«Είναι βέβαιο ότι βρισκόμαστε μπροστά σε ένα εξαιρετικά σημαντικό
εύρημα» δήλωσε ο πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, από τον Τύμβο Καστά,
στην Αρχαία Αμφίπολη, όπου βρέθηκε το πρωί.
Ο κ. Σαμαράς πρόσθεσε: «Η γη της Μακεδονίας μας εξακολουθεί να μας
συγκινεί και να μας εκπλήσσει αποκαλύπτοντας από τα σπλάχνα της
μοναδικούς θησαυρούς, που συνθέτουν, υφαίνουν όλοι μαζί αυτό το μοναδικό
μωσαϊκό της ελληνικής μας Ιστορίας, για το οποίο όλοι οι Έλληνες είναι
πολύ υπερήφανοι.
Πρόκειται εδώ για ένα μνημείο με μοναδικά
χαρακτηριστικά: Ένας περίβολος γύρω-γύρω 497 μέτρα, σχεδόν ένας τέλειος
κύκλος σμιλεμένος σε μάρμαρο Θάσου. Το λιοντάρι της Αμφίπολης πάνω από 5
μέτρα, 5,20 μέτρα, ας το σκεφτούμε στην κορυφή του τύμβου. Δύο
ολόγλυφες Σφίγγες που βλέπετε, που είναι εκεί σαν να φυλάσσουν- και
πράγματι είναι εκεί για να προφυλάξουν την είσοδο του τάφου. Ένας δρόμος
πλατύς, με πλάτος 4,5 μέτρα, που οδηγεί στην είσοδο με τοίχους που
μιμούνται σε φρέσκο τον τρόπο δόμησης του περίβολου. Πιστεύω ότι όλα
αυτά τα στοιχεία έχουν επιτρέψει στην κ. Περιστέρη, την ανασκαφέα, την
αρχαιολόγο, να είναι αισιόδοξη ότι πρόκειται για ένα μοναδικό ταφικό
μνημείο, που- όπως μας είπε- χρονολογείται μεταξύ του 325 και του 300
π.Χ.. Βέβαια, στο καίριο ερώτημα η ανασκαφή είναι αυτή η οποία θα
αποκαλύψει την ταυτότητα του νεκρού. Η ανασκαφή θα συνεχιστεί με ρυθμούς
που υπαγορεύει τόσο το εύρημα όσο, βέβαια, και η επιστημονική
δεοντολογία. Για άλλη μια φορά συγχαρητήρια στην κ. Περιστέρη και τους
συνεργάτες της».
Ξεναγήθηκε στον χώρο των ανασκαφών
Νωρίτερα ο πρωθυπουργός, συνοδευόμενος από τη σύζυγό του Γεωργία και τον
υπουργό Πολιτισμού Κώστα Τασούλα, έφτασε στην Αρχαία Αμφίπολη γύρω στις
10 παρά 15 το πρωί, ξεναγήθηκε στον χώρο της εξελισσόμενης ανασκαφής
από την υπεύθυνη αρχαιολόγο Κατερίνα Περιστέρη και ενημερώθηκε για τα
ευρήματα.
Ο πρωθυπουργός, ιδιαίτερα ευδιάθετος, συνομίλησε με τους κατοίκους λέγοντάς τους χαρακτηριστικά "κάντε υπομονή λίγες μέρες".
Σημειώνεται ότι, οι ανασκαφές που διεξάγονται στον μοναδικό μνημειακό
περίβολο του Τύμβου Καστά, στην Αρχαία Αμφίπολη, εικάζεται ότι
βρίσκονται κοντά στην αποκάλυψη ενός σημαντικού τάφου.
Στον χώρο γύρω από την αρχαιολογική ανασκαφή παραμένει ισχυρή αστυνομική δύναμη.
Σε δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος Αμφίπολης
Κωνσταντίνος Μελίτος σημείωσε ότι "η επίσκεψη του πρωθυπουργού της χώρας
σημαίνει πως κάτι πολύ μεγάλο και σημαντικό έχει δώσει η ανασκαφή" και
πρόσθεσε ότι "η περιοχή και όλη η Ελλάδα πρόκειται να γίνει γνωστή σε
όλο τον κόσμο".
Πηγή:www.capital.gr
Πηγη
Και για να θυμηθούμε τι έγραφε περίπου έναν χρόνο πριν η Κυριακάτικη Δημοκρατία (1/9/2013):
Σε χώρο υψίστης ασφαλείας έχει μετατραπεί το ταφικό μνημείο
της Αμφίπολης με ειδική ομάδα η οποία ελέγχει την είσοδο και έξοδο των
οχημάτων και απαγορεύει την παρουσία οποιουδήποτε δεν έχει σχέση με την
ανασκαφή που πραγματοποιείται.
Μετά τη φασαρία που έχει ξεσπάσει σε σχέση με την ταυτότητα του μνημείου και αν αυτό ανήκει ή όχι στον Μέγα Αλέξανδρο…, το υπουργείο Πολιτισμού παρά τις επίσημες διαψεύσεις ενισχύει τα μέτρα ασφαλείας προκειμένου να μην υπάρξουν ανεπιθύμητοι επισκέπτες. Κάτοικοι της Μεσολακκιάς μιλώντας στην Κυριακάτικη Δημοκρατία κάνουν λόγο για ειδικό κάλυμμα που έχει τοποθετηθεί στην ανασκαφή και φύλαξή της ολόκληρο το 24ωρο.
Σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται η εφημερίδα, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς έχει δείξει μεγάλο ενδιαφέρον για το θέμα και με δική του «άκρως εμπιστευτική» εντολή έκλεισε η ανασκαφή. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός ετοιμάζεται να επισκεφθεί τον αρχαιολογικό χώρο εντός των επόμενων εβδομάδων.
Άλλωστε το προηγούμενο διάστημα τα εγχώρια μέσα ενημέρωσης αναφέρθηκαν εκτενώς στο θέμα εικάζοντας πως πρόκειται για τον τάφο του μεγάλου στρατηλάτη. Η είδηση έκανε τον γύρο του κόσμου αφού με το θέμα ασχολήθηκε και το ειδησεογραφικό πρακτορείο Associated Press που σε κείμενό του με τίτλο «Αρχαίος τάφος στην Ελλάδα τροφοδοτεί πολλές συζητήσεις» αναλύει τα μέχρι τώρα αρχαιολογικά ευρήματα και αναφέρεται στις συζητήσεις που έχουν ξεκινήσει σχετικά με τον Μακεδόνα Βασιλιά.
Τι απαντά επισήμως το υπουργείο Πολιτισμού
Την ίδια στιγμή χαμηλούς τόνους σχετικά με τον μεγαλειώδη τάφο που βρέθηκε στην Αμφίπολη Σερρών, προσπαθεί να κρατήσει το υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο χαρακτηρίζει τα μέχρι τώρα ευρήματα «αξιόλογα» ωστόσο χαρακτηρίζει τυχόν εικασίες πως πρόκειται για την τελευταία κατοικία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, «παρακινδυνευμένες».
Στην ανακοίνωση δίνονται πληροφορίες σχετικά με την ιστορία της ανασκαφής και το τι ακριβώς έχει βρεθεί. «Πρόκειται για εξαιρετικά αξιόλογο κτιστό περίβολο που ορίζει χωμάτινο τύμβο και είναι κατασκευασμένος με βάσεις, ορθοστάτες, ανωδομή και επιστέψεις από λευκό μάρμαρο Θάσου. Έχει συνολικό ύψος 3,00μ. διάμετρο 1,60μ. και υπολογιζόμενη περιφέρεια μήκους περίπου 500 μ., από τα οποία έχουν ανασκαφεί σήμερα τα 405μ. Το μνημείο καταστράφηκε στα μεταγενέστερα χρόνια, με αποτέλεσμα αρκετά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη να μην βρίσκονται στη θέση τους», αναφέρεται.
Δρακόντεια μέτρα
Ο χώρος της ανασκαφής στο ύψωμα Καστά, που βρίσκεται ακριβώς πάνω από το χωριό Μεσολακκιά Σερρών, φρουρείται πια μέρα και νύχτα από ειδικό προσωπικό της ΚΗ΄ Εφορείας Αρχαιοτήτων. «Εχουμε εντολή να καταγράφουμε όλες τις κινήσεις οχημάτων και, σε περίπτωση που κάποιος πλησιάζει στην ανασκαφή, να ειδοποιούμε την Αστυνομία» λέει στην «κυριακάτικη δημοκρατία» κάποιος φύλακας. Σε μικρή απόσταση από το σημείο αστυνομική δύναμη βρίσκεται συνεχώς σε επιφυλακή και εγρήγορση. «Σκέπασαν όλη την ανασκαφή με ειδικό κάλυμμα και δεν πλησιάζει κανείς. Φυλάνε τον χώρο 24 ώρες το 24ωρο με ιδιαίτερη προσοχή» αναφέρει κάτοικος της Μεσολακκιάς.
Μοναδικό στο είδος του
Μέχρι στιγμής οι έρευνες αποκάλυψαν έναν κυκλικό χτιστό περίβολο, που χρονολογείται με τα έως τώρα δεδομένα στο τέλος του 4ου αι. π.Χ. (περί το 325-300 π.Χ). Ο εντυπωσιακός -μοναδικός για τα ελληνικά δεδομένα περίβολος- είναι κατασκευασμένος με βάσεις, ορθοστάτες, ανωδομή και επιστέψεις από λευκό μάρμαρο Θάσου και έχει συνολικό ύψος 3 μ., σιάμετρο 1,60 μ. και υπολογιζόμενη περιφέρεια μήκους περίπου 500 μ., από τα οποία έχουν ανασκαφεί σήμερα τα 405 μ.
Το μνημείο καταστράφηκε στα μεταγενέστερα χρόνια, με αποτέλεσμα αρκετά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη να μη βρίσκονται στη θέση τους. Η έρευνα της ΚΗ΄ ΕΠΚΑ εντόπισε αρχιτεκτονικά μέλη του μνημείου εγκατεσπαρμένα στην περιοχή του χώρου του Λέοντα της Αμφίπολης, πολλά από τα οποία είχαν ήδη επαναχρησιμοποιηθεί για την κατασκευή της βάσης του και, επομένως, ο εντυπωσιακός περίβολος φαίνεται να συνδέεται με τον Λέοντα της Αμφίπολης που, όπως εκτιμάται, ήταν τοποθετημένος στην κορυφή του χωμάτινου τύμβου.
Η ανασκαφή χρηματοδοτήθηκε τον τελευταίο χρόνο με ποσό 180.000 ευρώ από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, το υπουργείο Μακεδονίας – Θράκης και το υπουργείο Πολιτισμού. Με νέα έκτακτη χρηματοδότηση ύψους 40.000 ευρώ θα συνεχιστούν οι ανασκαφές, όπως ανακοίνωσε την Πέμπτη ο υπουργός Πολιτισμού Πάνος Παναγιωτόπουλος, ο οποίος επισκέφθηκε την περιοχή. Οι επικεφαλής του υπουργείου υποσχέθηκαν οικονομική ενίσχυση έτσι ώστε να συνεχιστεί απρόσκοπτα το έργο. Ως το τέλος του χρόνου οι ανασκαφείς αναμένεται να ολοκληρώσουν την ανασκαφή του ταφικού περιβόλου και να προχωρήσουν στο άνοιγμα του περιεχομένου του.
Τα… σενάρια
Μέχρι στιγμής σενάρια για το ταφικό μνημείο δίνουν και παίρνουν. Πολλοί λένε ότι ανήκει στον ίδιο τον Μεγαλέξανδρο, άλλοι ότι είναι ο τάφος της Ρωξάνης και του γιου της Αλέξανδρου Δ΄, ενώ έχει επίσης κυκλοφορήσει ότι είναι ταφικό μνημείο μεγάλου πληθυσμού Αθηναίων πολιτών, οι οποίοι έπεσαν νεκροί στη μάχη του Δραβήσκου το 465 π.Χ.
Αντιδρώντας, το υπουργείο Πολιτισμού σε ανακοίνωσή του χαρακτηρίζει παρακινδυνευμένα τα όποια συμπεράσματα πριν ολοκληρωθεί το έργο της ανασκαφής.
«Οι έρευνες φέρνουν στο φως ιδιαίτερα σημαντικό κυκλικό περίβολο, που χρονολογείται με τα έως τώρα δεδομένα στο τέλος του 4ου αι. π.Χ. Πρόκειται για εξαιρετικά αξιόλογο χτιστό περίβολο που ορίζει χωμάτινο τύμβο και είναι κατασκευασμένος με βάσεις, ορθοστάτες, ανωδομή και επιστέψεις από λευκό μάρμαρο Θάσου. Το εύρημα της Αμφίπολης είναι οπωσδήποτε ιδιαίτερα σημαντικό, όμως, πριν προχωρήσει η ανασκαφική έρευνα, οποιαδήποτε ερμηνεία και πολύ περισσότερο οποιαδήποτε ταύτιση με ιστορικά πρόσωπα στερείται επιστημονικής τεκμηρίωσης και είναι παρακινδυνευμένη».
Σε αναμμένα κάρβουνα κάθονται τους τελευταίους μήνες οι κάτοικοι της Αμφίπολης και της Μεσολακκιάς, οι οποίοι είδαν στο ύψωμα του Καστά να εμφανίζεται σιγά σιγά ο τεράστιος τύμβος. «Σίγουρα βρίσκεται κάτι σπουδαίο στο σημείο, δεν έχει ξαναβρεθεί τόσο μεγάλο μνημείο τέτοιου είδους. Τα μέτρα φύλαξης είναι πρωτοφανή, έχουν βρεθεί ακόμη πολλά εκθέματα στην περιοχή μας, αλλά ποτέ δεν σημειώθηκε τέτοια κινητοποίηση» αναφέρει ο Χρήστος Γιαννίδης, κάτοικος της Αμφίπολης.
Πάντως οι περισσότεροι κάτοικοι τηρούν στάση αναμονής αναφορικά με το μυστικό που μπορεί να κρύβει ο περιβόητος τάφος. «Ακούγονται και γράφονται πολλά, αλλά πρέπει να είμαστε ψύχραιμοι. Γνωρίζουμε όλα τα σενάρια και περιμένουμε με αγωνία. Πάντως η φημολογία και μόνο έχει εκτινάξει τον τουρισμό στην περιοχή. Παρότι η Αμφίπολη παρουσιάζει τεράστιο αρχαιολογικό ενδιαφέρον, δεν τύγχανε καμίας προβολής, με συνέπεια τα ιδιαίτερα σημαντικά εκθέματα να μένουν σχετικά άγνωστα» τονίζει ο Γιώργος Κυπριανίδης, επίσης κάτοικος Αμφίπολης.
Η ιστορία της Αμφίπολης χάνεται στους προϊστορικούς χρόνους και διανύει χιλιάδες χρόνια ως το σήμερα. Δεκάδες εκθέματα στο τοπικό μουσείο φανερώνουν την εμφάνιση των πρώτων κατοίκων από το 1050 π.Χ. Κατά τη διάρκεια των αρχαϊκών χρόνων (700-500 π.Χ.) σημειώνεται η εγκατάσταση των θρακικών φύλων. Την ακμή της οφείλει στους Αθηναίους, οι οποίοι αμέσως μετά τη μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ.) άρχισαν να ενδιαφέρονται γι’ αυτήν, πραγματοποιώντας το 466 π.Χ. την πρώτη αποτυχημένη εκστρατεία για την κατάληψή της. Είκοσι εννέα χρόνια αργότερα ο Αγνων, κατ’ εντολή του Περικλή, έφτασε στην Ηιόνα, το επίνειο, και έχτισε στη θέση Εννέα Οδοί την Αμφίπολη.
Το 424 π.Χ. ο Λακεδαιμόνιος στρατηγός Βρασίδας κατέκτησε την Αμφίπολη, η οποία θεωρείτο στρατηγικής σημασίας για τα ορυχεία χρυσού και ασημιού στο Παγγαίο. Το 422 π.Χ. ο Κλέων, με τον αέρα της νίκης που είχε πετύχει στην Πύλο, κατάφερε να πείσει τους Αθηναίους και με 30 πλοία, 1.200 πεζούς και 300 ιππείς αποβιβάστηκε στη Χαλκιδική και αμέσως κατευθύνθηκε προς την Ηιόνα. Η σύγκρουση των δύο στρατών δεν θα αργήσει και οι Αθηναίοι του Κλέωνα θα νικηθούν και θα τραπούν σε φυγή, ενώ ο ίδιος θα δεχτεί θανάσιμο χτύπημα Μυρκίνιου πελταστή. Ταυτόχρονα όμως τραυματίζεται βαριά και πεθαίνει και ο στρατηγός των Σπαρτιατών Βρασίδας, που θάβεται με μεγαλοπρέπεια και εξαιρετικές τιμές στην αγορά της Αμφίπολης. Κάτω από τον χώρο όπου βρίσκεται σήμερα το Αρχαιολογικό Μουσείο της Αμφίπολης ανακαλύφθηκε και η οστεοθήκη του, με ένα χρυσό στεφάνι.
Το 358 π.Χ. η Αμφίπολη κατελήφθη από τον Φίλιππο, για να καταστεί η ναυτική βάση των προπαρασκευών της ασιατικής εκστρατείας, που τελικά θα πραγματοποιήσει ο Μέγας Αλέξανδρος.
Τα ευρήματα που έχουν βγει στο φως χαρακτηρίζονται εξαιρετικής σημασίας, μεταξύ των οποίων αγγεία, ειδώλια, γλυπτά, έργα μικροτεχνίας και εκατοντάδες άλλα αντικείμενα. Μάλιστα, κοντά στο Γυμνάσιο που βρέθηκε στην περιοχή ανακαλύφθηκε η στήλη του Εφηβαρχικού Νόμου, που δίνει πληροφορίες για τους κανόνες εκπαίδευσης των εφήβων.
Οι ανασκαφές στη θέση Καστά της Αμφίπολης ξεκίνησαν το 1965 από τον αείμνηστο Δημήτρη Λαζαρίδη και διήρκεσαν έως το θάνατό του το 1985. Εκτοτε πήραν και πάλι μπροστά μόλις τον Ιούλιο του 2009.
Η ανακάλυψη του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου μοιάζει ιστορία βγαλμένη από κάποια ταινία του Ιντιάνα Τζόουνς. Οι αμέτρητοι μύθοι, τα σενάρια, οι πιθανές τοποθεσίες και ένας μυστηριώδης κρίκος μύθων και γεγονότων έχουν κάνει στο πέρασμα των αιώνων την ανακάλυψη του τάφου του εμμονή για πολλούς αρχαιολόγους και ιστοριοδίφες.
Ο Μέγας Αλέξανδρος γεννήθηκε το 356 π.Χ στην Πέλλα και πέθανε στις 10 Ιουνίου του 323 π.Χ στη Βαβυλώνα. Ο Μακεδόνας στρατηλάτης φέρεται να είχε ζητήσει να ταφεί στο μαντείο του Αμμωνα. Μετά τον θάνατό του στη Βαβυλώνα, μια μεγάλη συνοδεία ξεκίνησε το ταξίδι για τον τόπο ταφής. Σύμφωνα με μαρτυρίες της εποχής, ο Πτολεμαίος κάπου κατά τη διάρκεια της πορείας έκλεψε τη σορό και τη μετέφερε στην Αλεξάνδρεια, όπου τοποθετήθηκε σε ένα μαυσωλείο που ονομαζόταν Σώμα ή Σήμα.
Στο πέρασμα των αιώνων πολλά σημαντικά ιστορικά πρόσωπα φέρεται να τίμησαν τη σορό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, μεταξύ των οποίων και ο Ιούλιος Καίσαρας, ενώ οι ιστορικοί της εποχής είχαν καταγράψει και τη χρησιμοποίηση χρυσαφιού από τον τάφο του, προκειμένου να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο κατά της Ρώμης. Γενικά έχουν καταγραφεί πολλές αναφορές ιστορικών που τοποθετούσαν τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, οι οποίες ωστόσο σταματούν απότομα στα τέλη του 4ου μ.Χ. αιώνα.
Τότε σημειώθηκαν τα εκτεταμένα επεισόδια στην Αλεξάνδρεια, κατά την οποία ισοπεδώθηκαν το Σεράπειον, το Μουσείον και η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, ενώ η τύχη του μαυσωλείου έκτοτε αγνοείται.
Από τότε ξεκίνησε και το ανηλεές κυνήγι του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου στα πέρατα της Γης. Από τη Βενετία και την έρημο Σίβα της Αιγύπτου, ως το Ουζμπεκιστάν και πολλά ακόμη απίθανα μέρη, ο μύθος και το μυστήριο που ασκεί ο μεγαλύτερος αυτοκράτορας όλων των εποχών φαίνεται ότι είναι ακαταμάχητα.
Πολλά διεθνή δίκτυα φιλοξένησαν δημοσιεύματα αναφορικά με την ανασκαφή στην Αμφίπολη, μεταξύ των οποίων και το Associated Press. Στο συγκεκριμένο κείμενο γίνεται λόγος για το «ενδεχόμενο να πρόκειται για την τελευταία κατοικία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, καθώς και της γυναίκας του Ρωξάνης και του νεαρού διαδόχου τους. Οι ελληνικές ιστοσελίδες είναι ενθουσιώδεις από το γεγονός ότι μπορεί να βρέθηκε ο τάφος του βασιλιά πολεμιστή Μεγάλου Αλεξάνδρου του 4ου αιώνα π.Χ., τον οποίον ψάχνουν για αρκετά χρόνια και θεωρούνταν ότι βρίσκεται στην Αίγυπτο» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Η Ρωξάνη ήταν η πρώτη σύζυγος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Γεννήθηκε περί το 341 π.Χ. στη Βακτρία (σημερινό Αφγανιστάν). Παντρεύτηκε τον Μέγα Αλέξανδρο το 327 π.Χ., σε ηλικία 14 ετών, μετά την κατάκτηση του φρουρίου του πατέρα της από τον μεγάλο στρατηλάτη. Ο γάμος είχε πολιτική σκοπιμότητα, με στόχο τον εξευμενισμό των Βακτρικών Σατραπειών.
Η Ρωξάνη τον συνόδευσε στην εκστρατεία του στην Ινδία και γέννησε τον γιο τους Αλέξανδρο Δ΄ μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου στη Βαβυλώνα το 323 π.Χ. Δώδεκα χρόνια μετά, η Ρωξάνη και ο γιος της έπεσαν θύματα άγριας δολοφονίας, έπειτα από εντολή του βασιλιά Κάσσανδρου. Η αιτία των δολοφονιών ήταν για να σφετεριστεί τον θρόνο του βασιλείου, μια και ο 12χρονος Αλέξανδρος Δ΄ ήταν ο μόνος διάδοχος της τεράστιας αυτοκρατορίας.
Ολοι οι επιστήμονες που έχουν μελετήσει τον Λέοντα της Αμφίπολης συμφωνούν ότι πρόκειται για επιτάφιο μνημείο. Από κει και πέρα, οι απόψεις των ειδικών διχάζονται. Υπάρχει η άποψη ότι στήθηκε από τον Αγνωνα, φίλο του Περικλή, για να τιμηθούν οι χιλιάδες Αθηναίοι νεκροί της μάχης του Δραβήσκου. Μια άλλη άποψη λέει ότι το μνημείο χτίστηκε προς τιμήν του ναυάρχου του Μεγάλου Αλεξάνδρου Νεάρχου, ενώ άλλοι επιστήμονες πιστεύουν ότι το λιοντάρι χτίστηκε προς τιμήν του Λαομέδοντα, επίσης ναυάρχου του Μ. Αλεξάνδρου. Αυτή την άποψη φαίνεται να ενστερνίζεται και το υπουργείο Πολιτισμού. Μια άποψη που έχει διατυπωθεί επίσης και που διαφέρει ριζικά από όλες τις υπόλοιπες είναι αυτή που λέει ότι ο Λέοντας ορθώθηκε απλώς για να συμβολίζει τη δόξα και το μεγαλείο της Αμφίπολης, είχε δηλαδή αντίστοιχο ρόλο με αυτόν των λιονταριών στο νησί της Δήλου.
Ακόμα και για την καταστροφή του μνημείου δεν υπάρχει μία άποψη. Από τη μια υπάρχουν αυτοί που ισχυρίζονται ότι το λιοντάρι κατέστρεψαν οι Ρωμαίοι, από την άλλη υπάρχουν αυτοί που ισχυρίζονται ότι το λιοντάρι καταστράφηκε από τους Βουλγάρους κατά τη διάρκεια των επιδρομών του Ιωαννίτση.
Από την έντυπη “Δημοκρατία της Κυριακής”
Και για να θυμηθούμε τι έγραφε περίπου έναν χρόνο πριν η Κυριακάτικη Δημοκρατία (1/9/2013):
Σε απόρθητο φρούριο μετατράπηκε η Αμφίπολη
Μετά τη φασαρία που έχει ξεσπάσει σε σχέση με την ταυτότητα του μνημείου και αν αυτό ανήκει ή όχι στον Μέγα Αλέξανδρο…, το υπουργείο Πολιτισμού παρά τις επίσημες διαψεύσεις ενισχύει τα μέτρα ασφαλείας προκειμένου να μην υπάρξουν ανεπιθύμητοι επισκέπτες. Κάτοικοι της Μεσολακκιάς μιλώντας στην Κυριακάτικη Δημοκρατία κάνουν λόγο για ειδικό κάλυμμα που έχει τοποθετηθεί στην ανασκαφή και φύλαξή της ολόκληρο το 24ωρο.
Σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται η εφημερίδα, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς έχει δείξει μεγάλο ενδιαφέρον για το θέμα και με δική του «άκρως εμπιστευτική» εντολή έκλεισε η ανασκαφή. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός ετοιμάζεται να επισκεφθεί τον αρχαιολογικό χώρο εντός των επόμενων εβδομάδων.
Άλλωστε το προηγούμενο διάστημα τα εγχώρια μέσα ενημέρωσης αναφέρθηκαν εκτενώς στο θέμα εικάζοντας πως πρόκειται για τον τάφο του μεγάλου στρατηλάτη. Η είδηση έκανε τον γύρο του κόσμου αφού με το θέμα ασχολήθηκε και το ειδησεογραφικό πρακτορείο Associated Press που σε κείμενό του με τίτλο «Αρχαίος τάφος στην Ελλάδα τροφοδοτεί πολλές συζητήσεις» αναλύει τα μέχρι τώρα αρχαιολογικά ευρήματα και αναφέρεται στις συζητήσεις που έχουν ξεκινήσει σχετικά με τον Μακεδόνα Βασιλιά.
Τι απαντά επισήμως το υπουργείο Πολιτισμού
Την ίδια στιγμή χαμηλούς τόνους σχετικά με τον μεγαλειώδη τάφο που βρέθηκε στην Αμφίπολη Σερρών, προσπαθεί να κρατήσει το υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο χαρακτηρίζει τα μέχρι τώρα ευρήματα «αξιόλογα» ωστόσο χαρακτηρίζει τυχόν εικασίες πως πρόκειται για την τελευταία κατοικία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, «παρακινδυνευμένες».
Στην ανακοίνωση δίνονται πληροφορίες σχετικά με την ιστορία της ανασκαφής και το τι ακριβώς έχει βρεθεί. «Πρόκειται για εξαιρετικά αξιόλογο κτιστό περίβολο που ορίζει χωμάτινο τύμβο και είναι κατασκευασμένος με βάσεις, ορθοστάτες, ανωδομή και επιστέψεις από λευκό μάρμαρο Θάσου. Έχει συνολικό ύψος 3,00μ. διάμετρο 1,60μ. και υπολογιζόμενη περιφέρεια μήκους περίπου 500 μ., από τα οποία έχουν ανασκαφεί σήμερα τα 405μ. Το μνημείο καταστράφηκε στα μεταγενέστερα χρόνια, με αποτέλεσμα αρκετά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη να μην βρίσκονται στη θέση τους», αναφέρεται.
Δρακόντεια μέτρα
Ο χώρος της ανασκαφής στο ύψωμα Καστά, που βρίσκεται ακριβώς πάνω από το χωριό Μεσολακκιά Σερρών, φρουρείται πια μέρα και νύχτα από ειδικό προσωπικό της ΚΗ΄ Εφορείας Αρχαιοτήτων. «Εχουμε εντολή να καταγράφουμε όλες τις κινήσεις οχημάτων και, σε περίπτωση που κάποιος πλησιάζει στην ανασκαφή, να ειδοποιούμε την Αστυνομία» λέει στην «κυριακάτικη δημοκρατία» κάποιος φύλακας. Σε μικρή απόσταση από το σημείο αστυνομική δύναμη βρίσκεται συνεχώς σε επιφυλακή και εγρήγορση. «Σκέπασαν όλη την ανασκαφή με ειδικό κάλυμμα και δεν πλησιάζει κανείς. Φυλάνε τον χώρο 24 ώρες το 24ωρο με ιδιαίτερη προσοχή» αναφέρει κάτοικος της Μεσολακκιάς.
Μοναδικό στο είδος του
Μέχρι στιγμής οι έρευνες αποκάλυψαν έναν κυκλικό χτιστό περίβολο, που χρονολογείται με τα έως τώρα δεδομένα στο τέλος του 4ου αι. π.Χ. (περί το 325-300 π.Χ). Ο εντυπωσιακός -μοναδικός για τα ελληνικά δεδομένα περίβολος- είναι κατασκευασμένος με βάσεις, ορθοστάτες, ανωδομή και επιστέψεις από λευκό μάρμαρο Θάσου και έχει συνολικό ύψος 3 μ., σιάμετρο 1,60 μ. και υπολογιζόμενη περιφέρεια μήκους περίπου 500 μ., από τα οποία έχουν ανασκαφεί σήμερα τα 405 μ.
Το μνημείο καταστράφηκε στα μεταγενέστερα χρόνια, με αποτέλεσμα αρκετά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη να μη βρίσκονται στη θέση τους. Η έρευνα της ΚΗ΄ ΕΠΚΑ εντόπισε αρχιτεκτονικά μέλη του μνημείου εγκατεσπαρμένα στην περιοχή του χώρου του Λέοντα της Αμφίπολης, πολλά από τα οποία είχαν ήδη επαναχρησιμοποιηθεί για την κατασκευή της βάσης του και, επομένως, ο εντυπωσιακός περίβολος φαίνεται να συνδέεται με τον Λέοντα της Αμφίπολης που, όπως εκτιμάται, ήταν τοποθετημένος στην κορυφή του χωμάτινου τύμβου.
Η ανασκαφή χρηματοδοτήθηκε τον τελευταίο χρόνο με ποσό 180.000 ευρώ από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, το υπουργείο Μακεδονίας – Θράκης και το υπουργείο Πολιτισμού. Με νέα έκτακτη χρηματοδότηση ύψους 40.000 ευρώ θα συνεχιστούν οι ανασκαφές, όπως ανακοίνωσε την Πέμπτη ο υπουργός Πολιτισμού Πάνος Παναγιωτόπουλος, ο οποίος επισκέφθηκε την περιοχή. Οι επικεφαλής του υπουργείου υποσχέθηκαν οικονομική ενίσχυση έτσι ώστε να συνεχιστεί απρόσκοπτα το έργο. Ως το τέλος του χρόνου οι ανασκαφείς αναμένεται να ολοκληρώσουν την ανασκαφή του ταφικού περιβόλου και να προχωρήσουν στο άνοιγμα του περιεχομένου του.
Τα… σενάρια
Μέχρι στιγμής σενάρια για το ταφικό μνημείο δίνουν και παίρνουν. Πολλοί λένε ότι ανήκει στον ίδιο τον Μεγαλέξανδρο, άλλοι ότι είναι ο τάφος της Ρωξάνης και του γιου της Αλέξανδρου Δ΄, ενώ έχει επίσης κυκλοφορήσει ότι είναι ταφικό μνημείο μεγάλου πληθυσμού Αθηναίων πολιτών, οι οποίοι έπεσαν νεκροί στη μάχη του Δραβήσκου το 465 π.Χ.
Αντιδρώντας, το υπουργείο Πολιτισμού σε ανακοίνωσή του χαρακτηρίζει παρακινδυνευμένα τα όποια συμπεράσματα πριν ολοκληρωθεί το έργο της ανασκαφής.
«Οι έρευνες φέρνουν στο φως ιδιαίτερα σημαντικό κυκλικό περίβολο, που χρονολογείται με τα έως τώρα δεδομένα στο τέλος του 4ου αι. π.Χ. Πρόκειται για εξαιρετικά αξιόλογο χτιστό περίβολο που ορίζει χωμάτινο τύμβο και είναι κατασκευασμένος με βάσεις, ορθοστάτες, ανωδομή και επιστέψεις από λευκό μάρμαρο Θάσου. Το εύρημα της Αμφίπολης είναι οπωσδήποτε ιδιαίτερα σημαντικό, όμως, πριν προχωρήσει η ανασκαφική έρευνα, οποιαδήποτε ερμηνεία και πολύ περισσότερο οποιαδήποτε ταύτιση με ιστορικά πρόσωπα στερείται επιστημονικής τεκμηρίωσης και είναι παρακινδυνευμένη».
Σε αναμμένα κάρβουνα κάθονται τους τελευταίους μήνες οι κάτοικοι της Αμφίπολης και της Μεσολακκιάς, οι οποίοι είδαν στο ύψωμα του Καστά να εμφανίζεται σιγά σιγά ο τεράστιος τύμβος. «Σίγουρα βρίσκεται κάτι σπουδαίο στο σημείο, δεν έχει ξαναβρεθεί τόσο μεγάλο μνημείο τέτοιου είδους. Τα μέτρα φύλαξης είναι πρωτοφανή, έχουν βρεθεί ακόμη πολλά εκθέματα στην περιοχή μας, αλλά ποτέ δεν σημειώθηκε τέτοια κινητοποίηση» αναφέρει ο Χρήστος Γιαννίδης, κάτοικος της Αμφίπολης.
Πάντως οι περισσότεροι κάτοικοι τηρούν στάση αναμονής αναφορικά με το μυστικό που μπορεί να κρύβει ο περιβόητος τάφος. «Ακούγονται και γράφονται πολλά, αλλά πρέπει να είμαστε ψύχραιμοι. Γνωρίζουμε όλα τα σενάρια και περιμένουμε με αγωνία. Πάντως η φημολογία και μόνο έχει εκτινάξει τον τουρισμό στην περιοχή. Παρότι η Αμφίπολη παρουσιάζει τεράστιο αρχαιολογικό ενδιαφέρον, δεν τύγχανε καμίας προβολής, με συνέπεια τα ιδιαίτερα σημαντικά εκθέματα να μένουν σχετικά άγνωστα» τονίζει ο Γιώργος Κυπριανίδης, επίσης κάτοικος Αμφίπολης.
Η ιστορία της Αμφίπολης χάνεται στους προϊστορικούς χρόνους και διανύει χιλιάδες χρόνια ως το σήμερα. Δεκάδες εκθέματα στο τοπικό μουσείο φανερώνουν την εμφάνιση των πρώτων κατοίκων από το 1050 π.Χ. Κατά τη διάρκεια των αρχαϊκών χρόνων (700-500 π.Χ.) σημειώνεται η εγκατάσταση των θρακικών φύλων. Την ακμή της οφείλει στους Αθηναίους, οι οποίοι αμέσως μετά τη μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ.) άρχισαν να ενδιαφέρονται γι’ αυτήν, πραγματοποιώντας το 466 π.Χ. την πρώτη αποτυχημένη εκστρατεία για την κατάληψή της. Είκοσι εννέα χρόνια αργότερα ο Αγνων, κατ’ εντολή του Περικλή, έφτασε στην Ηιόνα, το επίνειο, και έχτισε στη θέση Εννέα Οδοί την Αμφίπολη.
Το 424 π.Χ. ο Λακεδαιμόνιος στρατηγός Βρασίδας κατέκτησε την Αμφίπολη, η οποία θεωρείτο στρατηγικής σημασίας για τα ορυχεία χρυσού και ασημιού στο Παγγαίο. Το 422 π.Χ. ο Κλέων, με τον αέρα της νίκης που είχε πετύχει στην Πύλο, κατάφερε να πείσει τους Αθηναίους και με 30 πλοία, 1.200 πεζούς και 300 ιππείς αποβιβάστηκε στη Χαλκιδική και αμέσως κατευθύνθηκε προς την Ηιόνα. Η σύγκρουση των δύο στρατών δεν θα αργήσει και οι Αθηναίοι του Κλέωνα θα νικηθούν και θα τραπούν σε φυγή, ενώ ο ίδιος θα δεχτεί θανάσιμο χτύπημα Μυρκίνιου πελταστή. Ταυτόχρονα όμως τραυματίζεται βαριά και πεθαίνει και ο στρατηγός των Σπαρτιατών Βρασίδας, που θάβεται με μεγαλοπρέπεια και εξαιρετικές τιμές στην αγορά της Αμφίπολης. Κάτω από τον χώρο όπου βρίσκεται σήμερα το Αρχαιολογικό Μουσείο της Αμφίπολης ανακαλύφθηκε και η οστεοθήκη του, με ένα χρυσό στεφάνι.
Το 358 π.Χ. η Αμφίπολη κατελήφθη από τον Φίλιππο, για να καταστεί η ναυτική βάση των προπαρασκευών της ασιατικής εκστρατείας, που τελικά θα πραγματοποιήσει ο Μέγας Αλέξανδρος.
Τα ευρήματα που έχουν βγει στο φως χαρακτηρίζονται εξαιρετικής σημασίας, μεταξύ των οποίων αγγεία, ειδώλια, γλυπτά, έργα μικροτεχνίας και εκατοντάδες άλλα αντικείμενα. Μάλιστα, κοντά στο Γυμνάσιο που βρέθηκε στην περιοχή ανακαλύφθηκε η στήλη του Εφηβαρχικού Νόμου, που δίνει πληροφορίες για τους κανόνες εκπαίδευσης των εφήβων.
Οι ανασκαφές στη θέση Καστά της Αμφίπολης ξεκίνησαν το 1965 από τον αείμνηστο Δημήτρη Λαζαρίδη και διήρκεσαν έως το θάνατό του το 1985. Εκτοτε πήραν και πάλι μπροστά μόλις τον Ιούλιο του 2009.
Η ανακάλυψη του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου μοιάζει ιστορία βγαλμένη από κάποια ταινία του Ιντιάνα Τζόουνς. Οι αμέτρητοι μύθοι, τα σενάρια, οι πιθανές τοποθεσίες και ένας μυστηριώδης κρίκος μύθων και γεγονότων έχουν κάνει στο πέρασμα των αιώνων την ανακάλυψη του τάφου του εμμονή για πολλούς αρχαιολόγους και ιστοριοδίφες.
Ο Μέγας Αλέξανδρος γεννήθηκε το 356 π.Χ στην Πέλλα και πέθανε στις 10 Ιουνίου του 323 π.Χ στη Βαβυλώνα. Ο Μακεδόνας στρατηλάτης φέρεται να είχε ζητήσει να ταφεί στο μαντείο του Αμμωνα. Μετά τον θάνατό του στη Βαβυλώνα, μια μεγάλη συνοδεία ξεκίνησε το ταξίδι για τον τόπο ταφής. Σύμφωνα με μαρτυρίες της εποχής, ο Πτολεμαίος κάπου κατά τη διάρκεια της πορείας έκλεψε τη σορό και τη μετέφερε στην Αλεξάνδρεια, όπου τοποθετήθηκε σε ένα μαυσωλείο που ονομαζόταν Σώμα ή Σήμα.
Στο πέρασμα των αιώνων πολλά σημαντικά ιστορικά πρόσωπα φέρεται να τίμησαν τη σορό του Μεγάλου Αλεξάνδρου, μεταξύ των οποίων και ο Ιούλιος Καίσαρας, ενώ οι ιστορικοί της εποχής είχαν καταγράψει και τη χρησιμοποίηση χρυσαφιού από τον τάφο του, προκειμένου να χρηματοδοτήσει τον πόλεμο κατά της Ρώμης. Γενικά έχουν καταγραφεί πολλές αναφορές ιστορικών που τοποθετούσαν τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, οι οποίες ωστόσο σταματούν απότομα στα τέλη του 4ου μ.Χ. αιώνα.
Τότε σημειώθηκαν τα εκτεταμένα επεισόδια στην Αλεξάνδρεια, κατά την οποία ισοπεδώθηκαν το Σεράπειον, το Μουσείον και η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, ενώ η τύχη του μαυσωλείου έκτοτε αγνοείται.
Από τότε ξεκίνησε και το ανηλεές κυνήγι του τάφου του Μεγάλου Αλεξάνδρου στα πέρατα της Γης. Από τη Βενετία και την έρημο Σίβα της Αιγύπτου, ως το Ουζμπεκιστάν και πολλά ακόμη απίθανα μέρη, ο μύθος και το μυστήριο που ασκεί ο μεγαλύτερος αυτοκράτορας όλων των εποχών φαίνεται ότι είναι ακαταμάχητα.
Πολλά διεθνή δίκτυα φιλοξένησαν δημοσιεύματα αναφορικά με την ανασκαφή στην Αμφίπολη, μεταξύ των οποίων και το Associated Press. Στο συγκεκριμένο κείμενο γίνεται λόγος για το «ενδεχόμενο να πρόκειται για την τελευταία κατοικία του Μεγάλου Αλεξάνδρου, καθώς και της γυναίκας του Ρωξάνης και του νεαρού διαδόχου τους. Οι ελληνικές ιστοσελίδες είναι ενθουσιώδεις από το γεγονός ότι μπορεί να βρέθηκε ο τάφος του βασιλιά πολεμιστή Μεγάλου Αλεξάνδρου του 4ου αιώνα π.Χ., τον οποίον ψάχνουν για αρκετά χρόνια και θεωρούνταν ότι βρίσκεται στην Αίγυπτο» αναφέρει χαρακτηριστικά.
Η Ρωξάνη ήταν η πρώτη σύζυγος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Γεννήθηκε περί το 341 π.Χ. στη Βακτρία (σημερινό Αφγανιστάν). Παντρεύτηκε τον Μέγα Αλέξανδρο το 327 π.Χ., σε ηλικία 14 ετών, μετά την κατάκτηση του φρουρίου του πατέρα της από τον μεγάλο στρατηλάτη. Ο γάμος είχε πολιτική σκοπιμότητα, με στόχο τον εξευμενισμό των Βακτρικών Σατραπειών.
Η Ρωξάνη τον συνόδευσε στην εκστρατεία του στην Ινδία και γέννησε τον γιο τους Αλέξανδρο Δ΄ μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου στη Βαβυλώνα το 323 π.Χ. Δώδεκα χρόνια μετά, η Ρωξάνη και ο γιος της έπεσαν θύματα άγριας δολοφονίας, έπειτα από εντολή του βασιλιά Κάσσανδρου. Η αιτία των δολοφονιών ήταν για να σφετεριστεί τον θρόνο του βασιλείου, μια και ο 12χρονος Αλέξανδρος Δ΄ ήταν ο μόνος διάδοχος της τεράστιας αυτοκρατορίας.
Ολοι οι επιστήμονες που έχουν μελετήσει τον Λέοντα της Αμφίπολης συμφωνούν ότι πρόκειται για επιτάφιο μνημείο. Από κει και πέρα, οι απόψεις των ειδικών διχάζονται. Υπάρχει η άποψη ότι στήθηκε από τον Αγνωνα, φίλο του Περικλή, για να τιμηθούν οι χιλιάδες Αθηναίοι νεκροί της μάχης του Δραβήσκου. Μια άλλη άποψη λέει ότι το μνημείο χτίστηκε προς τιμήν του ναυάρχου του Μεγάλου Αλεξάνδρου Νεάρχου, ενώ άλλοι επιστήμονες πιστεύουν ότι το λιοντάρι χτίστηκε προς τιμήν του Λαομέδοντα, επίσης ναυάρχου του Μ. Αλεξάνδρου. Αυτή την άποψη φαίνεται να ενστερνίζεται και το υπουργείο Πολιτισμού. Μια άποψη που έχει διατυπωθεί επίσης και που διαφέρει ριζικά από όλες τις υπόλοιπες είναι αυτή που λέει ότι ο Λέοντας ορθώθηκε απλώς για να συμβολίζει τη δόξα και το μεγαλείο της Αμφίπολης, είχε δηλαδή αντίστοιχο ρόλο με αυτόν των λιονταριών στο νησί της Δήλου.
Ακόμα και για την καταστροφή του μνημείου δεν υπάρχει μία άποψη. Από τη μια υπάρχουν αυτοί που ισχυρίζονται ότι το λιοντάρι κατέστρεψαν οι Ρωμαίοι, από την άλλη υπάρχουν αυτοί που ισχυρίζονται ότι το λιοντάρι καταστράφηκε από τους Βουλγάρους κατά τη διάρκεια των επιδρομών του Ιωαννίτση.
Από την έντυπη “Δημοκρατία της Κυριακής”
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου