημοκρατία με ιδιοτελή κίνητρα.

Όμως, γιατί διάλεξε να προβάλλει ειδικά τη δημοκρατία και όχι μια άλλη ιδέα, επί παραδείγματι την ελευθερία. Αυτή είναι η ουσία και η απάντηση είναι μία: όλοι φοβούνται την ευθύνη, οι δε πολιτικοί όπως ο διάβολος το λιβάνι.

Πρώτον, γιατί αν αναγνωρίσει ότι δεν είμαστε ελεύθεροι να αποφασίζουμε, παρά υποχρεωμένοι να εκτελούμε, σύμφωνα με τα ψηφισμένα από ανθρώπους- βουλευτές μνημόνια, τότε αρχίζουν οι ευθύνες και αποκαλύπτεται  όλο το πολιτικό φάσμα (που εξαγνίζεται πριν τις εκλογές, επειδή οι πολίτες ξεχνούν), δηλαδή: ποιος μας στέρησε την ανεξαρτησία και την ελευθερία, ποιος έχει την μεγαλύτερη ευθύνη ή μεγάλο βαθμό ευθύνης, ονομαστικά ποιος τα ψήφισε (δηλαδή ξεσκεπάζεται ότι όλοι ίδιοι ήταν), και επίσης απαιτεί αναγνώριση της ατομικής ευθύνης- θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία- ζητούμενα σήμερα σε μια ευθυνόφοβη κοινωνία.

Δεύτερον: οι έλληνες είμαστε εθνικά υπερήφανοι που η δημοκρατία γεννήθηκε στην αρχαία Ελλάδα και μεταλαμπάδευσε στον κόσμο- σήμερα η Δύση αντιδρά με πορείες στην αμφισβήτηση της, που απειλεί με ανατροπή μιας δομημένης σταθερότητας. Εξάλλου, ο εθνικισμός που σε όλο τον κόσμο επανέρχεται ως ισχυρή τάση συσπείρωσης για προστασία των ομάδων, μέσα από την ίδια τη δημοκρατία βρίσκει έδρανα στα εθνικά κοινοβούλια. Άρα, εν πρώτοις αντιπροσωπεύει την εθνική υπερηφάνεια, που έχει χαθεί με τα μνημόνια και λειτουργεί έμμεσα ως ένεση εθνικού φρονήματος.

 Έπειτα, η δημοκρατία είναι σημείο αναφοράς ως μια γενικά αποδεκτή έννοια- σύμβολο ισορροπίας. Έχει δε το εκπληκτικό χαρακτηριστικό να ξεχειλώνει παγκοσμίως κατά το δοκούν από τους κρατούντες προκειμένου να χειρίζονται τους ψηφοφόρους επ’ ωφελεία τους. Γι αυτό το λόγο συσπειρώνει ευρύτερα τους ψηφοφόρους, ειδικότερα δε τους διανοούμενους και τους υπαλλήλους, γεγονός που οδηγεί στο να τη χρησιμοποιούν κίβδηλα και καταχρηστικά (σύμφωνα με το παλιό λεξικό) ως προσδιοριστικό επίθετο, πρόθεμα και συστατικό του τίτλου τους πολλά κόμματα. Επειδή ο Σύριζα δεν φέρει στο διακριτικό του τίτλο κάποιο στοιχείο που να παραπέμπει στη δημοκρατία, όπως Νέα Δημοκρατία, Δημοκρατική Συμπαράταξη κλπ, είναι μια καλή ευκαιρία να την προβάλλει, στερώντας πλεονέκτημα από τους αντιπάλους του μιας και το όνομα Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς δεν σημαίνει σήμερα απολύτως τίποτα.

Το 1892, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης έγραψε:  «Τὸ τέρας τὸ καλούμενον ἐπιφανὴς τρέφει τὴν φυγοπονίαν, τὴν θεσιθηρίαν…Πλάττει αὐλὴν ἐξ ἀχρήστων  … παρασίτων τὰ ὁποία ἀποζῶσιν ἐξ αὐτοῦ…

 Μεταξὺ δύο ἀντιπάλων μετερχομένων τὴν αὐτὴν διαφθοράν, θὰ ἐπιτύχει ἐκεῖνος ὅστις εὐπρεπέστερον φορεῖ τὸ προσωπεῖον κ’ ἐπιδεξιώτερον τὸν κόθορνον».

 Το τέρας, το καλούμενον επιφανής, φορώντας προσωπείο, τρέφει την κακιστοκρατία/ kakistocracy, δηλαδή την διοίκηση από τους κάκιστους (λέξη του Paul Krugman) και τρέφεται με τις ιδέες, αλλάζοντας τους περιεχόμενο με τη δική μας ανοχή. Το κυβερνητικό προσωπείο έχει την ίδια σχέση με τη δημοκρατία (το ίδιο και οι αντίπαλοι του), όπως είχε και με την αριστερά.

Αν ο βανδαλισμός της αριστεράς αφορά σε ένα μικρό κομμάτι της κοινωνίας, δηλαδή μόνο στους αριστερούς, που δεν μπόρεσαν να την υπερασπιστούν, το ίδιο την παλιά έννοια της Δημοκρατίας δεν γνωρίζουμε πόσοι μπορούν να υπερασπιστούν σήμερα για να ευημερήσουν.

Σύμφωνα με τις νέες ερμηνείες των λέξεων, δεν μας ξενίζει που όλες οι πολιτικές παρατάξεις – με διαφορετικά ονόματα- ψηφίζουν ανηλεή μέτρα εξαθλίωσης των πολλών.

Στο σκηνικό που παρουσιάστηκε, είναι φανερό ότι όλοι μας χειρίζονται  μέσα και έξω, για τα δικά τους  συμφέροντα. Εμείς τι κάνουμε; Για τους ανθρώπους μας, για τα παιδιά μας. Τα μέτρα που ζητούν οι θεσμοί τα νοιώθουμε όλοι- κυρίως τα παιδιά μας-  είναι επώδυνα, εξοντωτικά και ανηλεή (έλεος, οίκτο και γενικά συναισθήματα έχουν μόνο οι άνθρωποι, όχι τα συστήματα τα οποία λειτουργούν τελεολογικά), το θέμα είναι πως τοποθετούμε τον εαυτό μας στο σκηνικό αυτό ή για να το θέσουμε αλλιώς,  αν αποδυθήκαμε  ως τώρα εθελοντικά το ρόλο του πολίτη (ομαδικού κυνηγού της επιβίωσης) και αποδεχθήκαμε το ρόλο του καταναλωτή (υπόδουλου, μοναχικού κυνηγού των προϊόντων) και κατά πόσο έχουμε τη θέληση να ανακτήσουμε υπεύθυνο ρόλο. Εάν δεν διαλέξουμε ανάμεσα στους δύο ορισμούς του ανθρώπου (παλιό και νέο) και δεν μετέχουμε συλλογικά στη λύση του προβλήματος, θα οδηγηθούμε με ακρίβεια στην εξαφάνιση. Αν διαλέξουμε το νέο ορισμό είναι απλό, δεν αγαπάμε τους ανθρώπους μας και τα παιδιά μας.

Παρά τη ακριβολόγο ρήση του Παπαδιαμάντη που αποτυπώνει τη διαχρονική διακυβέρνηση της χώρας μας, υπάρχει και η ελπιδοφόρα άποψη για τη δημοκρατία του πρώην προέδρου της Ισλανδίας κ. Γκρίμσσον- που εκλέχθηκε κατά τη γνώμη μας από αυτούς που αγαπούν τους ανθρώπους – ο οποίος σε ομιλία του, υπογράμμισε «επειδή οι πολιτικές της Ισλανδίας επικεντρώνονται στο να παρέχουν στους ανθρώπους περισσότερη αυτοπεποίθηση, οι άνθρωποί μας έχουν βρει έναν τρόπο να προχωρήσουν μπροστά. Η δημοκρατία είναι μια ισχυρή οικονομική δύναμη από μόνη της. Και μια επιτυχημένη οικονομία έχει ως επίκεντρο τους ανθρώπους. Δεν μπορείτε να κάνετε μια οικονομία να ανακάμψει κάνοντας τους ανθρώπους να υποφέρουν. Πιστεύω ότι είναι διανοητικά, οικονομικά και πολιτικά λάθος». Πολύ περισσότερο, αν η Ε.Ε σκοπεύει να εξοντώσει τους ανθρώπους, θα προσθέταμε.

Στο πόκερ που παίζει η Γερμανία- Ε.Ε με το ΔΝΤ, στο πλαίσιο του εμπορικού πολέμου μεταξύ των ΗΠΑ- Ρωσίας και Γερμανίας και απώτερο στόχο οικονομικά και γεωπολιτικά οφέλη καλούμαστε να πάρουμε θέση, ανάλογα με τα συμφέρον που υπαγορεύει η επιβίωση μας  και η θέση μας, σκληρό μεν αλλά το μη χείρον βέλτιστον.

Μήπως ήρθε η ώρα να σπάσει η πυώδης φλεγμονή του κοινωνικού θύλακα και να απομακρυνθούν τα νεκρά κύτταρα του κοινωνικού και πολιτικού συστήματος;  Μόνο σε ένα ανθρωποκεντρικό σύστημα μπορεί να ανθίσει η δημοκρατία και η οικονομία, αλλιώς είναι κουβεντολόι για ιδιοτελείς αργόσχολους πολιτικούς.

 Κι εδώ υπεισέρχεται η ατομική ευθύνη. Πως καθοδηγούμε τα παιδιά μας, κυνηγώντας προϊόντα σε τιμές ευκαιρίας; Τι τους προβάλλουμε; ένα προϊοντοκεντρικό σύστημα;  να περιμένουν με τον καφέ στο χέρι να γίνει κάτι μαγικό; Να είναι καταναλωτές αυτών που φτιάχνουν οι άλλοι;  Ή να μάχιμοι βιοπαλαιστές, σε εγρήγορση δημιουργοί της ζωής και πολίτες; μέτοχοι των κοινών που τους αφορούν;

Εκείνη τη Δευτέρα, στις 8 το πρωί που δεν θα δούμε ουρές καταναλωτών έξω από τα Lidl, σημάδι ότι γίναμε πολίτες, μπορεί να σημάνει μια νέα αρχή, οι ηγέτες έπονται και θα είναι αντάξιοι της αλλαγής.

Κατερίνα Μπερλή

Πηγή