Η Γερμανία στα όπλα για πρώτη φορά από το '40

Πώς η Ανγκελα Μέρκελ ετοίμασε την πολεμική μηχανή και επιχειρεί να βάλει «χέρι» στα πετρέλαια της Μέσης Ανατολής, αναπτύσσοντας χερσαίες δυνάμεις στην περιοχή 75 χρόνια μετά τον Β΄ Παγκόσμιο
Από τη Μυρτώ Μπούτση
Για πρώτη φορά μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο η Γερμανία αναπτύσσει σημαντικές στρατιωτικές δυνάμεις στην Εγγύς Μέση Ανατολή....
συμμετέχοντας στην πιο ευρεία στρατιωτική κοινή δράση κρατών των τελευταίων δεκαετιών. Η απόφαση της γερμανικής κυβέρνησης, με την επικύρωση του ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου, για την αποστολή αναγνωριστικών αεροσκαφών Tornado, ενός αεροσκάφους ανεφοδιασμού, μιας φρεγάτας και 1.200 στρατιωτών στη Συρία, αποτελεί την οριστική εγκατάλειψη του μεταπολεμικού πασιφισμού. Στη χώρα όπου απαγορεύτηκε συνταγματικά η ύπαρξη γενικού επιτελείου στρατού (εξαιτίας του ρόλου που είχε παίξει στην ανατροπή της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης), η αλλαγή του αμυντικού δόγματος δρομολογήθηκε ήδη από τη λεγόμενη «Λευκή Βίβλο» του 2006 και στη συνέχεια το 2011, από τον τότε υπουργό Αμυνας Τόμας ντε Μεζιέ, με χαρακτηριστικό το πέρασμα από την υποχρεωτική στρατιωτική εκπαίδευση στο μοντέλο του επαγγελματικού στρατού. Η σημερινή υπουργός Αμυνας, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έρχεται να ολοκληρώσει την αλλαγή. Βρισκόμαστε έτη φωτός μακριά από την εποχή που η Γερμανία ως νέο μέλος του ΝΑΤΟ στα τέλη της δεκαετίας του '50 έστελνε μόνο μικρές αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας σε σεισμοπλήκτους, όπως το 1960 στο μαροκινό Αγκαντίρ.
Ρόλο υπερδύναμης και ρυθμιστή στην πλούσια σε πετρέλαια Μέση Ανατολή (όπου μετά τις ΗΠΑ, τη Σαουδική Αραβία και την Τουρκία έχουν σπεύσει ήδη Ρωσία και Γαλλία) επιδιώκει να παίξει και η Γερμανία της Ανγκελα Μέρκελ, που με την υπουργό Αμυνας Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χτίζει εδώ και καιρό ένα νέο φιλόδοξο σχέδιο αμυντικής κυριαρχίας. Μάλιστα, σε δημοσίευμα που προηγήθηκε των τρομοκρατικών επιθέσεων της 13ης Νοεμβρίου στο Παρίσι, το περιοδικό «Der Spiegel» ανέφερε πως, με δεδηλωμένους στόχους να αποτρέψει τις προσφυγικές ροές και «να κάνει μεγάλα τμήματα του πλανήτη ένα καλύτερο μέρος», η γερμανική κυβέρνηση σχεδίαζε την επέκταση των στρατιωτικών αποστολών της στο Μάλι, στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Εξέταζε μάλιστα την πιθανότητα αναγνωριστικών πτήσεων με Tornado στην περιφέρεια του συριακού εμφυλίου - ακόμη και μία πιθανή αποστολή στη Λιβύη! Μάλλον ήρθε πολύ βολικό το κάλεσμα του προέδρου Ολάντ μετά το σοκ της 13ης Δεκεμβρίου, όταν ο Γάλλος στενός σύμμαχος της Μέρκελ επικαλέστηκε για πρώτη φορά στην ιστορία το άρθρο 42 (7) της Συνθήκης της Ε.Ε., που χαρακτηρίζει υποχρέωση των κρατών-μελών να βοηθήσουν ένα κράτος-μέλος που πέφτει θύμα ένοπλης επίθεσης στα εδάφη του.

Η συγκυρία είναι άλλωστε καλή και για τη γερμανική αμυντική βιομηχανία, που θέλει να κερδίσει μέρος της πίτας των αυξανόμενων δαπανών στη Μέση Ανατολή· μία αμυντική βιομηχανία που εδώ και κάποια χρόνια «χτίζει πελάτες» στην περιοχή αυτή, μη μπορώντας πλέον να βασιστεί σε παλιούς αγοραστές (όπως η Ελλάδα) που χτυπήθηκαν από την οικονομική κρίση.

Τα σχέδια Γιούνκερ
Την ίδια ώρα, το Βερολίνο (που ήδη στέλνει επιπλέον δύναμη 650 στρατιωτών και στο Μάλι) δεν κρύβει τη στήριξή του στα σχέδια του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ για τη δημιουργία ευρωπαϊκού στρατού, που θα αποτελέσει αντίπαλο δέος στη νατοϊκή συμμαχία. Μάλιστα η βρετανική «Telegraph» ανέφερε ότι ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον -η κυβέρνηση του οποίου αποφάσισε τώρα κι εκείνη να λάβει μέρος στις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Συρία- ανησυχούσε για την αυξανόμενη διεθνή στρατιωτική επιρροή Γαλλίας και Γερμανίας, σε περίπτωση που τα σχέδια προχωρήσουν.

Μην ξεχνάμε πως μέχρι το 1990 η Γερμανία δεν είχε χρησιμοποιήσει τα όπλα της σε καμία επιχείρηση (πλην ανθρωπιστικής βοήθειας) και μόλις εκείνη τη χρονιά πρόσφερε πλοία και όπλα προκειμένου να «προστατεύσει» τη σύμμαχο Τουρκία στο πλαίσιο του Πολέμου του Κόλπου. Ακολούθησαν ανθρωπιστικές αποστολές στην Καμπότζη, στη Σομαλία και τη Ρουάντα, ενώ για πολλούς ο πόλεμος της Βοσνίας σηματοδότησε την πρώτη μεγάλη αλλαγή στη γερμανική αμυντική πολιτική. Αν και ο ρόλος της περιορίστηκε στην επιθεώρηση του εμπάργκο και της τήρησης της ζώνης απαγόρευσης πτήσεων, χρειάστηκε να δώσει το πράσινο φως το Γερμανικό Συνταγματικό Συμβούλιο, που επέτρεψε τη συμμετοχή σε αποστολές του ΟΗΕ και του ΝΑΤΟ, αρκεί να υπήρχε κοινοβουλευτική εντολή. Συμμετείχε για πρώτη φορά σε στρατιωτικές επιχειρήσεις (με την αποστολή 14 αεροσκαφών) στο Κόσοβο το 1999, ενώ στο Αφγανιστάν ανέπτυξε δύναμη ως και 1.800 στρατιωτών - και είχε μάλιστα πέντε νεκρούς. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που αμφισβητούν τη συνταγματικότητα της τωρινής απόφασης για συμμετοχή στις επιχειρήσεις της Συρίας (στις οποίες, πάντως, δεν προβλέπονται βομβαρδισμοί αλλά μόνο αναγνωριστικές αποστολές στόχων). Η κυβέρνηση Μέρκελ απαντά πως το άρθρο 24 του Συντάγματος επιτρέπει τη συμμετοχή σε «ένα σύστημα αμοιβαίας συλλογικής ασφάλειας για τη διατήρηση της ειρήνης», επικαλούμενη την έκκληση του προέδρου Ολάντ μετά τις παρισινές επιθέσεις.

Κέρδη-μαμούθ (50 δισ δολάρια) από τις μάχες με το Ισλαμικό Κράτος
Ο πόλεμος κατά του Ισλαμικού Κράτους μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις αναμένεται να φέρει στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία κέρδη έως και 50 δισ. δολάρια ως το 2019, εκτιμά η έγκυρη «δεξαμενή σκέψης» σε αμυντικά θέματα IHS Jane's. Οι ευρωπαϊκές χώρες... ξαναφουσκώνουν τους αμυντικούς προϋπολογισμούς τους (ήδη στη Γαλλία η αεροναυπηγική Dassault έβαλε φρένο στη σχεδιαζόμενη περικοπή 10.000 θέσεων εργασίας), ενώ η Γερμανία αναμένεται να επενδύσει επιπλέον 8 δισεκατομμύρια ευρώ στην άμυνα. Την ίδια ώρα, το Βερολίνο θα επιδιώξει να επανέλθει ως «γίγαντας των εξαγωγών όπλων», καθώς τα τελευταία χρόνια είχε πέσει από την τρίτη θέση (μετά τις ΗΠΑ και τη Ρωσία) στην πέμπτη των παγκόσμιων εξαγωγών. Παρά τις εξαγγελίες στις αρχές του χρόνου του σοσιαλδημοκράτη υπουργού Οικονομίας και αντικαγκελάριου Ζίγκμαρ Γκάμπριελ πως θα περιοριστούν οι εξαγωγές όπλων, το διάστημα Ιανουαρίου - Ιουνίου 2015 αυξήθηκαν κατά 50% (φτάνοντας συνολικά τα 6,35 δισ. ευρώ) οι εξαγωγές προς τα αραβικά κράτη και τη Βόρεια Αφρική. Εκτιμάται πως η Γερμανία αποτελεί πλέον τον πέμπτο μεγαλύτερο εξαγωγέα όπλων σε εκείνη την περιοχή, κάτι που αναμένεται να επιδιώξει με ακόμη μεγαλύτερη ζέση στο μέλλον. Πάντως η γερμανική αμυντική βιομηχανία, που κάποτε παρουσίαζε προφίλ «ηθικού παίκτη» στην παγκόσμια αγορά όπλων, έχει πολλές φορές επικριθεί τα τελευταία χρόνια για τις συμφωνίες της με απολυταρχικά καθεστώτα, όπως είναι η Αίγυπτος του Αλ Σίσι και η Σαουδική Αραβία.
Πηγή