Γράφει ο Θεόδωρος Λάσκαρης
Όπως είναι γνωστό, εξαιτίας της νίκης των Μουσουλμάνων που εκπροσωπήθηκαν από το κόμμα του Ταγίπ Ερντογάν, οι σχέσεις της Τουρκίας με το Ισραήλ υπέστησαν μία σοβαρή ρήξη. Πράγματι, σχεδόν αμέσως μετά την επικράτηση των Μουσουλμάνων άρχισαν να δημιουργούνται συνεχείς προστριβές, αντιπαραθέσεις, και να εξαπολύονται μύδροι, από μέρους της Τουρκίας, εναντίον του Ισραήλ. Παρ’όλα αυτά, το Ισραήλ συνέχισε να έχει εμπορικές σχέσεις με την Τουρκία αλλά και συνεργασία σε διάφορα εξοπλιστικά προγράμματα. Ταυτόχρονα η Ισραηλινή διπλωματία, με τη βοήθεια των Αμερικανών, προσπαθεί να ρίξει νερό στη φωτιά και να εξομαλύνει τις σχέσεις των δύο χωρών.
Οι λόγοι, πάντως, για τους οποίους το Ισραήλ δεν τοποθετεί την Τουρκία στον άξονα του κακού (δηλαδή μαζί με το Ιράν) είναι δυνατόν να ταξινομηθούν σε προφανείς και σε υπόγειους. Στους πρώτους συγκαταλέγεται το γεγονός ότι το ΝΑΤΟ έχει ανάγκη την Τουρκία λόγω της θέσης που κατέχει στην Μέση Ανατολή· επίσης, το Ισραήλ δεν θέλει ένα εχθρικό προς αυτό κράτος σε αυτήν τη σημαντική γεωστρατηγικώς περιοχή. Ο άλλος λόγος είναι τα κοιτάσματα πετρελαίου και αερίου που υπάρχουν σε θαλάσσιες περιοχές που διεκδικεί η Τουρκία (Αιγαίο, Κύπρο) και που φυσικά ενδιαφέρουν το Ισραήλ - αλλά και την Αμερική. Υπάρχει όμως και ένας πιο κρυφός λόγος για τον οποίο το Ισραήλ δεν θα ήθελε να αποκόψει τους δεσμούς του με την Τουρκία: Είναι η παρουσία των δέκα εκατομμυρίων Αλεβήδων. Μία θρησκευτική μειονότητα με έντονα γνωστικά στοιχεία, αν και θεωρείται ένας από τους κύριους κλάδους του Σιιτισμού. Ο Αλεβισμός προέρχεται από ένα προ-ισλαμικό μίγμα ζωροαστρικών, χριστιανικών και γνωστικών επιρροών, το οποίο απέκτησε ισλαμική επικάλυψη. Όμως το στοιχείο που περισσότερο επικρατεί είναι το γνωστικό, γι’ αυτό και οι Αλεβήδες υπήρξαν ένθερμοι υποστηρικτές του Κεμάλ και βοήθησαν πολύ το κίνημα των Νεοτούρκων. Ο Κεμάλ μετά την άνοδό του στην εξουσία, στα πλαίσια της πολιτικής του για ένα εκκοσμικευμένο κράτος, δεν τους επέτρεψε να εκφράζουν ελεύθερα το θρησκευτικό πιστεύω τους, αλλά αυτό, με βάση στοιχεία που έχουν βρεθεί, έγινε με τη σύμφωνη γνώμη της ηγεσίας των Αλεβήδων.
Με τους Κούρδους Αλεβήδες τα πράγματα είχαν διαφορετική κατάληξη λόγω των αποσχιστικών τάσεων αυτής της εθνικής μειονότητας. Η σχέση λοιπόν των Αλεβήδων με τον Κεμάλ ήταν τόση στενή, που ακόμη και σήμερα στους χώρους της θρησκευτικής λατρείας τους, έχουν πάντα αναρτημένες εικόνες με το πρόσωπο του Κεμάλ μαζί με τις εικόνες των θρησκευτικών τους αρχηγών. Οι Αλεβήδες πολιτικοκοινωνικά είναι αριστεροί και υποστηρικτές του κοσμικού κράτους. Πράγματι τη δεκαετία του ΄70 πολλοί Αλεβήδες υποστήριξαν σοσιαλιστικά και μαρξιστικά κόμματα στην Τουρκία θεωρώντας ότι οι ιδέες τους ήταν συναφείς με τον Αλεβισμό. Μεγάλο μέρος της βίας που χαρακτήρισε τη χώρα στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και που αποδόθηκε στον ανταγωνισμό μεταξύ αριστερών και δεξιών ήταν στην πραγματικότητα ένας «πόλεμος» μεταξύ Αλεβήδων και Σουνιτών.
Φυσικά, όταν οι Αλεβήδες εκδήλωναν ανοιχτά ακραίες αριστερές διαμαρτυρίες , τότε το κεμαλικό καθεστώς τις κατέπνιγε, διότι έπρεπε να διατηρήσει το εθνικιστικό προσωπείο του και την φιλοατλαντική του στάση. Πρέπει επίσης να επισημάνουμε ότι πολλοί κρύπτο-ιουδαίοι στην Τουρκία είχαν ασπαστεί τον Αλεβισμό.
Όταν λοιπόν το Ισραήλ έχει στην περιοχή του μία μουσουλμανική χώρα, η οποία όμως έχει στο εσωτερικό της ένα σημαντικό αριθμό κοινωνικών στρωμάτων με αντί-οθωμανικές, κοσμικές και αριστερόστροφες τάσεις, είναι ευνόητο ότι θα συνεχίσει να δείχνει το «ενδιαφέρον» του γι’ αυτήν τη χώρα.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου